P1 - 3.1 - Infectieziekten

• IVOth
• MBO
• Studiejaar 1

H7 Inleiding Medische Kennis

Infectieziekten

Bij een infectie is een pathogeen micro-organisme het lichaam binnen gedrongen en is zich gaan nestelen en vermenigvuldigen. Dat maakt het lichaam ziek.

Wat is een ontsteking?

Leerling moet weten dat dit een goede reactie van het lichaam is om de infectie tegen te gaan. Er gaat meer bloed naar de plaats toe waar de micro-organismen zich bevinden: het wordt er rood, dik en warm. 

Witte bloedcellen gaan het micro-organisme te lijf.  Er ontstaat bij bacteriën een infiltraat en later een abces.

Afweersysteem

Het lichaam kan zich beschermen:

• Ontstekingsverschijnselen
• Aanmaak afweerstoffen
• Koorts

Eventueel met hulp van:

• Gebruik medicatie zoals antibiotica
• Vaccinatie

Wat hoort NIET bij een bacterie?

1. kruipt in de cel
2. het is een eencellig plantje
3. antibiotica helpt
4. kan pus veroorzaken

Cystitis

Slijmvlies blaas ontstoken, meestal door versleepte darmbacterie. Complicatie pyelonefritis. Antibiotica helpt. Nitrofurantoïne, fosfomycine, trimethoprim

Wat zijn de klachten bij een pyelonefritis?

Pneumonie

Anatomie: bronchiën, alveoli (longblaasjes)

Longontsteking. Bacteriën in de longblaasjes.

Hoesten, kortademig en koorts.

Veel voorkomende doodsoorzaak bij mensen met verminderde weerstand. (ouderen, kleine kinderen, zieken)

Beleid: ab (soms via infuus, ligt aan de ernst van de pneumonie) Med: amoxicilline

Wat is de medische naam voor krentenbaard?

Impetigo = krentenbaard: een besmettelijke huidinfectie die soms in kleine epidemieën voorkomt.

Verwekker is meestal de Staphylococcus aureus

Hygiëne heel belangrijk!

Kenmerken:

Huid is beschadigd, nat en rood.

jeuk of wat pijn

droogt later op tot gele korsten

Zit vooral in gezicht, rond de neus, bij de mond

Meest leeftijd begin basisschool. Heel besmettelijk zolang de infectie niet is ingedroogd

Oorzaak

Ontstaat doordat een wondje geïnfecteerd raakt vanuit de eigen neus,

door contact met personen met impetigo

of met mensen die drager zijn van de Staphylococcus aureus-bacterie.

na 2—3 weken voorbij, zonder littekens

Wat is de behandeling: een crème of zalf met daarin een antibioticum, bijvoorbeeld fusidinezuur of mupirocine.

Om resistentievorming (ongevoeligheid) van de bacteriën te voorkomen, mogen deze crèmes nooit langer dan twee weken worden gebruikt.

Bij een uitgebreide infectie, en wanneer kinderen ziek zijn, wordt behandeld met antibiotica in de vorm van tabletten, capsules of een drankje, bijvoorbeeld flucloxacilline, azitromycine of claritromycine. Bron: www.huidfonds.nl

Kinkhoest

Enorme hoestaanvallen, kan soms maandenlang duren.

Voor baby’s gevaarlijk omdat het schadelijk is voor de longen en de hersenen.  van het hoesten raken ze zo uitgeput dat ze moeite krijgen met ademhalen. De longen kunnen onherstelbaar beschadigen en door zuurstoftekort kan blijvende hersenbeschadiging ontstaan.

Vaccinatie DKTP

Behandeling met azitromycine wordt geadviseerd indien iemand in naaste omgeving van besmette pt een verminderde weerstand heeft.  Kinkhoest kan behandeld worden met antibiotica, maar vaak is de bacterie al niet meer aanwezig als duidelijk is dat je kinkhoest hebt. Behandeling met antibiotica heeft dan geen zin meer.

Vaccinatie zwangeren.

Waar herken je erysipelas aan?

Via klein wondje (soms niet eens gezien) komt er een bacterie het lichaam binnen.

Pijnlijke rode zwelling, koorts, ziek gevoel.

