4.1 Ontwikkeling van het leven op aarde

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

T4  Ordening

4.1 Ontwikkeling van 

leven op aarde

• Spullen op tafel
• Telefoon weg 
• Jas uit en over je stoel
• Tas op de grond

Evolutietheorie

• Veranderingen in genotype door geslachtelijke voortplanting en mutaties.
• Natuurlijke selectie: de best aangepaste
  organismen leven langer en krijgen
  meer kinderen.
• Door Isolatie ontstaan nieuwe soorten.

Leerdoelen

- Kun je gegevens uit een geologische tijdschaal lezen;

- Kun je m.b.v. stambomen uitleggen of soorten meer of minder verwant van elkaar zijn.

Hoe oud denk je dat de aarde is?

De aarde bestaat ongeveer:

4600 miljoen jaar

Het leven op aarde ontstond 3800 miljoen jaar geleden. Hoe denk je dat dit leven eruit zag?

Tijdsbalk

- Steeds complexere organismen

Geologische tijdsschaal

(TB blz 167)

Indeling:

• Tijdperk
• Periode
• Getallen zijn miljoenen jaar geleden

Gebaseerd op grote gebeurtenissen

Eerste eenvoudige levensvormen 

(3800 mjg)

Geologische tijdschaal

Trias - Jura - Krijt, tijdperk van de dinosauriërs

Dinosauriërs sterven uit aan het einde van het Krijt

Stambomen en verwantschap

• Soorten die een gemeenschappelijke voorouder hebben, vertonen verwantschap
• Hoe jonger de gemeenschappelijke voorouder in een stamboom zit, hoe verwanter groepen zijn.

Stambomen en verwantschap

• Soorten die een gemeenschappelijke voorouder hebben, vertonen verwantschap
• Hoe jonger de gemeenschappelijke voorouder in een stamboom zit, hoe verwanter groepen zijn.

Bredere lijnen zijn grotere aantallen (bloeitijd)

De mens stamt niet af van de aap

Wat betekent het als groepen organismen verwant zijn?

1. Ze hebben hetzelfde leefgebied
2. Ze hebben gemeenschappelijke voorouders
3. Ze lijken uiterlijk op elkaar

Een geologische tijdschaal is ingedeeld in tijdperken

1. Juist
2. Onjuist

Hoe herken je in een stamboom een bloeiperiode van een groep organismen?

1. De lijnen worden dikker
2. De lijnen worden dunner
3. De lijnen veranderen van kleur

Welke soort is het meest recent ontstaan:
A of C?

1. A
2. C

Soort B toont het meeste verwantschap met
soort: A of C?

1. A
2. C

Er worden twee uitspraken gedaan

1- De lippenbeer is meer verwant aan de
bruine beer dan aan de brilbeer.
2- De voorouders van de reuzenpanda
begonnen hun ontwikkeling als aparte groep
meer dan 24 miljoen jaar geleden.

zijn deze uitspraken juist?

1. geen van beide zijn juist
2. beide zijn juist
3. alleen de 1e is juist
4. alleen de 2e is juist

Aan de slag

Maken opdr. 1 t/m 7