Herhaling grammatica woordsoorten - Cursus 5

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Herhaling grammatica woordsoorten

Cursus 5 - Grammatica

Planning

• Boekenopdracht
• Oefentoets 
  
•  Journaal
• Spel: jongens tegen de meiden 

Telwoorden

Een telwoord (tw) geeft een hoeveelheid of een volgorde aan.

Er zijn twee soorten telwoorden.

• Een hoofdtelwoord (htw)

• Een rangtelwoord (rtw)

Telwoorden

bepaalde telwoorden:

Je weet precies hoeveel. 

één, twee, honderden, duizendste

onbepaalde telwoorden:

Je weet niet precies hoeveel

enkele, vele, weinige, sommige

Lidwoorden

Staan voor een zelfstandig naamwoord:

de - het - een

onbepaald lidwoord:

een

bepaald lidwoord:

de - het

Voegwoord 

Samengestelde zinnen plak je aan elkaar met een voegwoord.

Voorbeelden: want, omdat, en, of, terwijl

Koppelwerkwoord

Koppelwerkwoorden

Er zijn 9 koppelwerkwoorden:

zijn worden blijven

blijken lijken schijnen

heten dunken voorkomen

Zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord is een dier, mens, plant, ding en gevoel.

Onthoud: Voor een zelfstandig naamwoord kan je altijd een lidwoord  zetten.

Van een zelfstandig naamwoord kun je een meervoud malen en een verkleinwoord.

Eigennamen zijn ook zelfstandig naamwoorden.

Bijvoeglijk naamwoord

- gewoon bijvoeglijk naamwoord

- stoffelijk bijvoeglijk naamwoord: gouden, houten, stenen

- bijvoeglijk naamwoord dat is afgeleid van een voltooid of onvoltooid deelwoord

Bijwoord

1. geeft extra info over een ander woord in de zin (behalve een zn)

- een werkwoord

-een ander bijwoord

- een bijvoeg. nw

2. Kan een tijd, plaats of reden aangeven (staat zelfstandig)

3. kan een mening / hoedanigheid aangeven

4. Een aantal vraagwoorden is ook een bijwoord

5. De woordjes wel/niet zijn bijwoord

6. Alles wat overblijft in een zin

verschil bijvoeglijk nw en bijwoord

Het verschil tussen een bijvoeglijk naamwoord en een bijwoord is:

-Een bijvoeglijk naamwoord geeft informatie over een zelfstandig naamwoord.

-Een bijwoord kan informatie geven over veel meer soorten woorden of over de hele zin. Zo kan een bijwoord iets vertellen over een werkwoord of een bijvoeglijk naamwoord.

-Bijwoorden en bijvoeglijke naamwoorden geven een kenmerk aan van een ander woord in de zin.

Het voorzetsel

Een voorzetsel staat vaak voor een zelfstandig naamwoord. Voorzetsels zijn onder andere:

Hoe herken je aanwijzende en vragende voornaamwoorden?

Voornaamwoorden zijn verwijswoorden die naar IETS of IEMAND (dus naar een mens, dier, of ding) verwijzen.

Aanwijzende voornaamwoorden zijn: die, deze, dit dat, zulk(e), zo'n, dergelijk(e), zelf, hetzelfde, dezelfde

Deze aanwijzende voornaamwoorden kunnen voor een zelfstandig naamwoord staan, maar ze kunnen ook alleen staan.  Let op: je moet 'die' kunnen vervangen door 'deze' en 'dat' door 'dit', anders zijn het geen aanwijzende voornaamwoorden! Die jongen die daar staat> Deze jongen deze* daar staat. (*=fout, dus de tweede 'die' in de zin is geen aanwijzend voornaamwoord)

 

Vragende voornaamwoorden zijn: wie, wat, welke, wat (voor) een. Meer zijn er niet!!!!!

Ze staan meestal aan het begin van een vraag, maar soms staan ze aan het begin van een zin die gemaakt is van een vraag. (Hij vroeg wie dat wilde doen.> wie = vragend voornaamwoord)

TH

• P.3 Voegwoord herkennen (blz. 202-203) opdracht 1-5
• P.5 Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord (blz.206-207) opdracht 1-5
• Nakijken (Magister)
• Klaar: Extra opdracht nieuwsartikel 

HV

• P.4 Aanwijzend en vragend voornaamwoord (blz. 212-213) opdracht 1-5
• P.6 zww, hww, kww (blz. 216-217) opdracht 1-4
• Nakijken (Magister) 
• Klaar: Extra opdracht nieuwsartikel

Planning 2KGT

• Uitleg boekenopdracht
•  Herhaling voegwoord/ persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord
•  Maken: VOEGWOORD (blz. 206-207) alle opdrachten/ Persoonlijk voornaamwoord en bezittelijk voornaamwoord (blz. 210-211) alle opdrachten
• Op de laptop: Cursus 5 WS 7 gemixte opdrachten 
• Artikel 

Ik kan een lidwoord, een werkwoord, een zelfstandig naamwoord, een voegwoord en een persoonlijk/ bezittelijk voornaamwoord herkennen en benoemen. 

'Veel ' en 'weinig' zijn bijvoeglijk naamwoorden. Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over

1. Zelfstandig naamwoord(staan)
2. hulpwerkwoord(zitten)
3. Zelfstandig werkwoord (staan op stoel)
4. Koppelwerkwoord (staan op tafel)

wat is een bijvoeglijk naamwoord?

