1.2 De opkomst van de landbouw

• geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1,4

Welkom bij geschiedenis

Ga zitten op je plek volgens de plattegrond

Pak je spullen: 2 boeken + schrift + laptop (dicht)

Oortjes en jassen uit

Deze les

Terugblik op 1.1

Uitleg 1.2 De opkomst van de landbouw

Maken opdrachten 1.2

Op welke bronnen is onze kennis van de prehistorie gebaseerd?

Waarom is prehistorie eigenlijk maar een rare term?

Hoe verspreidde de homo sapiens zich over de wereld?

Hoe leefden de jagers en verzamelaars?

Juist

Onjuist

Alles uit het verleden kan als bron dienen.

De prehistorie is de tijd van jagers en boeren.

Onze kennis van de prehistorie is gebaseerd op ongeschreven bronnen.

Over de leefwijze van de jager-verzamelaars is minder bekend dan over hun denkwijze.

Over individuele mensen en gebeurtenissen in de prehistorie is weinig bekend.

Voor archeologen zijn teksten de belangrijkste bron van kennis.

Juist

Onjuist

Alle mensen leefden tot 9000 v.C. van jagen en verzamelen.

Mannen hielden zich bezig met de jacht en strijd tegen wilde dieren en andere mensen.

Jager-verzamelaars zijn nomaden met een vaste woonplaats.

Jager-verzamelaars hadden veel bezittingen.

Jager-verzamelaars hadden vaak een basiskamp van waaruit ze op pad gingen.

Jager-verzamelaars leefden in groepen van enkele honderden mensen.

Vrouwen zorgden voor de kinderen en verzamelden plantaardig voedsel.

Werktuigen van jager-verzamelaars waren eerst grof en later ingewikkelder

Teams

Voeg jezelf toe aan het Team door de code: 2tcphy1

Doe je laptop weer dicht

www.google.com

1.2 De opkomst van de landbouw 

Leerdoelen:

Aan het einde van deze les weet je: 

- Hoe de landbouw ontstond. 

- Welke oorzaken en gevolgen het ontstaan van de landbouw had.

- Hoe landbouwsamenlevingen ontstonden.

Waar denk je aan...

bij het woord revolutie?

4.4 De Franse Revolutie

De Franse Revolutie

Russische revolutie 

De Amerikaanse revolutie

1765-1787

Revolutie 

Grote verandering in een korte tijd

De jagers-verzamelaarssamenleving veranderde in een landbouwsamenleving.

Ontstaan landbouw

(+/- 9000 v. Chr)

Vruchtbare halve maan,

nu Midden Oosten (Israël - Irak)

Ontdekking dat korrels en vruchten nieuwe planten opleverden

9000 v. Chr. ontstaan akkerbouw

8000 v. Chr. ontstaan veeteelt

Vraag

Leg uit waarom de landbouw niet in de gebieden A en B (in de kaart) ontstond.

Google Maps
 

Oorzaken van de landbouwrevolutie

Klimaatverandering aan het eind van een ijstijd. 

--> Delen van Europa werden geschikter voor landbouw

Maar ook: veel wilde dieren waarop werd gejaagd verdwenen, terwijl andere dieren (en planten) werden gedomesticeerd. 

Dat leverde nog meer op ook! Naast vlees ook melk, wol, leer en mest

Waarom een revolutie? Verandering!!

- Vaste verblijfplaats i.p.v. maar de hele tijd rondtrekken --> sedentaire leefwijze

- Dorpen werden zelfvoorzienend = autarkisch

- Niet iedereen was meer nodig voor de landbouw --> andere beroepen

- Mensen kregen meer bezittingen, die ze doorgaven aan hun kinderen

- Er kwam daardoor verschil in status, de een had meer dan de ander = sociale ongelijkheid (en soms zelfs slavernij)

Jager-verzamelaars

Nomaden

Kleine groepen

Weinig bezit

Weinig verschil tussen mensen

Boeren

Sedentair (= op één plek)

Grote(re) groepen

Veel bezit

Veel verschil tussen mensen

Sociale ongelijkheid

Belangrijke doden werden vereerd met gedenktekens

Grafheuvels met giften voor in het hiernamaals?

Leven na de dood?

Bed van reuzen: domme conclusie 17e-eeuwse mensen?

Aan de slag met 1.2

Controleer de antwoorden van 1.1

1.2 Maak opdracht 1 t/m 5 & 8, 11, 14 en 16

Klaar? Lees 1.3: opdracht 1 t/m 5

Check-out

Kun je antwoord geven op de volgende vragen?

- Hoe ontstond de landbouw?

- Welke oorzaken en gevolgen had het ontstaan van de landbouw?

- Hoe ontstonden landbouwsamenlevingen?

Jagers en verzamelaars

De eerste boeren

Weinig bezit

Kleine groepen

Sedentair

Nomaden

Grote groepen

Aardewerk

Gelijkheid

Ongelijkheid