Spelling B: Bijvoeglijke naamwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Taalverzorging

B. Bijvoeglijke naamwoorden

Huiswerk bespreken

Het huiswerk was:

Spelling A: Meervoudsvorming blz. 108

Opdr. 3 t/m 12

   Bijvoeglijke naamwoorden

Een bijvoeglijk naamwoord vertelt iets over (een eigenschap van) een zelfstandige naamwoord. Hierbij kan het gaan om kleur, vorm, leeftijd enzovoorts. 

Een bijvoeglijk naamwoord heeft een verbogen en een onverbogen vorm. 

Wat is juist?
Toevoeging van de -e

1. Een opvallend programma
2. Een opvallende programma

Voorbeeld

Een bijvoeglijk naamwoord heeft een verbogen en een onverbogen vorm. 

Deze smartphone is mooi.

De mooie smartphone .

Meestal gebruik je  de verbogen vorm, dus met een -e. 

1. Toevoeging van de -e

A. Een bijvoeglijk naamwoord krijgt een -e bij:

* De-woorden;

De jonge docent is erg populair.

De nieuwe gebouwen zijn erg mooi. 

2. Een bijvoeglijk naamwoord krijgt geen -e bij:

* Het lidwoord een voor een het-woord;

een nieuw gebouw

een mooi meisje

Voorbeeld

De-woorden                                                           Het-woorden

De nieuwe auto                                                     Het nieuwe huis

Een nieuwe auto                                                   Een nieuw huis

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Het bijvoeglijk naamwoord dat afgeleid is van het voltooid deelwoord is  een bijzondere vorm. Hiervoor geldt één regel. 

We schrijven het zo kort mogelijk op.

Hierbij letten we wel op de uitspraak... 

Dus niet: de uitgepute atleet, maar de uitgeputte atleet. 

Voorbeeld

Een bijvoeglijk naamwoord schrijf je zo kort en eenvoudig mogelijk.

Maar, bij korte klank: dubbele medeklinker!

Een witte muur - de gewitte muur

Bij lange klank laat je juist een klinker weg:

Een bezweet voorhoofd

Het bezwete voorhoofd (en niet: het bezweette voorhoofd)

Het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord geeft aan van welk materiaal het zelfstandig naamwoord is gemaakt. Het stoffelijk naamwoord eindigt meestal op -en. 

Dit geldt niet voor nieuwere stoffen, waarvan de naam vaak uit het Engels afkomstig is. Denk aan plastic bekertje, aluminium fietsframe enzovoorts. 

Wat is juist?

1. Een gouden ring
2. Een goude ring

Wat is juist?

1. Een aluminiumen pan
2. Een aluminium pan

Stofaanduidingen

Wanneer een bijvoeglijk naamwoord iets aangeeft wat van stof gemaakt is, is het een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord. 

Is het een 'nieuwe' stof zoals plastic of polyester, dan schrijf je geen uitgang. Bij een 'oude' stof schrijf je -(e)n.

Heb je wel eens naar De gouden kooi gekeken?

Zijn spullen zitten in een plastic tas. 

Even samen oefenen... 

Gisteren heb ik aan het ... (lief) meisje een ... (mooi), ... (zilver) ketting gegeven.

Het ... (klein) meisje tekent.

Het ... (actueel) onderwerp

De ... (individueel) begeleiding

  Trappen van vergelijking

'Gewone' bijvoeglijke naamwoorden staan in de stellende trap. We kunnen ze ook in de vergrotende en de overtreffende trap zetten. 

Denk aan mooi, mooier, mooist; of: goed, beter, best.

Trappen van vergelijking

Je stelt iets vast.

Je maakt het groter

Je overtreft alles

Uitzondering

Bij enkele woorden zijn

de trappen van vergelijking iets anders.

Kim heeft een oude rolstoel,

maar die rijdt nog goed.

De NIEUWE plant staat in de hoek van de kamer.

1. stellende trap
2. vergrotende trap
3. overtreffende trap

Mijn zus koos het GROOTSTE stuk taart.

1. stellende trap
2. vergrotende trap
3. overtreffende trap

Lola is veel BRAVER dan Lianne.

1. stellende trap
2. vergrotende trap
3. overtreffende trap

Mooi

Lang

Veel

Ja

Nee

In hoeverre heb je de spelling van bijvoeglijke naamwoorden en de trappen van vergelijking onder de knie?

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag

Wat

Maak je huiswerkopdrachten van hoofdstuk B, blz. 110

Opdracht 2 t/m 9

Hoe

Eerste 10 minuten individueel, in stilte.

Als de timer afgelopen is mag je zachtjes overleggen met je buurman/buurvrouw

Hulp nodig? 

Steek je vinger op, dan kom ik langs.

Klaar?

Ga dan drilsteroefeningen maken in Kern