H4: Grammatica zinsdelen bvb

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat je al weet en kunt

• Je weet wat redekundig ontleden is.
• Je kan een zin in zinsdelen verdelen.
• Je kan de zinsdelen benoemen: van persoonsvorm t/m bijwoordelijke bepaling.

Weet je nog?

Ontleden betekent: iets in stukjes verdelen en ieder

stuk een naam geven.

Bij redekundig ontleden verdeel je een zin in zinsdelen.

 

Zinsdelen benoemen

1. Persoonsvorm                        (verander de tijd )
2. Onderwerp                               (wie + pv?  of wat + pv?)
   
3. Werkwoordelijk gezegde   (alle werkwoorden in de zin)
4. Lijdend voorwerp                  (wie + alle benoemde zinsdelen? of wat + alle                                                              benoemde zinsdelen?)
5. Meewerkend voorwerp      (aan wie + alle benoemde zinsdelen? of voor                                                                wie + alle benoemde zinsdelen?)
6. Bijwoordelijke bepaling      (alle overgebleven zinsdelen)
   

Bij welke optie is de zin goed verdeeld in zinsdelen?

Hij gaf de lastige klus aan zijn slimme collega.

1. Hij | gaf | de lastige klus | aan | zijn | slimme collega.
2. Hij gaf | de lastige klus | aan | zijn slimme collega.
3. Hij | gaf | de lastige klus | aan zijn slimme collega.
4. Hij | gaf | de lastige klus | aan | zijn slimme collega.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

De buurman 

wilde

gisteren

het vogelhuisje

in de boom

hangen.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

Hangjongeren

hebben

de burgemeester

veel problemen

bezorgd

afgelopen zomer.

Een bijvoeglijke bepaling is GEEN APART ZINSDEEL, maar een deel van een ander zinsdeel.

Zoals van

• het onderwerp, 
  
• het lijdend voorwerp, 
  
• het meewerkend voorwerp en/of 
  
• de bijwoordelijke bepaling(en) … 

Tips:

• Vraag: wie/wat voor + zelfstandig naamwoord?
• Het antwoord is de bijvoeglijke bepaling 
• Let op, hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord
• Maakt deel uit van een ander zinsdeel 
• Verschil met bijwoordelijke bepaling > dat is een zinsdeel 

Wat is het verschil tussen zin 1, 2 en 3?

1. In die zaal | heeft | dat meisje | een schilderij | bekeken.

2. In die nieuwe zaal | heeft | dat leuke meisje | een prachtig schilderij | bekeken.

3. In die nieuwe zaal van het museum | heeft | dat leuke meisje uit mijn klas | een prachtig schilderij van Frans Hals | bekeken.

• Door in zin 1 woorden/woordgroepen bij te voegen hebben we zin
  2 en 3 gekregen. 

• Die woorden/woordgroepen zeggen iets extra's over zaal, over
  meisje, over schilderij: over een zelfstandig naamwoord dus.  

• Dat extra's kan vóór en achter het zelfstandig naamwoord (kernwoord) staan. Wanneer het achter een zelfstandig naamwoord staat begint het met een voorzetsel (van, in, op etc.)
  

Schrijf de kernwoorden op:
1. In die zaal | heeft | dat meisje | een schilderij | bekeken.

Schrijf de kernwoorden op:
2. In die nieuwe zaal | heeft | dat leuke meisje | een prachtig schilderij | bekeken.

Schrijf de kernwoorden op:
3. In die nieuwe zaal van het museum | heeft | dat leuke meisje uit mijn klas | een prachtig schilderij van Frans Hals | bekeken.

Maak zinsdelen, onderstreep de kernen en omcirkel de bvb 

Mijn kleine broertje van drie jaar mocht afgelopen zaterdag meedoen aan een belangrijke voetbalwedstrijd. 

1) Verdeel de zin in zinsdelen.

2) Onderstreep de kernen.

3) Omcirkel de bijvoeglijke bepaling(en)

Mijn kleine broertje van acht jaar mocht afgelopen zaterdag aan een belangrijke voetbalwedstrijd meedoen. 

Maak zinsdelen, onderstreep de kernen en omcirkel de bvb 

Mijn kleine broertje van drie jaar mocht afgelopen zaterdag meedoen aan een belangrijke voetbalwedstrijd. 

1) Verdeel de zin in zinsdelen.

2) Onderstreep de kernen.

3) Omcirkel de bijvoeglijke bepaling(en) (zijn rood)

Mijn kleine broertje van acht jaar /mocht/ afgelopen zaterdag/ aan een belangrijke voetbalwedstrijd /meedoen. 

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling naar het juiste vak.

Zin:

kern

bijvoeglijke 

bepaling

Ze

heeft

een

mooie,

rode

auto.

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

kern

bijvoeglijke 

bepaling

Hij

kocht

een

hele nieuwe

telefoon.

Doel

• Je kan binnen de zinsdelen de bijvoeglijke bepalingen vinden.
• Je kan de bijvoeglijke bepalingen op de goede manier noteren.

Ik kan binnen de zinsdelen bijvoeglijke bepalingen vinden.

1. ja
2. nee

Ik kan de bijvoeglijke bepaling op de juiste manier opschrijven.

1. ja
2. nee

De minister beval een onderzoek.

Vul onderstaande zin aan met zoveel mogelijk bijvoeglijke bepalingen.

Het huis wordt afgebroken.

Vul onderstaande zin aan met zoveel mogelijk bijvoeglijke bepalingen.

De leerling maakte een toets.

Vul onderstaande zin aan met zoveel mogelijk bijvoeglijke bepalingen.

succes

Bedenk minstens twee bijvoeglijke bepalingen bij het 

zelfstandig naamwoord. 

kamer

Bedenk minstens twee bijvoeglijke bepalingen bij het 

zelfstandig naamwoord. 

steen

Bedenk minstens twee bijvoeglijke bepalingen bij het 

zelfstandig naamwoord.