Movies that Matter - Vlekkeloos - v.a. vmbo-breed

Vlekkeloos
Emma Branderhorst, 2021
Les over armoede
1 / 24
suivant
Slide 1: Diapositive
Mens & MaatschappijMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-4

Cette leçon contient 24 diapositives, avec diapositives de texte et 3 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 50 min

Introduction

Welkom bij deze les bij de film Vlekkeloos (Emma Branderhorst, 2021) Tijdens deze les maken leerlingen kennis met filmeducatie en mensenrechten in de breedste zin. Film is een uitstekend middel om het besef van jongeren over maatschappelijke thema's te vergroten. Met deze les open je de ogen van leerlingen en studenten voor mensenrechtenthema's. In deze les bekijken leerlingen en/of studenten de film Vlekkeloos, een korte film over Ruby (15), die met haar hardwerkende moeder en haar jongere zusje in een buitenwijk woont. Het gezin leeft onder de armoedegrens. Haar moeder draait dubbele diensten om het gezin te onderhouden en Ruby voelt zich verantwoordelijk voor haar zusje. Wanneer Ruby ongesteld wordt, komt ze er achter dat er geen menstruatie producten meer in huis zijn. Hoewel de noodzaak hoog is, durft ze haar moeder niet lastig te vallen. Ruby probeert het zelf op te lossen, maar belandt in een tweestrijd met alle gevolgen van dien. Hoelang houdt Ruby dit vol? Wanneer wordt het haar teveel? Heb je vragen of opmerkingen over deze les? Neem dan gerust contact met ons op door te mailen naar educatie@moviesthatmatter.nl of te bellen naar 020-2807612.

Instructions

Thema's
  • Armoede
  • Menstruatie-armoede
  • Mensenrechten
Opzet van de les
Deze les bestaat uit twee delen:
1) Voorbespreking en de film (+-30 min)
2) Nabespreking (+-20 min)

Leerdoelen
Aan het eind van deze les kunnen de leerlingen:
  • Beschrijven wat absolute- en relatieve armoede is, en wat menstruatie-armoede is;
  • Uitleggen wat voor gevolgen menstruatie-armoede heeft op meisjes/vrouwen wereldwijd en in Nederland;
  • Beschrijven op welk mensenrecht menstruatie-armoede betrekking heeft;
  • Benoemen wat zij en anderen kunnen doen om menstruatie-armoede tegen te gaan.
Werkwijze
  • De les bestaat uit twee delen.
  • Per slide wordt beschreven wat de bedoeling is.
  • De les kan geprint worden, inclusief de notities per slide (zie PDF in de bijlage). In deze notities vind je nog algemene, uitgebreide informatie, die je helpt door deze les te navigeren.
  • Het is bij deze les niet nodig om met 'devices in de klas' te werken. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.
  • Op de slides zijn hotspotbuttons te vinden. Door deze aan te klikken verschijnt er (extra) informatie, een vraag of een instructie. Als docent kun je ervoor kiezen om de informatie onder de hotspotbutton met hoed samen met de leerlingen/studenten te lezen of zelf aan leerlingen/studenten te vertellen. De informatie is daarom ook opgenomen in de instructies bij de losse slides.
Veel plezier met de les!

Lijkt het je leuk een keer met je klas naar een film met verdiepingsprogramma toe te gaan? Naast de films en lessen op LessonUp organiseren we ook festival- en bioscoopvertoningen! Klik hier voor ons festival in maart en klik hier voor onze bioscoopvertoningen door het jaar heen.

Éléments de cette leçon

Vlekkeloos
Emma Branderhorst, 2021
Les over armoede

Slide 1 - Diapositive

Welkom bij deze les bij de film Vlekkeloos (Emma Branderhorst, 2021).

Deze les bestaat uit twee delen:
1) Voorbespreking en de film (+-30 min)
2) Nabespreking (+- 20 min)

Belangrijke informatie vooraf
De film duurt 16 minuten en is te bekijken via de Vimeo link die in deze les staat. 

