KA34+35. Emancipatiebewegingen & democratisering

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Tijdvak 8: 1800-1900

Burgers & stoommachines

KA34+35: Emancipatie- bewegingen & democratisering

Samenhang tussen de KA's

KA34: de opkomst van emancipatiebewegingen

KA35: voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces

KA36: de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Terugblik: Verlichting

18e eeuw (vorig tijdvak):

• Verlichting -> gelijkheidsidealen
• Democratische revoluties -> machtshebbers afgezet

Maar: wat is hier eigenlijk van terecht gekomen?

Ongelijkheid in de 19e eeuw

• Ongelijkheid is toegenomen: fabriekseigenaren maken veel winst, arbeiders leven in armoede
• Afgezette vorstenhuizen weer opnieuw aangesteld (conservatieve reactie): Nederland krijgt zelfs voor het eerst een eigen koningshuis
• Stemrecht alleen voor rijke mannen
• Eén dominant geloof per land; mensen met ander geloof achtergesteld

Koning Willem I

Liberalen: minder koning,
meer democratie

• Liberalen willen macht vorsten inperken en meer democratie
• 1830: België onafhankelijk van Nederland, krijgt een liberale grondwet
• 1848: Revolutiejaar: in veel Europese landen wordt de koning afgezet

NL: Willem II ook bang voor een revolutie -> liberale grondwet van Thorbecke

-> kleine rol koning, grote rol parlement, beperkte kiesrecht, vrijheid van geloof & meningsuiting

Johan Thorbecke

Ontstaan emancipatiebewegingen

Maar: liberalen pakken ongelijkheid in de samenleving niet aan. 

-> Er ontstaan verschillende emancipatiebewegingen die opkomen voor gelijke rechten van achtergestelde groepen:

• Confessionelen: orthodoxe protestanten & katholieken
• Socialisten: opkomen voor de arbeiders
• Feministen: voor vrouwenkiesrecht en gelijke behandeling vrouwen

Stap voor stap meer kiesrecht

1848 - 1919: langzame uitbreiding van kiesrecht

• 1917: Algemeen mannenkiesrecht
• Vrouwen mochten wel verkozen worden (passief
  kiesrecht) maar niet stemmen: Socialist Suze Groenewege
  in 1918 als eerste vrouw in de Tweede Kamer
• 1919: Vrouwenkiesrecht (algemeen kiesrecht)

Politiek wordt (meer) voor iedereen

• Door algemeen kiesrecht krijgen emancipatiebewegingen meer macht in de Tweede Kamer 
• Feministen geen eigen partij, maar nauwe banden met socialisten
• In nieuwe wetten wordt meer rekening gehouden met alle groepen
• Maar: is politiek nu voor / door iedereen?

Samenhang tussen de KA's

KA34: de opkomst van emancipatiebewegingen

KA35: voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces

KA36: de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Leg uit hoe deze KA's samenhangen en elkaar beïnvloeden

Volgende week

• Maandag: Pinksteren, vrij!
• Woensdag: dieper in op politieke stromingen

Voorbereiding: zoek uit of er nu nog 'emancipatiepartijen' in de TK zijn

• In de tussentijd: werken aan je PO!

Deadline verslag volgende week vrijdag 10, posterpresentatie maandag 13

Stuur me een mailtje als je vragen hebt!