4.2 Waarom doe je wat je doet?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 4: Pluriforme samenleving/ paragraaf 2

Waarom doe je wat je doet?

lesdoel

 Aan het einde van de les weet je op welke manier gedrag tot stand komt.

Alinea 1: Laat je zien wie je bent?

-in hoeverre mag/durf je anders zijn? 

-is iemand anders omdat het genetisch bepaald is of omdat het aangeleerd is?

-hoe reageren we op mensen die anders zijn vanwege aangeboren of aangeleerd gedrag?

Alinea 2: Waar komen verschillen in menselijk gedrag vandaan? 

Aangeboren: eigenschappen die erfelijk zijn en die je hebt vanaf je geboorte.

Aangeleerd: eigenschappen die je overneemt van je omgeving. 

Nature- aanhangers: gedrag wordt het meest bepaald door aangeboren eigenschappen. 

Nurture- aanhangers: gedrag wordt het meest bepaald door aangeleerde of afgeleerde eigenschappen 

Nature vs Nurture

 

• Kan een crimineel iets doen aan zijn gedrag?
• Is homoseksualiteit aangeboren?

Nature of nurture?

Wat vinden jullie ?

Worden mensen meer gevormd door hun aangeboren eigenschappen (nature) of door de aangeleerde eigenschappen ( nurture )

Alinea 2: Waar komen verschillen in menselijk gedrag vandaan?

Hoe jij als mens denkt en doet, wordt voor een groot deel bepaald door de reactie van andere mensen. Verklaringen voor menselijk gedrag:

• Nature/nurture-debat: in hoeverre is gedrag erfelijk en biologisch bepaald (nature) en in hoeverre aangeleerd (nurture). Beiden spelen een belangrijke rol (men denkt ca. 50%-50%, maar is moeilijk te bepalen)
• Vaak bepaald de omgeving in hoeverre een bepaalde aanleg zich manifesteert.

Alinea 3: Hoe werkt nurture (aangeleerd gedrag)?

• Socialisatie/fremdzwang: het proces
  waarbij iemand de waarden, normen en andere cultuurkenmerken van een
  samenleving of groep aanleert (meestal via imitatie, identificatie en experimenteren)>gevolg: een referentiekader
• Deze vorming leidt tot internalisatie (automatisch gedrag, eigen gemaakt>selbstzwang)
• Sociale controle: anderen bepalen je gedrag door belonen en straffen
• Acculturatie: aanleren van waarden en normen op latere leeftijd (nieuwe cult.)
• Enculturatie: met paplepel cultuur aangeleerd krijgen
  

Alinea 4: Hoe leer je iets zonder dat je het door hebt?

Expliciete socialisatie: duidelijke vastgelegde regels

Impliciete socialisatie: socialisatie op een verborgen manier. Bijvoorbeeld via:

• traditionele rolpatronen
• media
• socialiserende instituties zoals ouders, school, vrienden etc.

Alinea 5: Wat is de beste opvoeding?

Opvoedingsstijlen:

• Autoritaire opvoeding (strenge regels, harde hand)
• Verwaarlozende opvoeding (aan lot overlaten om 'zelfstandig' te worden)
• Permissieve opvoeding (overlegopvoeding met aandacht voor behoeften kind)
• Autoritatieve opvoeding (kaders stellen en samen met kinderen zoeken naar regels)

Aanvullende oefenvragen/opdrachten/filmpjes

Lees in je handboek eerst paragraaf 2 tot en met bron 1. Wat wordt bedoeld met de uitdrukking ‘dubbele moraal’? Is bij jou sprake van een dubbele moraal als het bijvoorbeeld over homoseksualiteit gaat? Zo ja, hoe komt dat denk je?

Uitleg socialisatie

De achterliggende oorzaak voor heteronormen moet je zoeken in ‘vastgeroeste’ opvattingen over mannelijkheid en vrouwelijkheid, betoogt Buijs.
Geef een voorbeeld van een ‘vastgeroeste’ opvatting over mannelijkheid.

Het valt niet altijd mee om ‘anders’ te zijn dan de rest, of het nu gaat om je seksuele geaardheid, je geloof, of je vrijetijdsbesteding. Leg uit dat dit meer geldt voor je seksuele geaardheid of je geloof dan voor je vrijetijdsbesteding

In voorgaande filmpje kwam naar voren hoe jongeren vaak te kampen hebben met druk. Welke factoren werden er genoemd die daaraan bijdragen? Welke factor is het meest op jou van toepassing als het gaat om druk denk je?

Wat betekent enculturatie? Wat is het verschil met acculturatie?

Welk van de volgende begrippen hoort niet in het rijtje thuis? Licht je keuze toe.
experimenteren – identificatie – acculturatie – sociale
controle

Welk van de volgende begrippen hoort niet in het rijtje thuis? Licht je keuze toe.
nature – nurture – internalisatie – enculturatie

Lees bron 7 op blz. 145 in je boek. Welke opvoedingsstijl wordt in de bron aan de kaak gesteld? Leg uit!

Bekijk nog eens bron 7 op blz. 140. Citeer zowel een fragment waarin gewetensvorming wordt gezien als een kwestie van nurture en als een kwestie van nature.

Acculturatie is een lastiger proces dan enculturatie. Wat is hiervan de oorzaak?

1. Enculturatie vindt plaats op jonge leeftijd. Acculturatie vindt plaats op oudere leeftijd.
2. Enculturatie vindt plaats door middel van imitatie, identificatie en experimenteren. Acculturatie vindt plaats door middel van sociale controle.
3. Enculturatie vindt plaats op het moment dat een mens nog een onbeschreven blad is. Acculturatie vindt plaats op een moment dat er al een referentiekader is ontwikkeld.
4. Enculturatie is een vorm van impliciete socialisatie. Acculturatie is een vorm van expliciete socialisatie.

Door veel pedagogen wordt de autoritatieve opvoedingsstijl als de best mogelijke opvoedingsstijl beschouwd. Wat is hiervoor een mogelijke reden?

1. De autoritatieve opvoedingstijl laat geen ruimte voor individualisering.
2. In de autoritatieve opvoedingstijl wordt veel gebruikgemaakt van belonen en straffen.
3. In de autoritatieve opvoedingstijl worden de regels tot op zekere hoogte in overleg vastgesteld en daardoor meer door de kinderen geaccepteerd.
4. De autoritatieve opvoedingstijl is gebaseerd op het gebruik van informele sancties.

Lees de bron hiernaast. Leg uit dat er bij influencers sprake kan zijn van zowel expliciete als impliciete socialisatie. Maak in je antwoord gebruik van een voorbeeld.

Welke opvoedingsstijl wordt er bij jullie thuis gehanteerd denk je? Leg uit! Wat vind jij zelf de beste opvoedingsstijl?