LEZEN 1 Theorie tekstdoelen, leesmanieren, tekstopbouw/kernzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

LEZEN KLAS 4

LEZEN

Wat ga je deze periode doen?

De volgende toets NL gaat over leesvaardigheid. 60% van het examen NL bestaat uit Leesvaardigheid en daarnaast moet je bij andere vakken ook heel goed lezen. Waarom is lezen eigenlijk zo belangrijk?

Theorie LEZEN

--> Aan het eind van de les herken je 6 tekstdoelen.

--> Aan het eind van de les ken je 3 verschillende leesmanieren.

--> Hoe is een tekst eigenlijk opgebouwd?

Tekstdoelen

Je begrijpt een tekst beter als je beseft met wat voor soort tekst je te maken hebt en wat het doel van de schrijver is. 

Er zijn  6 tekstdoelen:

Informeren

De schrijver wil informatie geven, je iets nieuws laten weten.

voorbeeld:

nieuwsbericht, artikel in krant of tijdschrift, verslag, folder, schoolboektekst

Uitleggen

De schrijver wil je iets uitleggen of je een instructie geven.

voorbeeld:

handleiding, gebruiksaanwijzing, recept, schoolboektekst

Mening geven

De schrijver wil zijn mening laten zien of de mening van anderen. 

voorbeeld:

artikel in krant of tijdschrift

Overtuigen 

De schrijver wil jou overtuigen van zijn mening. Hij kan je ook willen waarschuwen of adviseren.

voorbeeld: 

beoordeling, recensie, blog, column, ingezonden stuk

Amuseren

De schrijver wil jou amuseren. Hij wil graag bepaalde gevoelens bij jou oproepen.

voorbeeld:

verhaal, gedicht, column, blog

Activeren

De schrijver wil dat je iets gaat doen!

voorbeeld;

advertentie, poster, folder, flyer, ingezonden stuk, brief

Zoek het juiste tekstdoel bij het juiste plaatje. 

Informeren

Amuseren

Overtuigen

Activeren

Uitleggen

Leesmanieren

Niet elke tekst moet je op dezelfde manier lezen. Dat hangt af van wat jouw doel is met de tekst. Zo lees je een hoofdstuk van Economie heel anders dan de gebruiksaanwijzing van jouw mobiele telefoon. 

Er zijn 3 manieren om een tekst te lezen:

Verkennend lezen

Je onderzoekt of je de tekst wilt gaan lezen.

• bekijk de titel en de bron
• bekijk de afbeeldingen
• lees de tussenkopjes
• lees eventueel de inleiding
  

Grondig lezen

Je leest de hele tekst, want je wilt de tekst begrijpen.

• denk aan wat je al weet 
• stel vragen aan jezelf
• probeer voor je te zien wat je leest
  

Zoekend lezen

Je zoekt gericht naar informatie die je nodig hebt. Je leest niet de hele tekst

- Kijk naar de andere gedrukte woorden. 

- Let op opvallende tekens, tabellen, grafieken en afbeeldingen.

Moet je de hele tekst lezen bij zoekend lezen?

1. Ja
2. Nee
3. Een beetje
4. Misschien

De docent vraag of ik een idee heb waar de tekst globaal over gaat. Welke leesmanier pas ik toe?

1. Verkennend lezen
2. Grondig lezen
3. Zoekend lezen

Ik moet vragen beantwoorden bij een tekst. Welke manier van lezen pas ik toe?

1. Verkennend lezen
2. Grondig lezen
3. Zoekend lezen

Ik ben benieuwd hoeveel mensen er vandaag positief getest zijn op Corona. Welke leesmanier pas ik toe?

1. Verkennend lezen
2. Grondig lezen
3. Zoekend lezen

Morgen heb ik mijn theorietoets voor mijn scooterrijbewijs. Welke manier van lezen heb ik gebruikt als voorbereiding?

1. Verkennend lezen
2. Grondig lezen
3. Zoekend lezen

Tekstopbouw

--> Je herkent hoe een tekst is opgebouwd.

--> Je weet wat een kernzin is en hoe je deze in de tekst kunt vinden.

--> Je kent het begrip hoofdgedachte.

Tekstopbouw

De meeste teksten zijn verdeeld in Inleiding, Middenstuk en Slot. 

In het middenstuk behandelt de schrijver het onderwerp van de tekst. Dit middenstuk kan uit verschillende alinea's bestaan en verschillende deelonderwerpen. Vaak gebruikt een schrijver dan tussenkopjes.

Tekstopbouw

Tekstopbouw

Tekstopbouw

Tekstopbouw

Heb je het gevoel dat de leesopdrachten steeds beter gaan?

😒🙁😐🙂😃