Laagland M1 en M2 - 4V

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoe was je vakantie?

GPW

Hersenschimmen

Twee vrouwen

Laagland Module 1: tekst en lezer

Laagland Module 2: literair taalgebruik en betekenistoekenning

LOCKDOWN

les 1: Laagland Module 2

les 2: Laagland Module 2

les 3: Twee vrouwen

les 4: Hersenschimmen

Les 1

1. Theoretisch: herhaling Module 2
2. Praktisch: bespreken opdracht 7 en 8 
3. Huiswerk: opdracht 9 en 12 inleveren via classroom (deadline: 6/1)

Herhaling module 2

Theoretisch

Module 2 Literair taalgebruik en betekenistoekenning

- foregrounding

- stijlfiguren

- beeldspraak

- betekenistoekenning (les 2)

Foregrounding

De nadruk ligt op het taalgebruik zelf.

Stijlfiguren

tegenstelling      <->           paradox 

herhaling              <->           parallellisme

chiasme (blz 45)                 pleonasme

opsomming                           tautologie

litotes                                       hyperbool

ironie (zelfspot)                   retorische vraag

eufemisme

Stijlfiguren

Paradox

– bijzondere vorm van antithese (tegenstelling)

– lijkt onlogisch maar klopt toch

- Twee waarheden die elkaar tegen lijken te spreken

Zeg nooit nooit

Zo snel als een slak

Schrijven is schrappen

Hoe gespecialiseerder je bent, hoe minder je kunt

Hij was trots op al zijn goede eigenschappen, waaronder zijn bescheidenheid

Vele eersten zullen de laatsten zijn

Zij was zwanger van de dood

Stijlfiguren

Nu volgen een paar voorbeelden om te oefenen. 

Pak je telefoon erbij met de LessonUp-App of gebruik een 'splitscreen'. 

Spreken is zilver, zwijgen is goud

1. tegenstelling
2. paradox
3. chiasme
4. parallellisme

Leef je voor je baan,
of werk je om te leven

1. tegenstelling
2. paradox
3. chiasme
4. parallellisme

Zelfs als je altijd eerlijk bent,
lieg je wel eens.

1. tegenstelling
2. paradox
3. chiasme
4. parallellisme

Huis ten Bosch?
Hij woont daar niet onaardig.

1. tegenstelling
2. eufemisme
3. litotes
4. hyperbool

Ze heeft nog nooit de liefde bedreven.

1. tegenstelling
2. eufemisme
3. litotes
4. hyperbool

Beeldspraak

• Metaforen
  (beeld is vergelijkbaar met het object)
• Metonymia (beeld heeft een andere relatie met het object)
• Personificatie
  
• Synesthesie

          --> Symboliek

Symboliek

Het leven is een feest. Je moet alleen zelf de slingers ophangen.

1. metafoor
2. metonymia

Hij heeft een Rembrandt aan de muur hangen.

1. metafoor
2. metonymia

Ze won goud op de olympische spelen.

1. metafoor
2. metonymia

Voetbal is oorlog.

1. metafoor
2. metonymia

Praktisch

Praktisch: opdracht 8

Lees het gedicht 'De Vogels' op blz 37 van Laagland. De volgende 12 vragen gaan over dat gedicht.

1. In vs. 5 staat 'de vogels'. Welke twee vogelsoorten komen letterlijk in vs 1-8 voor? ....en en ....en

2.

Foregrounding kan zorgen voor onduidelijkheid. Over het algemeen is redelijk duidelijk wat in vs. 1-8 gebeurt, maar in vs. 6 "De hemel vraagt om kruimels van het land" is het niet direct duidelijk. 

2a. Leg in eigen woorden uit wat er in vs. 1-8 gebeurt.

antwoord vraag 2a.

Fabrieksarbeiders gaan na een signaal van de stoomfluit schaften (pauzeren) op een ommuurd terrein. Tijdens hun pauze voetballen, vechten en eten ze. Terwijl de arbeiders pauzeren, verzamelen vogels (meeuwen en mussen) zich in de dakgoten. De vogels krijgen eten (stukjes brood waarschijnlijk) van de etende arbeiders. 

2b. Leg in eigen woorden uit vs. 6 uit.

antwoord vraag 2b

Met de “de hemel” in vs. 6 worden de vogels bedoeld (de vogels zijn ‘hemelbewoners’, daar vliegen ze) en deze vogels hopen eten te krijgen van “het land”: de ‘landbewoners’, de pauzerende arbeiders.  

3.

Vs. 6 "De hemel vraagt om kruimels van het land" is beeldspraak. 

3a. Wie of wat wordt met "De hemel" bedoeld?

3b. Welke vorm van beeldspraak is "De hemel"?

1. metafoor
2. metonymia

4.

In vs. 9 staat "Andere vogels". 

Hier moet je 'vogels' figuurlijk opvatten.

4. Wie worden in vs. 9 met deze "Andere vogels" bedoeld?

5. Wat gebeurt er in vs. 9-14 met de andere vogels?

antwoord vraag 5

De “andere vogels” zijn de werklozen. Voor hun levensonderhoud (brood, vs. 11) moeten ze naar het stempelbureau en als ze opstandig meer zouden eisen (‘luxe’, vs. 13), zou dat met geweld worden onderdrukt.

6. Waarom is "Andere vogels" een metafoor?

7. Welke vorm van beeldspraak herken je in vs. 14?

1. chiasme
2. paradox
3. tegenstelling
4. personificatie

8.

In vs. 6 staat "kruimels van het land" en

 in vs. 12 staat "kruimels van de hemel". 

Is dit een chiasme, paradox of tegenstelling?

8. "kruimels van het land" vergeleken met "kruimels van de hemel"

1. chiasme
2. paradox
3. tegenstelling
4. personificatie

9. Welke stijlfiguur herken je in vs. 13?

1. personificatie
2. opsomming
3. tegenstelling
4. paradox

10. Welke stijlfiguur vormt de structuur van het gedicht?

1. personificatie
2. opsomming
3. tegenstelling
4. paradox

11. Is "De vogels" een beschrijving van een situatie of een aanklacht van een situatie? Leg je antwoord uit.

12. Leg uit of je het gedicht nog steeds actueel vindt, of niet.

Tot slot

• Gezamenlijk lezen Papegaai vloog over de IJssel blz. 38
• Maken opdr. 9 en 12 voor a.s. woensdag 6/1