SPQR les 10: de tijden van het werkwoord

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

woordjes geleerd?

frustra

1. frustratie
2. frummel
3. tevergeefs
4. gefrustreerde oude zak

agmen

1. rij
2. stoet
3. aggressie
4. ach man

pendere

corpus

Welke optie is GEEN vertaling van
per + acc?

1. door(heen)
2. gedurende
3. vanaf
4. over(heen)

Geef het meervoud van caput

Even herhalen!

In de volgende quizvragen test je je kennis van het werkwoord in de tegenwoordige tijd.

Terremus behoort tot de e-stammen.

1. waar
2. niet waar

venimus bevat een bindvocaal

1. waar
2. niet waar

Vertaal de volgende vorm: potest

a-stam

e-stam

medeklinkerstam

i-stam

korte i-stam

favet

dormio

sto

tradimus

incipiunt

geris

fuge

vocate

debes

venitis

Hoe herken je een
korte i-stam?

De tijden van een werkwoord

1. Tegenwoordige tijd = praesens: de handeling gebeurt in het heden (in het nu): ik doe een dutje.
2. Verleden tijd: de handeling gebeurt in het verleden: ik deed een dutje - ik heb een dutje gedaan

Ook in het Nederlands twee verschillen: ik deed - ik heb gedaan 

imperfectum

Het imperfectum:

• achtergrondinformatie bij een verhaal
• iets wat een langere tijd duurde
• iets wat herhaaldelijk gebeurde

Het regende buiten, de kachel was aan, we keken tv en aten koekjes.

perfectum

Het perfectum:

• actie in het verhaal
• een gebeurtenis of wending in een verhaal
• opeenvolgende acties of gebeurtenissen

Opeens vloog de deur open en stoof de rector binnen!
(door mij ook wel eens de 'tjakkaaaa-tijd' genoemd)

Welke tijd zou jij kiezen voor de pv in deze zin?
Plotseling schreeuwde de docent mij wakker!

1. imperfectum
2. perfectum

Welke tijd zou jij kiezen voor de pv in deze zin?
Ik zat heerlijk een boekje te lezen.

1. imperfectum
2. perfectum

Welke tijd zou jij kiezen voor de ww in deze zin?
Ik dommelde in op de bank, toen TikTok me plots weer met een idiote melding stoorde.

1. dommelde in: imperfectum, stoorde: perfectum
2. dommelde in: perfectum, stoorde: imperfectum
3. beide ww imperfectum
4. beide werkwoorden perfectum

Naar het Latijn!

1. Het imperfectum herken je aan de kenletters -BA- 
   Voorbeeld: voca-ba-t: hij riep
2. Het perfectum herken je aan een verandering in de stam: toevoeging van een -v- (later nog andere regeltjes hiervoor)
   Voorbeeld: audiv-it: hij heeft gehoord

Naar het Latijn!

We starten met 4 vormen: 

3de persoon enk. en mv. van beide tijden.

Voorbeeld:

       imperfectum                    /                        perfectum

ora-ba-t     hij smeekte       /   orav-it              hij heeft gesmeekt
ora-ba-nt  ze smeekten    /    orav-erunt     ze hebben gesmeekt

imperfectum

perfectum

addebat

dormiverunt

vetabant

addebat

complevit

pugnavit

erat

Zet de volgende vorm om naar het imperfectum
vb. MONET --- MONEBAT (mone-ba-t)
Maak van IUBES een imperfectum:

Zet de volgende vorm om naar het imperfectum
(vb. monet --- mone-ba-t)
CUSTODIT

Zet de volgende vorm om naar het imperfectum
(vb. monet --- mone-ba-t)
tradunt

Zet de volgende vorm om naar het imperfectum
(vb. monet --- mone-ba-t)
servamus

Zet de volgende vorm om naar het imperfectum
(vb. monet --- mone-ba-t)
venio

Aan de slag!

1. Maak op p. 93 Mandatum XVII: welke tijd is het ww? Vertaal ook de vorm.
2. Maak op p. 93 Mandatum XVIII, zin 1  en zin 4 t/m 8:  Welke tijd heeft de zin? Waarom koos men voor pf of impf? Vertaal de zin!

Mandatum 17, p. 93

Heb je de inhoud van deze les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

Nog een vraag?