Benodigdheden
Voor deze les hebben leerlingen pen en papier nodig.
1. Beschrijven wat armoede is en wat de gevolgen hiervan kunnen zijn.

Leerdoel vooraf

Aan het eind van deze les kunnen jullie:
Leerdoel 2 komt na het kijken van de film 

Slide 2 - Diapositive

Voor de film krijgen jullie een algemene introductie over armoede.

Hiermee behandelen wij leerdoel 1: Beschrijven wat armoede is en wat de gevolgen hiervan kunnen zijn

In leerdoel 2 zit een spoiler voor de film. Daarom bewaren we die voor na de film
Deel 1: Voorbespreking

Slide 3 - Diapositive

Deel 1: Voorbespreking en de film
In dit eerste deel van de les maken de leerlingen kennis met het thema armoede en kijken jullie samen de film. 

Dit deel duurt, inclusief de film, ongeveer 30 minuten.
Waar denk je aan bij armoede?
Aan welke landen denk je bij armoede?
Wanneer leeft iemand volgens jou in armoede?
Wat weet jij al van armoede?
Schrijf per vraag minimaal drie dingen op

Slide 4 - Diapositive

Op deze slide worden de leerlingen geactiveerd om na te denken over armoede. Vertel de leerlingen pen en papier erbij te pakken en per vraag drie dingen op te schrijven. 

Bespreek vervolgens kort een aantal antwoorden klassikaal.

Vragen:
  • Aan welke woorden denk je bij armoede?
  • Aan welke landen denk je bij armoede?
  • Wanneer leeft iemand volgens jou in armoede?
Basisbehoeften
Dingen die een mens nodig heeft om te overleven zijn basisbehoeften.
Armoede
Als iemand niet genoeg geld heeft voor deze basisbehoeften, dan is diegene arm. Dit noemen we armoede.

Slide 5 - Diapositive

Op deze slide maken de leerlingen kennis met basisbehoeften van mensen, gebaseerd op de piramide van Maslow. Dit zijn de onderste twee lagen:
  • Fysiologische behoeften: behoeften die nodig zijn om in leven te blijven, zoals voeding, zuurstof, warmte (kleding en onderdak).
  • Veiligheidsbehoeften: denk aan gezondheid, persoonlijke veiligheid, en financiële zekerheid (bijv. zorgverzekering en spaargeld)
Vanuit de basisbehoeften kan je doorgroeien naar de bovenste drie lagen van de piramide, namelijk:

- Sociale behoefte 
- Behoefte aan erkenning 
- Zelfontplooiing

In deze les worden alleen de basisbehoeften van de piramide van Maslow behandeld. Voor meer informatie en alle vijf lagen van de piramide van Maslow. klik hier.

Bron afbeelding: https://onemomentaday.nl/over-geluk/de-kracht-van-verbinding-juist-in-deze-tijd/
Maar...
Als je naar de kaart hiernaast kijkt, kan je zien dat niet iedereen in Nederland evenveel geld heeft. 

Het verschilt dus binnen Nederland hoeveel euro iemand heeft om per maand uit te geven.
In Nederland heeft bijna iedereen genoeg geld voor deze basisbehoeften.

Slide 6 - Diapositive

Op deze slide zullen jullie van wereldwijd in gaan zoomen op armoede binnen Nederland. 

Vertel dat in Nederland bijna iedereen genoeg geld heeft om in de eerder besproken basisbehoeften te kunnen voorzien .

Vertel dat als je naar de kaart hiernaast kijkt, je kan zien dat niet iedereen in Nederland evenveel geld heeft. Het verschilt dus binnen Nederland hoeveel euro iemand heeft om per maand uit te geven.

Bron afbeelding: CBS
Familie Matter
Dit is de familie Matter en ze wonen in Nederland. 

