Burger en Recht

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Terugblik vorige les

Waar ging de les over

Wat is je bijgebleven 

Waar had je moeite mee

Burger en Recht

Leerdoelen

Aan het einde van de les

- Weet je hoe het rechtssysteem werkt

- Weet je welke 3 recht soorten er zijn

- Je kunt uitleggen wat privaatrecht is

- Je weet wat strafrechten zijn

- Weet je wat grondrechten zijn en kun je er 5 benoemen

3 recht soorten

Civielrecht

Bestuurlijk recht

Strafrecht

Rechten en plichten

Privaatrecht: regelt de rechten en plichten van burgers onderling 

vb. familierecht, handelsrecht, arbeidsrecht.

Publiekrecht: rechten en plichten van burgers tegen de overheid

vb. Strafrecht, Belastingrecht, Privacy

Vonnis

- op basis van feiten die bewezen moeten worden

(door getuigen, deskundigen, "stukken" en al het andere)

- het recht bepaald de beslissing

- redelijkheid speelt altijd een rol (ook bij strafoplegging).

Privaatrecht

Burgers onderling: Voorbeelden:

- je kan vorderen dat een afspraak wordt nagekomen (vb niet betaalde rekening);

- je kan schadevergoeding vragen omdat een afspraak niet wordt nagekomen. 

- je kan schadevergoeding vragen omdat je bijv. onterecht bent ontslagen of omdat iemand iets van jou kapot heeft gemaakt. 

- je kan een omgangsregeling vragen met een kind.

Publiekrecht

Onder het publiekrecht vallen alle zaken tussen burgers of bedrijven en de overheid. In een rechtszaak die onder het publiekrecht valt, is de overheid altijd een partij. Een voorbeeld van een zaak in het publiekrecht is een zaak met een verdachte van een ernstige verkeersovertreding.

Aansprakelijkheidsrecht

Binnen het aansprakelijkheidsrecht wordt geregeld wie aansprakelijk is voor bepaalde schade. Dit kan bijvoorbeeld na een verkeersongeval, een bouwfout, bij contracten waarin iets mis gaat, bedrijfsongevallen of een medische fout.

Strafrecht

Soorten straffen: 

- hoofdstraffen: 

* celstraf (tijdelijk of levenslang)

* taakstraf: onbetaalde arbeid voor gemeenten, ziekenhuizen, Staatsbosbeheer of andere niet-­commerciële instellingen.

* geldstraf

* Onder de 18 jaar: leerstraf (vb. cursus sociale vaardigheden)

- bijkomende straffen:

 * vb afnemen rijbewijs 

- maatregelen: TBS, schadevergoeding of afnemen drugs/ geld/ andere spullen

Grondrechten

Wat zijn grondrechten?

Dit zijn fundamentele rechten (= mensenrechten) van individuele burgers tegenover de staat en indirect tussen burgers (bij verschillende belangen).

Waar vind je de grondrechten van Nederland?

Deze staan vastgelegd in onze grondwet.

Klassieke grondrechten

Sociale grondrechten

Rechtsbijstandverzekering

Een rechtsbijstandverzekering is een verzekering die hulp biedt bij juridische problemen. Bijvoorbeeld in het verkeer, bij ontslag of een ander conflict.

Aan de slag

Blz 158 t/m 168