9.3 Je huid

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

9.3 Je huid

• Herhaling 9.2
• Uitleg 9.3 

Insuline

Glucagon

Glucose gehalte stijgt

Glucose gehalte daalt

Alvleesklier

Lever

Glycogeen

Glucose

Cellen

Stimuleert afbraak glycogeen

Stimuleert opname glucose

Stimuleert aanmaak glycogeen

Functies huid

• Lichaam op temperatuur houden

• Bescherming tegen vuil en ziekteverwekkers

• Bescherming tegen de zon

Bouw van de huid

Opperhuid:

• Buitenste laag
• Bestaat uit hoornlaag (dode cellen) en kiemlaag (nieuwe cellen)

Lederhuid:

• Hierin liggen de meeste onderdelen
• Talg uit talgklieren houd haren en huid soepel

Onderhuids bindweefsel:

• Opslag van vet

Lagen van de huid

Opperhuid

lederhuid

Onderhuids bindweefsel

Porie

Haar

Hoornlaag

Kiemlaag

Talgklier

Haarspier

Haarzakje

Bloedvaatje

Opperhuid

Lederhuid

Onderhuids-bindweefsel

Zweetklier

Vet

Temperatuurregeling

Afkoelen:

• Bloedvaatjes wijder; meer bloed naar de huid
• Zweten; zweet verdampt, hierdoor koel je af

Opwarmen:

• Bloedvaatjes nauwer; minder bloed naar de huid
• Rillen; spieren bewegen, meer verbranding, dus ook meer warmte

Hoe reageert de huid bij warmte of kou?

huid bij kou

huid bij warmte

de bloedvaten zijn nauw

De bloedvaten zijn wijd

Spieren trekken samen (rillen)

Kippenvel

Je zweetklieren produceren meer zweet.

Wondgenezing

1. Vernauwing bloedvat; minder bloed
2. Propvorming; bloedplaatsjes klonteren samen
3. Bloedplaatjes knappen open:

• Vrijgekomen stof reageert met fibrinogeen
• Hierdoor ontstaan fibrinedraden (kleverige draden)
• Vangen bloedcellen

• (fibrinogeen-->fibrinedraden)

Wat is de goede volgorde bij bloedstolling?
1 Er vormt zich een netwerk van draden
2 Fibrinogeen wordt omgezet in Fibrine
3 Bloedvat wordt nauwer
4 Bloedplaatjes klonteren samen en knappen open

1. 1-2-3-4
2. 4-2-3-1
3. 3-4-1-2
4. 3-4-2-1

Zon en kanker

Onder invloed van Uv-straling; 

• Cellen in kiemlaag maken pigment; meer pigment is meer bescherming tegen de zon
• beschadigen cellen in de huid

Kanker; 

• Ongeremde celdeling
• Ophoping van cellen: tumor of gezwel
• Kwaadaardig: kan zich via bloed- of lymfevaten uitzaaien naar andere delen van het lichaam (uitzaaiingen)

Hoe noemen de bruine kleurstof die onder invloed van Uv-straling ontstaat in de kiemlaag?

Huiswerk

• 9.3 opdrachten 1 t/m 19 (3 en 12 niet) maken en nakijken