4VWO Thema 3 Genetica extra oefeningen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Een bepaalde plantensoort heeft drie allelen voor de bloemkleur:
de dominante allelen E_r voor rood en E_b voor blauw en het recessieve allel e voor wit. Een plant met het genotype E_rE_bheeft paarse bloemen.
Er zijn bij deze plantensoort twee allelen voor bloemgrootte:
het dominante allel G voor grote bloemen en het recessieve allel g voor kleine bloemen.

Een kruising van twee individuen levert talrijke nakomelingen op met acht verschillende fenotypen; 75% van de nakomelingenschap is grootbloemig. Wat zijn de fenotypen van de met elkaar gekruiste individuen?

1. paars-grootbloemig en paars-grootbloemig
2. paars-grootbloemig en wit-kleinbloemig
3. rood-grootbloemig en blauw-grootbloemig
4. rood-grootbloemig en wit-kleinbloemig

Een bepaalde muizen soort kan een zwarte vachtkleur (G) of een grijze vachtkleur (g) hebben en een lange (S) of korte (s) staart. Een kruising tussen muizen met een zwarte vacht en een lange staart en muizen met een grijze vacht en een korte staart produceert alleen nakomelingen met een zwarte vacht en een lange staart.
Wat is het genotype van een grijs behaarde, kortstaartige muis?

1. GGSS
2. ggSS
3. ggss
4. GgSs

Bestudeer de volgende notatie:

Deze notatie geeft het volgende aan:

AABbX^DY^d

1. Een man die heterozygoot is voor 2 genen
2. Een vrouw die heterozygoot is voor 2 genen
3. Een man die heterozygoot is voor 1 gen
4. Een vrouw die heterozygoot is voor 1 gen

Het aantal chromosomen in de kern van een menselijke lichaamscel is 46.
Hoeveel chromosomen in de kern van een lichaamscel van een jongen kunnen maximaal afkomstig zijn van zijn grootmoeder van vaders kant?

1. 22
2. 23
3. 45
4. 46

Een zwart vrouwtjeskonijn wordt door een onbekend mannetje bevrucht. Er worden zwarte en bruine jongen geboren. Het allel voor zwarte vacht (E) is dominant over het allel voor bruin vacht (e).
Wat kunnen de genotypen van de ouders geweest zijn?

1. vrouwtje Ee; mannetje Ee
2. vrouwtje Ee; mannetje zowel Ee als ee
3. vrouwtje zowel EE als Ee; mannetje Ee
4. vrouwtje zowel EE als Ee; mannetje zowel EE als Ee

Bij bepaalde muizen zijn individuen met het genotype qq zwart, met het genotype Qq geel, terwijl individuen met het genotype QQ in een vroeg embryonaal stadium sterven. Een gele vrouwtjesmuis krijgt nakomelingen van een gele mannetjesmuis.

Hoe groot is de kans dat de eerstgeboren nakomeling zwart is?

1. 1/4
2. 1/3
3. 2/3
4. 3/4

Het allel voor een bepaalde vorm van kleurenblindheid bij de mens is X-chromosomaal en recessief. Hierover worden de volgende uitspraken gedaan:

1) Als een vrouw kleurenblind is, is haar vader kleurenblind en haar moeder kleurenblind of             heterozygoot.

2) De kans dat een dochter uit een huwelijk tussen een heterozygote vrouw en een kleurenblinde man kleurenblind is, is 50%.

Welke van deze beweringen is of zijn juist?

1. alleen bewering 1 is juist
2. alleen bewering 2 is juist
3. beide beweringen zijn juist
4. geen van beide beweringen is juist

De personen III-2, III-3 en IV-1 hebben een ziekte.
Is uit de stamboom af te leiden of het allel voor de ziekte autosomaal of X-chromosomaal overerft?

1. Ja, de ziekte erft autosomaal over.
2. Ja, de ziekte erft X-chromosomaal over.
3. Nee, dit is niet hieruit op te maken.

Bij een konijnenras wordt de vachtkleur bepaald door multipele allelen met de volgende dominantievolgorde:
    C (agouti) > c^ch (chinchilla) > c^h (Himalaya) > c (albino)
Een fokker voert een kruising uit tussen een fenotypische agouti-rammelaar en een Himalaya-voedster. Dat levert 50% agouti- en 50% himalaya-konijntjes op. Welke van de volgende kruisingen kan dit resultaat opleveren?

1. Cc​ch​​  x  c​ch​​c​ch​​
2. Cc  x  c​h​​c
3. Cc​h​​  x  c​h​​c
4. CC  x  c​h​​c

Het allel voor bruine oogkleur is autosomaal en dominant over dat voor blauwe oogkleur. Het allel voor kleuren zien ligt in het X-chromosoom en is dominant over dat voor kleurenblindheid. Bekijk de stamboom (klik voor vergroten)
Kan persoon Q blauwe ogen hebben? En kan persoon Q kleurenblind zijn?

1. Persoon Q kan blauwe ogen hebben en kleurenblind zijn
2. Persoon Q kan geen blauwe ogen hebben en ook niet kleurenblind zijn
3. Persoon Q kan wel blauwe ogen hebben maar niet kleurenblind zijn
4. Persoon Q kan geen blauwe ogen hebben en wel kleurenblind zijn

Een koninginnebij kan zowel bevruchte als onbevruchte eieren leggen. Uit de onbevruchte eicellen ontwikkelen zich de darren. Uit de bevruchte eicellen ontwikkelen zich de vrouwelijke bijen; de larven die uit de bevruchte eicellen komen, ontwikkelen zich tot werkster of koningin, afhankelijk van het voedsel dat zij krijgen.
Uit bovenstaande gegevens kan men afleiden dat de codering van de geslachten bij bijen als volgt is:

1. voor de darren XY en voor werksters XX
2. voor de darren X en voor werksters XX
3. voor de darren XX en voor de werksters X
4. voor de darren X en voor de werksters X

Aan een bepaalde erwtenplant groeien bladeren die variëren in grootte en erwten (de zaden) die variëren in grootte. Er wordt vanuit gegaan dat in de erwtenplant geen mutaties optreden. Waardoor kunnen de verschillen in grootte bij volgroeide bladeren worden bepaald? En bij de rijpe erwten?

1. Bij de bladeren door verschillende genotypen en bij de erwten door verschillende genotypen en door verschillen in milieufactoren.
2. Bij de bladeren door verschillende genotypen en bij de erwten alleen door verschillen in milieufactoren.
3. Bij de bladeren door verschillen in milieufactoren en bij de erwten door verschillende genotypen en door verschillen in milieufactoren.
4. Bij de bladeren door verschillen in milieufactoren en bij de erwten alleen door verschillen door in milieufactoren.

Een donkergroen parkietenpaartje heeft na jaren in totaal de volgende nakomelingen:
16 donkergroene parkieten; 9 olijfgroene parkieten en 8 lichtgroene parkieten. De kleur van de veren wordt door één allelenpaar bepaald.
Welke van de onderstaande paringen van deze nakomelingen onderling levert uitsluitend donkergroene nakomelingen op?

1. donkergroen x lichtgroen
2. lichtgroen x lichtgroen
3. donkergroen x olijfgroen
4. lichtgroen x olijfgroen