Kritisch lezen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Kritisch lezen

Wanneer gebruik je argumenten in een tekst?

Standpunten onderbouwen

• Een standpunt is de mening van de schrijver
• Onderbouwd met argumenten
• Kritisch lezen = kijken hoe de schrijver zijn standpunten onderbouwt

Logische redeneringen

• Een redenering is een standpunt met een argument
• Sluit het argument inhoudelijk aan?
• Volgt het standpunt logisch uit het argument?
• Stel kritische vragen:
• Treedt het beschreven gevolg echt op?
• Is de gemaakte vergelijking eerlijk?

Subjectief en objectief

• Subjectief: gebaseerd op een mening, niet controleerbaar
• Kijk goed waarop het argument is gebaseerd!                                 
• Objectief: vaststaand feit, direct controleerbaar
• Controleer of de informatie betrouwbaar is

Drogredenen

• Drogredenen zijn valse argumenten
• Lijkt vaak logisch, maar is het niet
• Wordt vaak gebruikt om mensen in de war te brengen
• Let goed op of je met een drogreden te maken hebt!

Soorten drogredenen

• Cirkelredenering: herhaling standpunt in het argument
• Generalisatie: standpunt gebaseerd op één of een paar ervaringen
• Misbruik van autoriteit: onderbouwing door zich te beroepen op eigen kennis, of die van iemand anders die niet betrouwbaar is
• Persoonlijke aanval: Zeg iets over de persoon, i.p.v. het argument zelf
• Beroep op de meerderheid: 'iedereen doet het, dus het mag'

Voorbeelden van drogredenen

• Cirkelredenering: Een computer is erg nuttig, want je hebt er veel aan.
• Generalisatie: Mensen die op de scouting zitten kunnen alleen maar over scouting praten, ik kende iemand op school die dat ook deed.
• Misbruik van autoriteit: Donny Roelvink zei dat de oorlog in Oekraïne makkelijk voorkomen had kunnen worden.
• Persoonlijke aanval: Waarom heb je commentaar op mijn rijstijl, je hebt zelf niet eens een rijbewijs!
• Beroep op de meerderheid: Je kan best wel stelen bij de zelfscan, bijna heel Nederland doet het!

'Je kan best wel rijden met een biertje op, mijn vader doet het heel vaak.'

1. Drogreden
2. Logische redenering

'Er moet meer aandacht worden besteed aan bestrijding van discriminatie, omdat Nederland een multicultureel land is met veel verschillende soorten mensen.'

1. Drogreden
2. Logische redenering

'Martin zei dat het geen goed idee was. Maar wat weet hij daar nou van, hij bedenkt zelf nooit iets.'

1. Drogreden
2. Logische redenering

'Dure kleren zijn altijd betere kwaliteit. Ik heb mijn Levi's-broeken al jaren.'

1. Drogreden
2. Logische redenering

Opdrachten

• Thema 4 Hoofdstuk 1
• Opdracht 3, 7, 8, 9
• Minimaal 10 minuten helemaal stil

Hoe herken je argumenten die niet kloppen?