Les 26 - 4H - IM - Het ontstaan van de verzorgingsstaat (§ 3.2)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Herhaling: Welke drie waarden horen bij de drie reguleringsmechnismen?

1. Naastenliefde, solidariteit en gelijkheid
2. Gelijkheid, naastenliefde en wederkerigheid
3. Vrijheid, naastenliefde en solidariteit
4. Naastenliefde, vrijheid en respect

markt

overheid

particulier initiatief

Welfare triangle hulp en inkomsten produceren en verdelen

Korte herhaling

Wat is het voor- en nadeel van elk reguleringsmechanisme? (markt, overheid en staat). Kies er 1 en beschrijf het voor- en nadeel.

Theorie 1: De Swaan

• Industrialisering en arbeidsdeling. Zorgt voor >
• Interdependentie: onontkoombare onderlinge afhankelijkheid in dagelijks leven.  Leidt tot >
• Externe effecten: (negatieve) gevolgen voor indirect getroffenen (b.v: gevolgen van armoede, ziekte)
• Dilemma van collectieve actie: individuele keuzes leiden tot collectieve ongewenste gevolgen (eigenbelang verhindert collectieve belangen)

==> Overheidswetgeving en de verzorgingsstaat: 

1. kan het dilemma van collectieve actie doorbreken

2. kan helpen om externe effecten te verminderen

Theorie 2: 

De arbeidersbeweging

• Omstandigheden van werknemers 
• Eind 19e eeuw ontstaan van vakbonden en politieke partijen voor arbeiders (SDAP / SDB)
• Emancipatie arbeiders: streven naar vastleggen rechten in wetten!
• Vakbonden en politieke partijen streefden ernaar om de rechten van arbeiders in wetgeving vast te leggen.

Theorie 3: 

De Gegoede Burgerij

- Druk vanuit de gegoede burgerij op de overheid voor meer sociale wetgeving

- Niet alleen verschil in arm en rijk, maar ook normen en waarden.

- In de ogen van de gegoede burgerij moesten de arbeiders 'beschaafder' worden: lezen, schrijven, zich goed gedragen... > Verheffen

De laatste jaren neemt het aantal datacenters en distributiecentra toe in Nederland. Er wordt ook wel gesproken van 'verdozing'. Sommigen beklagen zich hierover. Ook de plaatsing van windturbines stuit nogal eens op weerstand.

Is het een taak van de overheid om het landschap 'mooi' te houden?

1. Ja
2. Nee

Werkt de Nederlandse verzorgingsstaat goed? Hoe kunnen we dat vaststellen?