Ze zijn met twee ouders en twee kinderen van 10 en 12 jaar. Ook hebben ze één hond.
Per maand is dit gezin:
- €640,- kwijt aan wonen;
- €510,- kwijt aan eten;
- €520,- kwijt aan gezondheidszorg.
Hoeveel geld geeft de familie per maand uit?

Schrijf het antwoord op.

Slide 7 - Diapositive

Op deze en de volgende slide gaan de leerlingen zelf aan de slag met een casus. 

Op deze slide wordt het gezin van de casus geïntroduceerd. Familie Matter bestaat uit 2 ouders, 2 kinderen en een hond.

Laat de leerlingen op deze slide de vaste maandelijkse kosten van de familie uitrekenen en opschrijven.
Hier gaan we op de volgende slide mee verder.
Welke dingen heeft dit gezin naast de basisbehoeften nog meer elke maand nodig?
Hoeveel kosten deze extra dingen?
Hoeveel geld geeft het gezin nu per maand uit?
Maak groepjes van 4 en beantwoord de vragen
Familie Matter
Dit is familie Matter en ze wonen in Nederland. 

Ze zijn met twee ouders en twee kinderen van 10 en 12 jaar. Ook hebben ze één hond.

Slide 8 - Diapositive

Naast basisbehoeften heeft de familie nog meer financiële uitgaven. De leerlingen weten hoeveel geld het gezin per maand aan basisbehoeften kwijt is. Op basis van deze informatie kunnen zij bedenken:

- aan welke spullen het gezin, naast de basisbehoeften, nog meer geld kwijt is;
- hoeveel deze spullen kosten;
- hoeveel euro het gezin in totaal elke maand uitgeeft.

Vraag ze vooral naar wat zij zelf allemaal kopen/gebruiken in een maand.

Bespreek na de opdracht kort klassikaal een aantal antwoorden van leerlingen.
Bekijk vervolgens samen de video op de volgende slide. Deze start en stopt automatisch.
Jullie hebben net bedacht hoeveel geld familie Matter ongeveer maandelijks moet uitgeeft.

Heeft familie Matter genoeg aan €2110,- per maand?
De familie Matter heeft per maand €2110,- om dingen te kopen.
Hier moeten ze ook hun huis, eten en gezondheidszorg van betalen.
Familie Matter
Dit is familie Matter en ze wonen in Nederland. 

Ze zijn met twee ouders en twee kinderen van 10 en 12 jaar. Ook hebben ze één hond.

Slide 9 - Diapositive

Het doel van deze opdracht is om de leerlingen in te laten zien aan welke spullen mensen allemaal geld uitgeven, en hoeveel geld zij hieraan kwijt zijn. 

Hoewel 2110 euro klinkt als een flink bedrag, is het binnen de Nederlandse samenleving zeer lastig om hiervan rond te komen. 

De leerlingen hebben in de vorige opdracht namelijk uitgerekend hoeveel de familie uitgeeft. Heeft de familie dan aan €2110,- genoeg?

Extra informatie docent
Als mensen niet genoeg geld hebben om zichzelf te voorzien in zaken die in Nederland als noodzakelijk worden gezien, zijn zij arm. We spreken dan van relatieve armoede.

Als een Nederlands gezin met twee ouders en twee kinderen minder dan 2110 euro per maand heeft te besteden, zijn zij arm. Dit is de lage-inkomensgrens.


Slide 10 - Vidéo

Regisseur Emma Branderhorst geeft een korte introductie voor de film en vertelt kort waarom zij een film over dit onderwerp wilde maken
Deel 2: Film kijken

Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 12 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Deel 3: Nabespreking

Slide 13 - Diapositive

Deel 2: Nabespreking van de film
In dit deel van de les gaan jullie de film nabespreken. Dit onderdeel duurt ongeveer 20 minuten.
2. Uitleggen wat menstruatie-armoede is en welke gevolgen het kan hebben op meisjes/vrouwen in Nederland.


