Maatschappelijke vraagstukken en begin hs 2 Rechtsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Goedemorgen allemaal!

Wat viel jullie op in het nieuws? 

Houd de boeken nog even dicht en pak jullie mobiel.

- terugblik op de vorige les / zijn er vragen?

- begin met hoofdstuk 2 Rechtsstaat

- huiswerkcontrole / bespreken

- Huiswerk klaar? Ga verder met 2.1 op blz. 18 in je WB

- controle lesdoelen

Wanneer spreken we van een maatschappelijk vraagstuk?

1. grote groepen mensen merken de gevolgen
2. het gaat om vragen en niet om problemen
3. er zijn tegengestelde belangen
4. er is een gemeenschappelijke oplossing nodig

Geef een voorbeeld van een maatschappelijk vraagstuk

Geef een voorbeeld van een waarde en van een norm

Een keuze uit twee lastige dingen die niet samen gaan, noemen we een:

Rechtsstaat

Lesdoelen

- Je kunt uitleggen wat een rechtsstaat is

- Je kunt twee rechtsgebieden noemen

- Je kunt de twee kerntaken van de overheid noemen

Rechtsnormen

gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgelegd

alle regels samen, noemen we 'het recht' 

rechtsnormen sluiten aan bij normen en waarden

rechten en plichten

geschreven en ongeschreven regels

Rechtsgebieden

- publiekrecht -> strafrecht -> burgers vs. overheid

- privaatrecht / burgerlijk recht -> regelt hoe burgers onderling met elkaar omgaan / gaat vaak om rechten en plichten

rechtspersonen: bedrijven / 

verenigingen 

Opdracht: Bedenk een voorbeeld bij elk rechtsgebied

Rechtvaardigheid

rechtsnormen moeten zoveel mogelijk overeenkomen met onze opvattingen over goed en kwaad / rechtvaardigheid

- Zorgt voor meer draagvlak

- wetten veranderen mee met onze opvattingen

Ontstaan van de rechtsstaat

- eeuwenlang hadden Europeanen nauwelijks rechten

- landen werden bestuurd door absolute vorsten

- Verlichting zorgde voor verandering

- Franse Revolutie in 1789 -> Verklaring voor de Rechten van de Mens -> Rechtsstaat werd geboren 

Rechtsstaat: een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik & willekeur

Kerntaken van de overheid

- rechtshandhaving: de staat moet ervoor zorgen dat we ons aan de wet houden

de overheid heeft het geweldsmonopolie 

- rechtsbescherming: wetten beschermen ons tegen machtsmisbruik van de overheid 

Landen zonder rechtsstaat 

autoritaire staat: een machthebber of groep bepaalt wat de regels zijn

landen waar dit voorkomt, noemen we ook wel dictaturen

Huiswerk voor woensdag 1/9

Voor VWO:  WB blz. 18 t/m 20

Controle lesdoelen:

- Je kunt uitleggen wat een rechtsstaat is

- Je kunt twee rechtsgebieden noemen

- Je kunt de twee kerntaken van de overheid noemen