1. aardappel
2. het
3. geweldige
4. gescoord

Paragraaf 3 - Voegwoord herkennen

Voorbeelden van voegwoorden zijn of, terwijl, zodat, nadat, als, toen, want, maar, dus

Een voegwoord kan het volgende met elkaar verbinden:

• twee woorden: appels of peren
• twee woordgroepen: de blije winnaar en de teleurgestelde verliezer
• twee zinnen: Naomi bestelt een vegetarische pizza, want ze eet geen vlees.

Terwijl Sanne in de bus zit, luistert ze muziek.
Voegwoord = ?

Maak een zin met het voegwoord 'want'

Paragraaf 5 - Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

Een persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw) verwijst naar een persoon, dier of ding. Wij gaan een weekend naar Texel.

Een bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw) geeft aan van wie iets is. Het staat altijd vóór het zn waar het bij hoort. jullie tuin, jouw schoenen

met die schoenen van jou

Tot wanneer is jouw ov-kaart geldig?

1. jouw is een bezittelijk voornaamwoord
2. jouw is een persoonlijk voornaamwoord

De volleybaltrainer leerde ons vanmiddag opslaan.

1. ons is een bezittelijk voornaamwoord
2. ons is een persoonlijk voornaamwoord

Heeft Bart jouw geholpen met het huiswerk?
Is de zin fout of goed en WAAROM?

Paragraaf 7 - Aanwijzend voornaamwoord

Een aanwijzend voornaamwoord (aanw. vnw) wijst meestal een mens, dier of ding aan: deze vrouw, dat paard, die fiets

Dit zijn aanwijzende voornaamwoorden: deze, die, dat, dit, zulk(e), zo'n, dergelijk(e).

Zulke hoge wolkenkrabbers als die in New York heb je in Nederland niet.
Aanwijzende voornaamwoorden in deze zin = ?

In dergelijke situaties bel ik de politie.
Is dergelijke hier een aanwijzend voornaamwoord?

1. ja
2. nee

Paragraaf 9 - Vragend voornaamwoord

Er zijn vier vragende voornaamwoorden (vr. vnw):

• wie
• wat
• welk(e)
• wat voor (een)

Vul zelf een passend vragend voornaamwoord in.
... boodschap wil je overbrengen?

1. wie
2. welke
3. waarom
4. wat

Proefwerk grammatica woordsoorten

😒🙁😐🙂😃

Tip!

Leer ook het blaadje met de woordsoorten!

Woordsoorten

Lidwoord	Bepaald lidwoord : de - het Onbepaald lidwoord : een
Bijvoeglijk naamwoord	Zegt iets over het zelfstandig naamwoord (mooie, rode, kapotte) stoffelijk: gouden, houten, aluminium
werkwoord	Iets doen in de zin: lopen, fietsen,
Zelfstandig naamwoord	Mens, dier, ding, gevoel, (plaats)naam
Voorzetsel	Kun je voor de kast of het feest zetten (voor, tijdens, achter, onder, na)
bijwoord	Ze geven extra informatie over: 1. Een werkwoord 2. Een bijvoeglijk naamwoord 3. Een ander bijwoord.
persoonlijk voornaamwoord	Een persoonlijk voornaamwoord verwijst naar een persoon, dier of ding

vragend voornaamwoord	wie, wat, welke, wat voor een GEEN: De tante naar wie Nicky is vernoemd.
bezittelijk voornaamwoord	geeft bezit aan: mijn, jouw, uw
aanwijzend voornaamwoord	deze, die, zulke
Telwoord: onbepaald hoofdtelwoord onbepaald hoofdtelwoord bepaald rangtelwoord onbepaald rangtelwoord	-vier, zeven, acht -Veel, weinig -Eerste, tweede -Hoeveelste, laatste, middelste
Voegwoord	Nevenschikkend : en, want, maar, dus, of Onderschikkend: aangezien, als, dan, doordat, terwijl, hoewel, nadat, of, omdat, opdat, tenzij, toen, voordat, zodra, zodat

TH

• Lezen 
• Vragend voornaamwoord blz. 214-215 
• Maken opdracht 1-5
• Nakijken 
• Mixopdrachten laptop
• BINGO woordsoorten

HV

• Lezen
• Voegwoord blz. 224- 225
• Maken opdracht 1-5 
• Nakijken 
• Mixopdrachten laptop
• BINGO woordsoorten 

TH

Terugblik: aanwijzend voornaamwoord

deze, die, dat, dit, zulke, dergelijke 

Vandaag: 

Vragend voornaamwoord:

-Welke les heb jij vandaag?

-Lars vroeg wie nog meer naar de les ging.

NIET:

-Jij ziet niet wie ik ben.

HV

Terugblik: Telwoord

Bepaald hoofdtelwoord: een, vier, zeven

Onbepaald hoofdtelwoord: veel, weinig 

Bepaald rangtelwoord: eerste, tweede,

Onbepaald rangtelwoord: hoeveelste, laatste, 

Voegwoorden:

nevenschikkend: EN, MAAR, WANT

onderschikkend: dan, doordat, omdat, opdat, tenzij, hoewel

zelfstandig werkwoord

Dus met een zelfstandig werkwoord en met een koppelwerkwoord.

zijn

worden

blijven 

blijken 

schijnen

dunken

lijken

heten

voorkomen