WK20-1: Actieve aarde les 6

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wk20-1: Actieve aarde

Les 6

Deze les

Programma van vandaag

• Korte herhaling
• Hotspots
• Vulkanische verschijnselen

Leerdoelen: aan het einde van deze les...

• kan je uitleggen hoe een hotspot-vulkaan ontstaat.
  
• kan je drie andere vulkanische verschijnselen benoemen.

Wat heb je nodig:

• Pen en papier
• Boek de Geo
• iPad 

Wat is magma?

Bij welke twee plaatbewegingen ontstaan vulkanen?

Vulkaanuitbarstingen zijn altijd explosief?

1. Waar
2. Niet waar

Wat kan er bij een vulkaanuitbarsting allemaal uit de vulkaan komen?

Welke 3 soorten vulkanen zijn er?

Schildvulkanen hebben steile hellingen.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is een pyroclastische stroom (of gloedwolk)?

Vulkanisme

Thema C

Hotspots (B104)

Meestal vulkanen bij breuklijnen van platen.

Mantelpluim: op sommige plekken in de aarde stijgt vloeibaar gesteente (magma) door de aardmantel naar boven, richting het aardoppervlak.

Door de druk: aardkorst gaat omhoog en scheurt (meestal oceanische plaat)

Via scheur kan magma uitvloeien over een groot gebied 

Schildvulkaan

0

Hotspots (B104)

Platen bewegen, de maantelpluim onder de platen niet.

Hotspot: de top van een gesmolten mantelpluim.

Ontstaan van een eilandenreeks.

Hotspots (B104)

Canarische eilanden

Hawaii

Galapagos

Azoren

Yellowstone 

Vulkanische verschijnselen (B105)

Andere vulkanische verschijnselen naast uitbarstingen:

1. Heetwaterbronnen

2. Geisers

3. Fumarolen

Geiser op IJsland

Vulkanische verschijnselen (B105)

Heetwaterbron: warmwaterbron waarvan het water is verwarmd door aardwarmte (geothermisch).

Kunnen op veel plekken voorkomen!

Vulkanische verschijnselen (B105)

Geiser: heetwaterbron die met tussenpozen heet water en stoom de lucht in spuit.

Ondergronds water wordt door magma verhit

Dit water stijgt op en komt in reservoirs

Water warmt tot kookpunt - druk neemt toe

Te hoge druk = uitbarsting geiser

Vulkanische verschijnselen (B105)

Fumarolen: plekken waar door scheuren hete gassen, zoals zwafeldioxide, ontsnappen.

Vulkanische verschijnselen (B105)

Postvulkanisch verschijnsel: verschijnselen die zich voordoen in gebieden waar vroeger vulkanisme voorkwam. 

Warmte kan lang aanwezig blijven, ook bij een dode vulkaan.

Minerale bron: mineralen die in de grond zitten lossen snel op in warm water.

Aan de slag

Wat: maak opdracht 6 t/m 9 van thema C in je schrift.

Hoe:

• Lees de lesstof in het boek dat hoort bij de begrippen van vandaag.
  
• Lees de vragen die je moet maken eerst door.
  
• Beantwoord de vragen.
  
• Check na elke vraag: is de vraag volledig beantwoord? Heb je de juiste begrippen gebruikt?
  
• Klaar? Noteer de datum op de bladzijde en laat zien aan je docent. Maak de herhalingsvragen op de volgende dia. 
  

Wie: jij alleen, maar je mag een vraag stellen aan je buurman/-vrouw

Tijd: Tot 5 minuten voor het einde van de les.

Resultaat: de leerdoelen van deze les zijn behaald.

Hoe controleer je dat? Lees de leerdoelen op de volgende dia en schrijf je antwoorden op.

Korte herhaling

Noteer het antwoord op de volgende vragen in je schrift:

1. Uit welke 3 lagen is de aarde opgebouwd?
2. Noteer een gevolg van endogene krachten.
3. Wat zijn exogene krachten?
4. Waardoor ontstaan breuken in de aardkorst?
5. Wat is een mid-oceanische rug?
6. Welke 3 bewegingsrichtingen van platen zijn er?
   
7. Welke 2 soorten platen zijn er?
8. Welke plaat is zwaarder? Leg uit waarom deze zwaarder is.
9. Wat is subductie?
10. Welke plaat duikt weg bij convergentie?
11. Hoe ontstaat een trog?

Terugblikken

Leerdoelen: aan het einde van deze les...

• kan je uitleggen hoe een hotspot-vulkaan ontstaat.
  
• kan je drie andere vulkanische verschijnselen benoemen.

Vooruitblikken

Volgende les

• Aardbevingen