Medicatie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Medicijnen 

Lesdoelen

Herhalen van lesdoelen medicatie

Waarom wordt medicatie gegeven? (3x)

1 - voorkoming van ziekte, gebrek of pijn

2 - genezing ziekte, gebrek of pijn

3 - diagnose kunnen stellen

Indicatie

Contra-indicatie

Aandoening/ziekte of symptoom waarvoor het medicijn wordt voorgeschreven

Medicijn verergert de ziekte, dit is een reden om het medicijn niet te gebruiken

Wat wordt bedoeld met een bijwerking?

therapievormen

• causaal
• symptomatisch
• substitutie 

bv. corona

vaccin

bv.
paracetamol

Voorkomen van ziekte

Verminderen van klachten door suggestie

Bestrijden of verzachten van de gevolgen van een ziekte

Bestrijden van de oorzaak van een ziekte

Profylactische werking

Causale werking

Symptoom-

bestrijding

Placebo

bv. antibiotica

Noem een voorbeeld van een causaal werkend geneesmiddel

Toediening

enteraal <-- --> parenteraal

lokaal <--> systemisch

Tabletten, dragees en capsules kunnen zo gemaakt zijn dat de werkzame stof niet in de maag, maar pas in de dunne darm vrijkomt. Hierdoor kan het maagzuur het medicijn niet aantasten.

Deze medicijnen mogen nooit gekauwd, gebroken of gemalen worden.

Zetpillen bestaan uit een gemakkelijk smeltende stof waarin de geneesmiddelen zijn verwerkt. Het geneesmiddel wordt via de slijmvlieswand van de darmen snel in het bloed opgenomen.

Generieke naam of stofnaam

Merknaam

Soortnaam

Diazepam

Valium®

Benzodiazepine

Stofnaam: de werkzame stof van het medicijn

Merknaam: de naam die de fabrikant geeft

Soortnaam: groep

een reactievermogen sticker is....

1. blauw
2. wit
3. groen
4. geel

Toedieningswegen - en vormen 

Via de huid 

Buiten het maag - darmstelsel om 

Onder de tong 

Via de anus 

Via de neus 

Via de mond 

Transdermaal 

Parenteraal 

Sublinguaal

Rectaal 

Nasaal

Oraal

Noem 6 medicatiegroepen
(naar indeling op effect)

bv analgetica, anti-epileptica, betablokkers, AB, cytostatica, maagbeschermers, anticonceptiva, etc

Analgetica

Biologicals

Anticoagulantia 

 Corticosteroïden

 Cytostatica

 Hypnotica

 Psychofarmaca

Chemisch vervaardigde stoffen die de celdeling van 

tumorcellen, maar ook van gezonde cellen remmen

Middelen die angst, depressie of psychose dempen

Middelen die ontstekingen tegengaan en worden 

voorgeschreven bij auto-immuunziekten

Middelen die voorkomen dat er trombose ontstaat

Ontstekingsremmers gemaakt uit natuurlijke eiwitten. 

Een bijwerking is de verhoogde gevoeligheid voor infecties

Pijnstillende middelen

Slaapmiddelen

Bevoegd en bekwaam

Wat zijn de 5 W's?

Wie

Wat

Wanneer

Welke hoeveelheid

Welke (bij)werking

Welke aspecten controleer je ter voorkoming van fouten bij het distribueren van medicatie bij zorgvragers. Sleep de goede aspecten naar het oranje vlak.

juiste dosis

juiste inname door de zorgvrager

juiste medicijn

juiste tijdstip

juiste uitdeelsysteem

juiste toedingswijze

juiste zorgvrager

Juiste tijd

Juiste persoon

Juiste medicijn

Juiste dosering

Juiste toedieningswijze

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

5x Juist-regel

Zo nodig medicatie malen

Medicatie toedienen

Aftekenen met paraaf/digitaal

Bijwerkingen observeren

Pijnladder 

Welk medicijn hoort waar bij? 

paracetamol

NSAID

zwak opioid

sterk opioid langwerkend

sterk opioid oraal

kortwerkend

sterk opioid injectie

instanyl

naproxen

panadol

Butrans

Oxycontin

actiq

tramadol

Oxynorm

oxycodon Retard

ibuprofen

fentanyl  infusie

Wat is een kenmerk van bloedverdunners?

1. Het bloed wordt 'dunner' (vloeibaarder)
2. Forse gewichtstoename
3. Ontstekingsremmend als bijwerking
4. Stollingsproces wordt verstoord

Hoeveel opnames in ZH per jaar door verkeerd medicijngebuik

1. 3.500
2. 27.000
3. 10.000
4. 74.000

Hoeveel mensen overlijden per jaar aan verkeerd medicijngebruik?

1. 150
2. 500
3. 750
4. 1250

Medicatie malen

• Gebruik deugdelijk hulpmiddel
• Let op met mengen (ALLEEN IN OVERLEG arts/apotheker!)
• Toedienen met appelmoes (geen melkproducten)
• Via sonde-PEG (goed malen)
• Zoek naar alternatieven (zetpil/drankje end.)

Welke medicatie is risicomedicatie (dubbelcheck)

• Anti-epileptica
• Bloedverdunners
• Insuline
• Cytostatica/chemotherapie
• Hartmedicatie
• Opium-preparaten
• Narcosemiddelen
• Injecties

Hoe gaat medicatie door het lichaam?

Absorptie

Distributie

Metabolisme

Excretie

Opname via darm of vaatstelsel en zo door de rest van het lichaam.

Verdeling in het lichaam (lever verdeelt de werkzame stof)

Omzetting door het lichaam (medicijn>metabolieten)

Uitscheiding (via nieren, longen, speeksel      maag/darmstelsel, zweet en moedermelk).

Waarom is de werking van medicatie bij ouderen vaak anders dan bij jongere mensen?

1. Door verminderde orgaanfuncties blijft medicatie langer in het lichaam aanwezig
2. Ouderen zijn minder gevoelig geworden voor diverse stoffen
3. Ouderen zijn vaak uitgedroogd waardoor de medicatie minder goed wordt opgenomen
4. Het metabolisme van ouderen ligt veel hoger dan bij jongere mensen

Wat betekent de aanduiding 'retard' achter een medicijnnaam?

1. Snelwerkend
2. Langwerkend
3. Kortwerkend

Wat heb je geleerd van deze les? Waar heb je het meeste aan gehad?