3.1 Grote problemen voor Duitsland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H3: Het interbellum

1918-1939

§3.1 Grote problemen voor Duitsland 

de tijd van wereldoorlogen 1900-1950

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven welke drie problemen de Republiek van Weimar had na de Eerste Wereldoorlog; 
• Je kunt een oorzaak en drie gevolgen noemen van de bezetting van het Ruhrgebied in 1923;
• Je kunt uitleggen hoe de beurskrach leidde tot een wereldwijde economische crisis.

3.1 Grote problemen voor Duitsland
A De republiek van Weimar

Interbellum

(Een interbellum (van het Latijn inter, tussen en bellum, oorlog) is een periode tussen twee oorlogen.)

Het interbellum is de periode tussen WO1 en WO2 (1918-1939)

Dui aan het einde van WO1

• Duitsers hadden genoeg van oorlog
• Duitse keizer vlucht 
• Nieuwe regering: Republiek van Weimar, sluit wapenstilstand: november 1918.
• Veel armoede, honger en onrust. 

Republiek van Weimar 

• naam Dui tussen 1918-1933 

• president
• parlementaire democratie

Problemen Republiek van Weimar 

1. Deel van bevolking gaf regering de schuld van het verlies van WO1. Geloofden in dolkstootlegende.
   
   
2. Ondertekende het Verdrag van Versailles (hadden geen keuze).
   -> boosheid/vernedering bij bevolking. 
   
   
3. Mochten geen lid worden van Volkenbond.

Dolkstootlegende

Ontstaan dolkstootlegende: de oorlog was verloren doordat de regering de militairen in de steek hadden gelaten. --> verraad, dolk in rug gestoken.

3.1 Grote problemen voor Duitsland
B. Bezetting Ruhrgebied

Franse soldaat beschermt in 1923 een vracht steenkolen in het bezette Ruhrgebied 

Economische problemen

• De herstelbetalingen drukten zwaar op de Duitse economie
• In 1923 kon de Regering van Weimar het niet meer betalen
• Frankrijk bezet daarop het Ruhrgebied (industriegebied)
  => nemen grondstoffen in beslag

(Hyper)inflatie

• Duitse regering liet geld bijdrukken (loon voor stakende arbeiders)....
• => het geld werd daardoor snel heel veel minder waard => hyperinflatie

Prijzen voor 1 kilo brood (1923)

December 1921:                        4 Mark 

December 1922:                       163 Mark 

Januari 1923:                              250 Mark 

April 1923:                                   474 Mark 

Augustus 1923:                          69.000 Mark 

November 1923:                        201.000.000.000 Mark

3.1. vervolg
B. Bezetting Ruhrgebied

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven welke drie problemen de Republiek van Weimar had na de Eerste Wereldoorlog; 
• Je kunt een oorzaak en drie gevolgen noemen van de bezetting van het Ruhrgebied in 1923;
• Je kunt uitleggen hoe de beurskrach leidde tot een wereldwijde economische crisis.

1923

In deze chaos probeert Hitler een staatsgreep te plegen; mislukt.

--> gearresteerd, 5 jaar gevangenis
(In de gevangenis schrijft hij het boek 'Mein Kampf')

1924: Hulp voor Dui

VS komt met het Dawesplan

Duitsland 

1924-1929

Politiek en economisch gaat het beter

Kunnen weer herstelbetalingen doen

1926: toelating Volkenbond 

3.1 Grote problemen voor Duitsland
C. Economische crisis vanaf 1929

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven welke drie problemen de Republiek van Weimar had na de Eerste Wereldoorlog; 
• Je kunt een oorzaak en drie gevolgen noemen van de bezetting van het Ruhrgebied in 1923;
• Je kunt uitleggen hoe de beurskrach leidde tot een wereldwijde economische crisis.

Vanaf 1929:
wereldwijde economische crisis

Start in de VS

Oorzaak: te veel uitgaven -> hoe? -> geld lenen

wie?

1. Boeren en bedrijven om te kunnen investeren -> meer productie

2. Consumenten om producten te kopen

3. Aandeelhouders om aandelen in bedrijven te kopen.

-> Beurskrach

Beurskrach
1929

24 oktober 1929:
Black Thursday 

De beurs stort in. 

Grote plotselinge daling van de aandelenkoersen.

https://schooltv.nl/video/zwarte-donderdag-het-begin-van-de-crisis-in-de-jaren-dertig/

Gevolgen VS

• Daling waarde aandelen
  
• Schulden konden niet meer betaald worden
  
• Bedrijven failliet
  
• Nog meer mensen werkeloos
  

Gevolgen 

• Overal in de wereld te merken 
  
• VS kocht niks meer in buitenland 
  
• Dawesplan gestopt 
  --> extra groot probleem Dui; moesten terugbetalen aan VS
• Ineenstorting internationale geldmarkt 
  
• Wereldwijde werkloosheid 
  

Een crisis is moeilijk om uit te komen...

Dui zwaar getroffen

• Leningen Dawesplan liggen stil
  
• Hierdoor steeg de werkloosheid met name in de grote Duitse steden (Bijna 30%) 
  
• Hierdoor kreeg de NSDAP van Hitler de kans om aan de macht te komen 
  

Een vrouw laat haar kachel branden op papiergeld. Waar en wanneer is deze foto gemaakt?

1. in de Verenigde Staten, kort na de beurskrach van 1929
2. in Duitsland, tussen 1921 en 1924, toen de inflatie extreem hoog was
3. in Italië, kort nadat Mussolini aan de macht kwam.
4. in de Republiek van Weimar, direct nadat de keizer naar Nederland was gevlucht

Na de Eerste Wereldoorlog verloren veel Duitse burgers het vertrouwen in hun regering. Kies de antwoorden die uitleggen hoe dat komt.

1. De regering had het voor Duitsland vernederende Verdrag van Versailles getekend. Veel Duitse burgers waren daar kwaad om.
2. De regering legde de bevolking erg strenge wetten op. Toen Duitsland nog een keizer had, had de bevolking veel meer vrijheid.
3. De regering had de Republiek van Weimar veroverd. Dat was volgens veel Duitsers onverstandig, omdat het waarschijnlijk tot wraak van de geallieerden zou leiden.
4. De regering nam weinig effectieve maatregelen tegen de economische crisis.

Waarom werd Duitsland extra zwaar getroffen door de wereldwijde economische crisis?

1. Het Dawesplan werd stopgezet.
2. Duitsland had geld uitgeleend aan andere landen om de economie weer op te bouwen.
3. Hitler had enorme schulden gemaakt om het leger weer op te bouwen.
4. De Amerikaanse president had opdracht gegeven om alle Duitse producten uit Amerikaanse winkels te halen.

Belangrijke begrippen

• interbellum
• Republiek van Weimar
• dolkstootlegende
• (hyper)inflatie
• Volkenbond
• Dawesplan
• economische crisis
• beurskrach
  

Leerdoel

Aan het einde van de les kunnen jullie herkennen en uitleggen welke problemen Duitsland na de Eerste Wereldoorlog had, welke hulp zij hierbij kregen en wat de oorzaken en gevolgen van de economische crisis vanaf 1929 waren.