Leerdoelen
Aan het eind van deze les kunnen jullie:
1. Beschrijven wat armoede is en wat de gevolgen hiervan zijn;

Slide 14 - Diapositive

De film behandeld het onderwerp menstruatie armoede. 

Hierbij is leerdoel 2: 'Uitleggen wat menstruatie-armoede is en welke gevolgen het kan hebben op meisjes/vrouwen in Nederland.' geformuleerd. 

Bij de volgende slides gaan wij hier verder op in.

Leerdoel 1 is in het eerste deel van de les behandeld.

Wat is er in de film gebeurd?
Hoe heb jij het thema armoede in de film teruggezien? Kan je voorbeelden noemen?
Wat zijn de gevolgen van armoede voor Ruby (hoofdpersoon)
Bespreek klassikaal

Slide 15 - Diapositive

Bespreek
  • Wat vond je van de film?
  • Hoe heb jij het thema armoede in de film teruggezien? Kan je voorbeelden noemen?
  • Wat zijn de gevolgen van armoede voor Ruby?
Bekijk vervolgens samen de video van Emma.



Slide 16 - Vidéo

Regisseur Emma Branderhorst vraagt de leerlingen wat ze van de film vonden. Ze legt uit waarom menstruatie-armoede juist een belangrijk onderwerp is om aandacht aan te besteden. 

Ze vertelt dat 1 op de 10 vrouwen in Nederland menstruatie-armoede ervaart.

Ook introduceert ze de vraag 'wat kan jij doen om menstruatie-armoede tegen te gaan?'

Deze vraag wordt 2 slides later nog een keer als opdracht gegeven.
Ruby is ongesteld. Dit noem je ook wel menstrueren.

Omdat Ruby in armoede opgroeit, kan zij niet veilig en comfortabel haar menstruatie doorkomen. Dit noem je ook wel menstruatie-armoede.
In Nederland heeft 1 op de 10 meisjes en vrouwen tussen de 12 - 25 jaar heeft wel eens menstruatie-armoede ervaren.

Slide 17 - Diapositive

Op deze slide wordt nogmaals kort het begrip menstruatie-armoede uitgelegd. 

Ruby is ongesteld. Dit noem je ook wel menstrueren. Omdat Ruby in armoede opgroeit, kan zij niet veilig en comfortabel haar menstruatie doorkomen. Dit noem je ook wel menstruatie-armoede.

Benoem ook dat in Nederland 1 op de 10 meisjes en vrouwen tussen de 12 - 25 jaar heeft wel eens menstruatie-armoede heeft ervaren.

Extra informatie docent
Als de leerlingen nog niet snappen wat menstrueren is, kan je eventueel samen met hen deze video van SchoolTV bekijken.

Welke gevolgen van menstruatie-armoede voor Ruby (hoofdpersoon) heb je in de film gezien?

Noem er minimaal drie
Maak groepjes van 4 en beantwoord de vragen
Wat vind jij ervan dat sommige mensen in Nederland menstruatie-armoede hebben?

Slide 18 - Diapositive

Vraag de leerlingen pen en papier erbij te pakken en bij de volgende vraag minimaal drie antwoorden op te schrijven:
  • Welke gevolgen van menstruatie-armoede voor Ruby heb je in de film gezien?
Benoem dat de leerlingen concrete voorbeelden op moeten schrijven. Bespreek eventueel kort een aantal antwoorden klassikaal. 

Het kan ook zijn dat leerlingen nog meer gevolgen kunnen bedenken, die niet in de film naar voren zijn gekomen. Bespreek ook deze. Dit is bijvoorbeeld dat Ruby niet meer naar school gaat, omdat zij bang is om door te lekken.
Wat heb je nodig om veilig en comfortabel je menstruatie door te komen?
Toegang tot producten, zoals tampons, maandverband, of een cup.
Goede sanitaire voorzieningen Dit is bijvoorbeeld een schone wc en douche.
Kennis over menstruatie. Wat is het?