Meestal onderbeen. Soms sepsis. ( Bij een sepsis reageert het lichaam heel heftig op een infectie. Veel voorkomende verschijnselen bij een sepsis: koorts of juist een te lage temperatuur, een snelle ademhaling, een snelle hartslag, verwardheid of sufheid, grauwe of bleke huid. Sepsis is een levensbedreigende aandoening.)

Beleid: snel ab. Med: flucloxacilline (VROD: Flucloxacilline is een antibioticum. Het wordt onder meer gebruikt bij infecties van de huid, melkklierontsteking en bij hersenvliesontsteking).

Aan welke aandoening denk je bij het volgende? Diepe of vuile wonden leiden tot spierkramp

1. Ziekte van Lyme
2. Tetanus
3. Meningitis
4. Impetigo

Tetanus is een ernstige besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie. De bacterie kan het lichaam binnenkomen via een wond (via dierenbeten en via wonden die in contact komen met straatvuil, aarde of mest.). Mensen kunnen elkaar niet besmetten. De infectie geeft spierkrampen met vaak ernstige, levensbedreigende gevolgen. Bescherming tegen tetanus kan alleen maar door vaccinatie. Tetanusvaccinatie wordt aan alle kinderen in Nederland aangeboden via het Rijksvaccinatieprogramma. Tetanus komt nog sporadisch voor in Nederland. Bron: RIVM.nl.

Ga na of u voldoende tegen tetanus bent ingeënt als u een wond oploopt of een verre reis gaat maken. Bron: thuisarts.nl

Ziekte van Lyme

Tekenbeet, beschadiging hart en zenuwstelsel.  Sommige teken hebben de Lyme-bacterie bij zich. Bij een tekenbeet kan die bacterie door de huid naar binnen gaan. Je kunt dan de ziekte van Lyme krijgen.

Eerste verschijnselen: erythema migrans; rode kring rondom of in de buurt van de tekenbeet; griepachtige verschijnselen

Med: doxycycline.  Doxycycline is een breedspectrum antibioticum. 

Aan welke klachten herken je een meningitis?

Koorts, hoofdpijn, braken en nekstijfheid

Nekstijfheid omdat de vliezen ontstoken zijn (hoofd buigen of beentjes optillen bij luier verschonen doet veel pijn)

VROD: Bij een hersenvliesontsteking is het hersenvlies ontstoken. Dat gebeurt meestal door een bacterie of virus.

De hersenvliezen zitten net onder de schedel, rondom de hersenen. Ze beschermen de hersenen.

Andere namen voor hersenvliesontsteking zijn meningitis en nekkramp. Bron: thuisarts.nl

Bacterie

Virus

Amoxicilline

Aciclovir

in de cel

eencellig plantje

koortslip

Ziekte van Lyme

Ziekte van Pfeiffer

Verkoudheid

Wordt overgedragen via handen of druppeltjes in de lucht.

Verstopte neus, niezen, keelpijn, heesheid en hoesten. Er is in principe weinig of geen koorts.

Symptomatische behandeling is mogelijk, maar heeft vaak geen enkele zin. Hoogstens verlichting van de klachten. Xylometazoline en zoutoplossing

Vrod: na afloop van een verkoudheidsvirus heeft een patiënt wel weerstand opgebouwd. Omdat er echter zoveel verschillende virussen zijn, kan men telkens opnieuw verkouden worden. Geldt met name voor kinderen.

Verkoudheid komt in de winter het meest voor. De ramen zijn dan dicht en de mensen komen meer en dichter met elkaar in contact. De besmetting gaat meestal via de handen of via druppeltjes in de lucht.

Verkoudheid

Griep (Influenza)

Koorts

spierpijn

Ziek, niet kunnen werken

verstopte neus

keelpijn

Hoesten

vaccinatie

Veroorzaakt door influenzavirus.

Koorts, spierpijn en ziek gevoel maken het verschil met een verkoudheid. Met echte griep voelt de patiënt zich erg ziek en ligt op bed.

