Samenvatting les

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

Thema 5: Erfelijkheid en Evolutie

Basisstof 1: Genotype en fenotype

Iedere menselijke lichaamscel bevat 46 chromosomen.

Chromosomen zijn lange dunne draden van DNA.

Geef een voorbeeld van een lichaamscel

Waar bestaan chromosomen uit?

Hoeveel chromosomen zitten er in een menselijke levercel?

1. 23
2. 44
3. 46
4. 48

genen

Gen = stukjes DNA die samen de informatie bevatten voor een erfelijke eigenschap.

Genotype = informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organisme.

Fenotype: eigenschappen van een organisme, waaronder het uiterlijk

Wat is een gen?

Leg uit waardoor je fenotype wordt bepaald?

Thema 5: Erfelijkheid en Evolutie

Basisstof 2: Chromosomen en genen

Chromosomenportret

Geslachtscellen van mensen hebben 23 chromosomen.

Geslachtscellen:

• Zaadcel
• Eicel

Hoeveel chromosomen bevat een zaadcel?

Hoeveel chromosomen bevat een eicel?

Hoeveel chromosomen bevat een bevruchte eicel?

Geslachtschromosomen

De lichamelijke geslachtskenmerken worden bepaald door de geslachtschromosomen.

Vrouw = XX

Man = XY

Krijgt een mens met XXY mannelijke of vrouwelijke geslachtskenmerken

1. Mannelijk
2. Vrouwelijk

Thema 5: Erfelijkheid en Evolutie

Basisstof 3: Variatie in genotypen

Informatie op genen verschillen soms

Geslachtelijke voortplanting zorgt voor variatie in genotypen

Mutaties = plotselinge verandering in het genotype

Voorbeeld: albinisme (geen pigment kunnen maken)

Kanker is een gevolg van een mutatie

Thema 5: Erfelijkheid en Evolutie

Basisstof 4: De evolutietheorie

Evolutie = De ontwikkeling van het leven op aarde, waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen

1. Variatie in genotypen

2. Natuurlijke selectie

Probeer natuurlijke selectie in eigen woorden uit te leggen.

Natuurlijke selectie = organismen die goed zijn aangepast aan hun milieu, hebben een grotere kans om in leven te blijven en nakomelingen te krijgen.

Leg uit hoe isolatie zorgt voor nieuwe soorten.

Thema 5: Erfelijkheid en Evolutie

Basisstof 5: De geschiedenis van het leven op aarde

Fossielen

• Versteende overblijfselen van organismen
  
• Afdrukken van organismen in gesteente

Tijdbalk van de aarde

Verwantschap

Welke soorten hebben de meeste verwantschap?

1. Het paard en de hond
2. De hond en de kat
3. Weet niet
4. De kat en het paard