HA2: samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Grammatica - zinsdelen H5

Enkelvoudige en samengestelde zinnen; hoofd- en bijzinnen 

Zoek de persoonsvormen in onderstaande zinnen. 

1. Peter zit met een colaatje in de tuin.

2. Mijn moeder doet boodschappen, daarna gaat ze naar de               kapper.

3. Waarom moeten wij altijd ons huiswerk maken?

Zoek de persoonsvormen in onderstaande zinnen. 

1. Peter zit met een colaatje in de tuin.

2. Mijn moeder doet boodschappen, daarna gaat ze naar de               kapper.

3. Waarom moeten wij altijd ons huiswerk maken?

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Enkelvoudige zin: een zin met 1 persoonsvorm

VB: Evelien werkt bij de bakker. 

Samengestelde zin: zin met meer dan 1 persoonsvorm

VB: Evelien werkt bij de bakker, want zij bakt graag koekjes. 

Hoofd- en bijzinnen

Grote gezinnen worden zeldzaam, maar er bestaan nog altijd gezinnen met 6 kinderen

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Zes studerende kinderen kunnen een behoorlijke kostenpost vormen voor hun ouders

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Toen het mooi weer werd, kochten we ligstoelen bij het tuincentrum.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

In een samengestelde zin staan altijd 2 persoonsvormen

1. juist
2. onjuist

In een enkelvoudige zin staat maar 1 persoonsvorm

1. juist
2. onjuist

Hoofd- en bijzinnen

Als een zin twee persoonsvormen heeft, is het een samengestelde zin. Deze samengestelde zin bestaat uit hoofdzinnen of hoofd- en bijzinnen.

Hoofdzin

De hoofdzin kun je op de volgende manier herkennen:

- Onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar; er passen (bijna nooit) andere zinsdelen tussen. 

- De persoonsvorm staat voorin de zin; het is het eerste of tweede zinsdeel.

Bijzin

De bijzin kun je op de volgende manier herkennen:

- Het onderwerp en de persoonsvorm staan niet naast elkaar. Je kunt er andere zinsdelen tussen zetten. 

- De persoonsvorm staat vaak achter in de zin.

Samengevat

Hoofdzin:

Pv en ow naast elkaar

Pv staat vooraan

Bijzin:

Pv en ow niet naast elkaar

Pv staat achteraan.

Oefenopdrachten

Skatend op het schoolplein kwam Henry ten val.

1. 1x HZ
2. 2x HZ
3. BZ + HZ
4. HZ + BZ

Wat heb je hier?

Hij mag altijd eerst, tenzij hij voetbaltraining heeft.

1. HZ + BZ
2. BZ + HZ

Wat heb je hier?

In het nieuwe restaurant stond de ober al op ons te wachten en hij begroette ons hartelijk.

1. HZ + BZ
2. BZ + HZ
3. HZ + HZ
4. BZ + BZ

Toen ze genoeg getraind had, liep ze de marathon.
Wat is de bijzin?

1. Toen ze genoeg getraind had.
2. liep ze de marathon

Ze vond dat ze een goede tijd had neergezet.
Wat is de bijzin?

1. Ze vond
2. Ze vond dat
3. dat ze een goede tijd had neergezet.

Lees de volgende zin. Het gedeelte tussen haakjes is een:

Als je dat nog een keer zegt, ( word ik boos ).

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Evaluatie

Wat is het verschil tussen een HZ en BZ?

Wat vind je nog lastig?