Virus kan de luchtwegen aantasten, op die plaats kunnen bacteriën hun kans grijpen en voor sommigen mensen een longontsteking veroorzaken. Dit is dan een complicatie, een gevolg van. Vooral ouderen en kleine kinderen en mensen met een verminderde weerstand zijn hier gevoelig voor.

Preventief: Griepprik.

Symptomatische behandeling; paracetamol

Vrod:

- Griep ontstaat op dezelfde manier als verkoudheid.

Aan welke aandoening denk je bij de volgende klachten? Misselijk, overgeven, diarree.

Infectie van de darmen (soms ook de maag).

Diarreeremmer liever niet; virus moet het lichaam toch uit, diarreeremmer verkort hoogstens de ziekteduur.

Vrod:

Medische term = gastro-enteritis, bekende bijnaam is buikgriep.

Ontlasting is waterdun, er zit geen bloed bij.

Erg besmettelijk (microscopisch kleine hoeveelheden ontlasting kunnen via handen, bestek, aankleedkussens enz. in de mond van iemand anders komen waardoor ziekte zich verspreidt).

Hygiëne is erg belangrijk!

Uitdroging met name bij jonge kinderen + ouderen, deze groepen hebben minder snel dorst. Uitdroging moet zoveel mogelijk worden voorkomen.

OOK: 

Giardia lambia: door amoebe

herpes simplex

Pijnlijke blaasjes op of in de mond, trekt zich terug in zenuwweefsel. Meeste volwassenen hebben tegen dit virus antistoffen. Bij sommige wordt het virus op latere leeftijd toch actief, vaak niet eenmalig. Vaak bij een verminderde weerstand (bijvoorbeeld koorts, menstruatie) en ook wel om onduidelijke redenen kan dit terugkomen.

Hygiëne is belangrijk. Men kan het virus verspreiden naar de ogen of geslachtsorganen, dit kan vervelende gevolgen hebben.

Kan gevaarlijk zijn voor zuigelingen (jonge baby’s), contact met pasgeborenen en mensen met een koortslip vermijden. Zuigelingen kunnen hier erg ziek van worden..

Aciclovir (koortslipcrème) kan de ziekteduur iets verkorten, indien aangebracht voordat er blaasjes zijn ontstaan.

LET OP NIET MET BABY’S KUSSEN. LET OP MET ORALE SEKS.

Wat is het:

Herpes is een ziekte die veroorzaakt wordt door het herpes simplex virus (HSV). Dit is een van de meest voorkomende virussen bij de mens en komt overal ter wereld voor. Van het herpes simplex virus bestaan twee typen:

type 1, meestal verantwoordelijk voor herpesinfecties van gelaat en lippen, (herpes labialis en herpes simplex, dubbele benaming)

type 2, meestal de oorzaak van herpesinfecties rond de geslachtsorganen. (herpes genitalis)

Beide virustypen kunnen in principe elk gebied van huid en aangrenzende slijmvliezen aantasten, zodat bijvoorbeeld ook infecties met HSV type 1 "onder de gordel" voorkomen.

Koortsuitslag = herpes labialis

Symptomen:

Trekkend, branderig gevoel, of jeuk. Blaasjes gevuld met helder vocht. Als de blaasjes opengaan, ontstaan korsten.

De meest voorkomende vorm van herhaaldelijk optredende (recidiverende) HSV-infectie is herpes rond de lippen (ook wel koortsuitslag genoemd).

Het verloop van herpes labialis is vaak zeer mild, maar soms zijn de aanvallen heftig en veroorzaken ze een cosmetisch sterk ontsierend beeld.

Sommige patiënten hebben maandelijks klachten, andere hebben maar enkele malen in hun hele leven last van herpes.Bron: www.huidziekten.nl

Behandeling

stadium 1 Acyclovir

stadium 2 vaseline (verzachtend)

stadium 3 zinkzalf ( blaasje indrogen)

Eventueel bij korstje ook vaseline voor verzachting.

Wat is de veroorzaker van candida albicans?

Miconazol is een geneesmiddel tegen:

1. bacteriën
2. virussen
3. schimmels
4. amoeben

Candida albicans

Trichomonas

schimmel

amoebe

jeuk

Vieze geur

Witte afscheiding

Groene afscheiding

SOA

Metronidazol