2.1 Wat is een rechtsstaat (TMWL)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Doelen van deze les

• Je kan benoemen waarom er rechtsnormen zijn
• Je kan beschrijven wat een rechtsstaat is
• Je kent de kerntaken van de overheid

Wat is ook alweer een norm?

1. een waarde
2. een wet
3. een gedragsregel
4. een gerechtelijke uitspraak

Rechtsnormen 

"Rechtsnormen zijn gedragsregels die in wetten zijn vastgelegd"

• Om maatschappelijk leven geordend te laten verlopen
• Komen voort uit de waarden en normen die de meeste mensen met elkaar delen
  

Geef een voorbeeld van een rechtsnorm

Rechtvaardigheid

Als regels rechtvaardig zijn zullen mensen zich er eerder aan houden.

Zou dat ook voor dieren gelden?

Rechtsstaat: 

"Een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur "

Dat is niet in alle landen zo. Landen zonder rechtsstaat noemen we dictatuur of autoritaire staat.  Ken je hier voorbeelden van? 

Kerntaken overheid

Rechtshandhaving: zorgen dat we ons aan de wet houden

Geweldsmonopolie: alleen de overheid mag met geweld je forceren

Rechtsbescherming: wetten beschermen je tegen machtsmisbruik

Opdrachten

2.1 Wat is een rechtsstaat?

1 t/m 3, 6, 7, 9 en, 11 

Noem zo veel mogelijk landen die een dictatuur of autoritaire staat zijn

1789 Franse Revolutie

• Einde aan de absolute monarchie
• Verklaring van de Rechten van de Mens en van de Burger
• In Grondwet staat wat de Grondrechten zijn en hoe het land geregeerd moet worden

1798 eerste Grondwet van Nederland

1848 invoering ministeriele verantwoordelijkheid (Thorbecke)

Publiekrecht

Regelt afspraken tussen overheid en burgers

Staatsrecht: inrichting van de Nederlandse Staat en Grondwet

Bestuursrecht: vergunningen en inning Belastingen

Strafrecht: misdrijven en overtredingen

Noem eens een voorbeeld van een overtreding

Noem eens een voorbeeld van een misdrijf

Privaatrecht

Regelt afspraken tussen burgers onderling

Personen- en familierecht: geboorte, adoptie, huwelijk, echtscheiding, overlijden, adoptie, naamgeving

Ondernemingsrecht: voorwaarden omtrent bedrijf of vereniging

Vermogensrecht: alles dat in geld is uit te drukken (koop, arbeidsovereenkomst, huur, lease, erfenis, faillissement)