Praktische opdracht

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Gekoppeld aan hoofdstuk 14

Biologie bij depressie

Wat weten jullie over depressie?

Wat is een depressie?

Een depressie is een mentale aandoening die gekenmerkt wordt door een aanhoudende somberheid en een verlies van interesse in activiteiten die je normaal plezierig vindt. Het kan grote invloed hebben op je dagelijks leven en je omgeving. Symptomen kunnen ook zijn: veranderingen in gewicht, slaapproblemen, vermoeidheid, gevoelens van waardeloosheid, en gedachten aan de dood of zelfdoding. Het is belangrijk om professionele hulp te zoeken als je denkt dat je aan een depressie lijdt

Lichte depressie

• Symptomen voelen als normale reacties
• Makkelijkst behandelbaar
• Arts niet nodig
• Serotonine (gelukshormoon) stimuleren
• Voelbaar maar moeilijk te diagnosticeren 

Zware (klinische) depressie

• Wordt in korte periode steeds erger
• Liever dood dan levend
• Zwart gat
• Alledaagse dingen worden lastig
•  Slechte stemming, gevoel van wanhoop of diep verdriet

Chronische depressie

• Persistente depressieve stoornis
• Niet altijd even sterk aanwezig
• Minder en minder intense symptomen 
• Langdurig
• Sombere periodes worden afgewisseld met periodes waarin men zich wat beter voelt

Psychotische depressie 

• Een op de vier mensen
• Geen contact meer met de realiteit
• Stemmen horen en onlogische ideeën hebben
• Voorbeelden: hallucinaties, wanen, breuk met realiteit

Bipolaire/manische depressie

• Wisseling van stemming
• Verschillend per persoon
• Er kunnen lichte manische klachten zijn (hypomaan), maar ze kunnen ook zo heftig zijn dat ze samen gaan met psychotische verschijnselen.

Hoe wordt een zware depressie ook wel genoemd?

1. Bipolaire depressie
2. Manische depressie
3. Klinische depressie

Wat zijn de oorzaken van een depressie?

• Slechte stemmingsregulatie van het brein
• Stressvolle gebeurtenissen in je leven
• Genetische kwetsbaarheid
• Medicijnen
• Andere medische problemen 

Communicatie tussen zenuwcellen

Doel behandeling: verbeteren van het vermogen van de hersenen om de stemming te reguleren.

• Neurotransmitters
• Hersenfunctie

Wie mag géén diagnose stellen voor depressie?

1. Arts
2. Psychiater
3. Verpleegkundige
4. Psycholoog

Neurotransmitter bindt aan receptoren

Neurotransmitters

Neuron bepaalde hoeveelheid van een chemische stof vrijgegeven -> feedbackmechanisme geeft het neuron een seintje dat het moet stoppen met het wegpompen van de neurotransmitter en het terug te brengen in de cel.

Dit proces heet reabsorptie of heropname.

Neurotransmitters 

De afgifte van een neurotransmitter uit één neuron kan een tweede activeren of remmen. 

De neurotransmitter beïnvloedt ook het neuron dat het bericht afgeeft.

Neurotransmitters

• Zintuigen, leervermogen, bewegingen en stemming op peil houden.
• Fout bij het systeem
• Overgevoelig of juist ongevoelig zijn voor een specifieke neurotransmitter

Wat zijn neurotransmitters?

1. Neuronen die berichten van chemicaliën naar chemicaliën doorgeven.
2. Chemicaliën die berichten van neuron naar neuron doorgeven.

Welke stelling is NIET waar?

1. De afgifte van een neurotransmitter uit één neuron kan een tweede activeren of remmen.
2. Hersenweefsel is een los gevlochten netwerk van neuronen die berichten verzenden en ontvangen.
3. De hippocampus is bij sommige mensen met een depressie kleiner
4. De activiteit van de amygdala is lager wanneer een persoon verdrietig of klinisch depressief is.

Wetenschappers hebben veel verschillende neurotransmitters geïdentificeerd, waarbij er van een paar wordt aangenomen dat ze een rol spelen bij depressie:

Soorten neurotransmitters

Acetylchloline 

Verbetert het geheugen en is betrokken bij leren en herinneringen maken.

Serotonine

Helpt slaap, eetlust en stemming te reguleren en remt pijn. Onderzoekers zijn van mening dat sommige mensen die lijden aan een depressie een verminderde overdracht van serotonine hebben. Lage niveaus van serotonine zijn in verband gebracht met een hoger risico op zelfmoord.

Noradrenaline

Vernauwt de bloedvaten en verhoogt de bloeddruk. Het kan angst veroorzaken en betrokken zijn bij sommige soorten depressies. Is ook betrokken bij het bepalen van motivatie en beloning.

Dopamine

Dopamine is essentieel voor beweging. Ook beïnvloedt het motivatie en speelt een rol in de manier waarop een persoon de werkelijkheid waarneemt. Problemen bij de overdracht van dopamine zijn in verband gebracht met psychose, een ernstige vorm van verstoord denken, gekenmerkt door hallucinaties of wanen. Bovendien is het ook betrokken bij het beloningssysteem van de hersenen.

Glutamaat

Een klein molecuul waarvan wordt aangenomen dat het werkt als een prikkelende neurotransmitter. Ook speelt het een rol bij bipolaire stoornis en schizofrenie.

Gamma-aminoboterzuur (GABA)

Een aminozuur dat volgens onderzoekers werkt als een remmende neurotransmitter. Ook wordt er gedacht dat het helpt angst weg te nemen.

Welke neurotransmitters hebben een beloningsysteem in hun rol?

1. Noradrenaline
2. Glutamaat
3. Dopamine
4. Serotonine

Regio's

PET- of SPECT-scan 

• Kan de verdeling en dichtheid van de neurotransmitterreceptoren in bepaalde gebieden meten
•  Amygdala, de thalamus en de hippocampus.

Hippocampus

• Opslag van informatie en geheugen
•  Heftige reactie op onverwachte prikkels
• Stress onderdrukt de productie van nieuwe neuronen (zenuwcellen) in de hippocampus 

Amygdala 

• Limbische systeem
• Emoties zoals woede, plezier, verdriet, angst en seksuele opwinding 
• Amygdala wordt geactiveerd wanneer een individu geladen herinneringen oproept
• Activiteit hoger als persoon verdrietig of klinisch depressief is

Hippocampus

• Limbisch systeem  
• Stresshormoon verminderd de groei van de zenuwcellen in dit deel van de hersenen 
• Mogelijke verbanden tussen trage productie van nieuwe neuronen in de hippocampus en een lage gemoedstoestand
• Medicijnen verhogen onmiddellijk de concentratie van de chemische boodschappers in de hersenen 

Thalamus

• Ontvangt de meeste sensorische informatie
•  Spraak, gedragsreacties, beweging, denken en leren
• Bipolaire stoornis het gevolg kan zijn van problemen in de thalamus
• Verbindingsstation in de hersenen

Wat regelt de amygdala?

1. Geheugen
2. Verbindingen
3. Emoties

Stress kan de productie van nieuwe neuronen (zenuwcellen) in de hippocampus onderdrukken

1. Juist
2. Onjuist

Je kan pas van een depressie spreken als de klachten minimaal 7 dagen aanwezig zijn

1. Ja
2. Ja, korter zelfs
3. Nee, korter
4. Nee, langer