Slide 19 - Diapositive

Bespreek met de leerlingen informatie over menstrueren en menstruatie-armoede door op de hotspots te klikken. 

Wanneer iemand niet veilig en comfortabel haar menstruatie door kan komen, noem je dat menstruatie-armoede. 

De volgende middelen zijn hiervoor van belang:
  • Producten, zoals tampons, maandverband of een cup;
  • Toegang tot schoon sanitair;
  • Toegang tot kennis over menstrueren.
Wat zou een oplossing tegen menstruatie-armoede kunnen zijn?
Maak groepjes van 4 en beantwoord de vragen
Wat kunnen jullie zelf doen om menstruatie-armoede tegen te gaan?

Slide 20 - Diapositive

Laat de leerlingen de vraag van Emma uit de video beantwoorden.

Vraag vervolgens of de leerlingen samen de volgende vragen beantwoorden:
  • Wat kunnen jullie zelf doen om menstruatie-armoede tegen te gaan?
Bekijk voor informatie over acties tegen menstruatie-armoede de volgende websites:
Dit wordt er nu gedaan tegen menstruatie-armoede

Slide 21 - Diapositive

Acties tegen menstruatie-armoede de volgende websites:
De nieuwsartikelen komen van NOS, Nu.nl en indebuurt.nl 

Mensenrechten
Iedereen heeft mensenrechten. Deze rechten moeten ervoor zorgen dat iedereen een goed en vrij leven kan leiden.

Hiernaast zie je artikel 25
Artikel 25
'Je hebt recht op alles wat nodig is om ervoor te zorgen dat je niet ziek wordt, geen honger hebt en een dak boven je hoofd hebt. 

Moeder en kind hebben recht op bijzondere zorg en bijstand.'
Waarom heeft artikel 25 van de 'rechten van de mens' volgens jou met menstruatie-armoede te maken?
Maak groepjes van 4 en beantwoord de vraag

Slide 22 - Diapositive

Op deze slide wordt een link gelegd met mensenrechten. Een belangrijk onderdeel binnen Movies that Matter.

Veilig en comfortabel je menstruatie doorkomen is namelijk een mensenrecht. Dit zijn fundamentele rechten die voor iedereen over de hele wereld gelden. 

Er zijn in totaal 30 mensenrechten.

Het volgende artikel heeft betrekking op menstruatie-armoede
  • Artikel 25
Je hebt recht op alles wat nodig is om ervoor te zorgen dat je niet ziek wordt, geen honger hebt en een dak boven je hoofd hebt. Moeder en kind hebben recht op bijzondere zorg en bijstand.

Voorbeelden waarom:
- als je een tampon te lang gebruikt kan je ziek worden
- Als je niet genoeg geld hebt, kan je ervoor kiezen om minder te eten, zodat je tampons kan kopen

2. Uitleggen wat menstruatie-armoede is en welke gevolgen het kan hebben op meisjes/vrouwen in Nederland.


Leerdoelen
Aan het eind van deze les kunnen jullie:
1. Beschrijven wat armoede is en wat de gevolgen hiervan kunnen zijn;

Slide 23 - Diapositive

Herhaling van de leerdoelen.

Hier kan je met de klas controleren of de vooraf gestelde leerdoelen behaald zijn
Met je klas naar ons festival?
We organiseren in maart een festival in Den Haag en Amsterdam met verschillende films en verdiepingsprogramma's

Les over armoede
Vlekkeloos
Emma Branderhorst, 2021

Slide 24 - Diapositive

Bedankt voor het volgen van onze les!

Wil je hier meer van?
In maart organiseren wij het Movies that Matter festival in Amsterdam en Den Haag. 

Ook organiseren wij op aanvraag filmvertoningen in een bioscoop bij jou in de buurt