Les 22 Conjunctuurpolitiek

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Economie

Wat gaan we doen vandaag

• Theorie hoofdstuk 3
• Opdrachten maken / voorbereiden toets
• Kort nabespreken

H3: conjunctuurpolitiek

Wat kan/ moet/ zal de overheid doen om de conjunctuur stabieler te houden?

- belastingtarief verhogen/ verlagen

- rente verhogen/ verlagen

- projecten beginnen (voor meer bestedingen -> meer inkomsten)

De (Nederlandse) overheid:

Voert een bewust anticyclisch beleid door:

• extra uitgaven te doen bij laagconjunctuur
• Internationale concurrentiepositie te versterken
  
  

Internationale concurrentiepositie verbeteren:

1. Loonmatiging
   
2. (in 1982 Akkoord van Wassenaar, overheid en vakbonden waren het eens met loonmatiging -> betere concurrentiepositie)
3. Arbeidsproductiviteit te verhogen
4. Inflatie tegengaan  (ECB past rentetarief aan)

Uitkomst:

Automatische stabilisatoren

• 'Passieve' mechanismen van de overheid:
  
  
• Sociale uitkeringen: beperkt de vraaguitval
• Progressieve belastingen: beperkt de groei

Monetair beleid

Belangrijkste wapens van de ECB:

• Rentebeleid
    Lage rente zorgt ervoor dat mensen gaan lenen, dus geld
    uit gaan geven, dus besteden in de economie (en andersom)
  
  
• Hoeveelheid geld in een land neemt toe!
  
  

Geldhoeveelheid

Verkeersvergelijking van Irving Fisher -->

M * V = P * T

Wat betekent wat?

M = geldhoeveelheid (Money)

V = omloopsnelheid (velocity)

P = prijzen van goederen en diensten (prices)

T = Transacties (transactions)

Hoe werkt dit in de theorie?

Voorbeeld op pagina 63

Hoe werkt dit in de praktijk?

V (omloopsnelheid) = constant.

Als de M dus stijgt, heeft dit 2 mogelijke uitkomsten:

1. P stijgt (prijzen)
2. T stijgt (aantal transacties, oftewel, hoeveel verkocht wordt)

Welke stijgt?

• Op korte termijn: T (transacties) door prijsrigiditeit
  Er is meer geld, mensen hebben meer te besteden en gaan dus meer kopen, want de prijzen zijn (nog) gelijk gebleven.
• Op Lange termijn: P: het aantal producten is in principe niet veranderd. Als er meer geld is, en het aantal producten blijft gelijk, dan stijgt de prijs.

Afweging bank bij geld bijdrukken:

• Wel geld bijdrukken, want dit zorgt voor een economische 'boost'
• Niet veel bijdrukken, want het zorgt voor inflatie

Controlevraag: van welk begrip is dus op lange termijn sprake als M toeneemt?

Zelf aan de slag:

Maken opdracht 1 op blz. 55

Maken opdracht 4 op blz. 58

Maken opdracht 6 + 8 t/m 12 op blz. 65

Belangrijke onderdelen toets:

• Toegevoegde waarde/BBP
•  Lorenzecurve
• Kringloopmodel
• Progressief/degressief     belastingstelsel
• Anticyclisch/procyclisch
• Conjunctuurbewegingen
• Monetair beleid
• Fishervergelijking