H1.2 Het deeltjesmodel

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H1 Materialen en stoffen

Het deeltjesmodel 

NOVA 3V H1.2

Welkom

laptop in je tas

boek op tafel

tas op de grond

we beginnen zo met de vraag van vandaag

Deze les:

-huiswerk 

- nieuwe stof: deeltjesmodel

uitleg micro/macro niveau

- deeltjesmodel en fasen

herhalen dichtheid

opgaven dichtheid maken

Leerdoelen:

• met behulp van het deeltjesmodel een materiaal op microniveau beschrijven
  
• faseovergangen op microniveau beschrijven
  
• het deeltjesmodel in verband brengen met stofeigenschappen
  
• smelt- en kookdiagrammen van zuivere stoffen op microniveau verklaren
  
• rekenen met dichtheid
• de wetenschappelijke notatie van getallen gebruiken

Waarom het deeltjesmodel?

In de scheikunde proberen we eigenschappen van stoffen te verklaren aan de hand van het deeltjesmodel. 

Hierbij zijn de eigenschappen waarneembaar: macroniveau

Het deeltjesmodel is een voorstelling van iets wat we niet kunnen zien/waarnemen: microniveau

Macro en micro              NOTEER

Macroniveau: waarneembaar en meetbare eigenschappen, bijv. kleur, hardheid, geleidbaarheid, smelt- en kookpunt.

Microniveau: beschrijving op deeltjesniveau (moleculen, atomen)

microniveau: het deeltjesmodel

1. Elke stof bestaat uit moleculen 
2. Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen 
3. Moleculen bewegen altijd! 

       Hoe hoger de temperatuur, 

       hoe sneller ze bewegen  

4.   Moleculen trekken elkaar aan.

5.   Tussen de moleculen zit afstand.

macro: stof

micro: moleculen

De geur van een geurkaars

1. Macro
2. Micro

1. Macro
2. Micro

De moleculen trillen op een vaste plaats in het rooster.

1. Macro
2. Micro

Koperdraad is buigzaam

1. Macro
2. Micro

Verklaar het verschil tussen warm en koud water met het deeltjesmodel

1. Moleculen bewegen sneller in koud water
2. Moleculen bewegen sneller in warm water

van iedere stof

--> kun je de massa (in kilogram) en het volume (in liter) bepalen

--> met massa en volume kun je de dichtheid berekenen 

--> dichtheid is een stofeigenschap
 

dichtheid: rekenen met formules

dichtheid: rekenen met formules

m = 

V = 

kruiselings vermenigvuldigen

ρ=​V​​m​​

De massa = 30 g
Het volume = 5 cm3
Wat is de dichtheid?

1. 5 x 30 = 150 g/cm3
2. 5 : 30 = 0,17 g/cm3
3. 30 : 5 = 6 g/cm3

De dichtheid = 6 g/cm3
Het volume = 0,5 cm3
Bereken de massa

1. 6 : 0,5 = 12 g
2. 0,5 : 6 = 0,083 g
3. 0,5 x 6 = 3 g

De massa = 24 g
De dichtheid = 3 g/cm3
Bereken het volume

1. 24 : 3 = 8 cm3
2. 3 : 24 = 0,125 cm3
3. 24 x 3 = 72 cm3

Stappenplan "werken met formules" (blz 172/173)

Vaak hoort bij een rekenopgave bij scheikunde een stuk tekst. Je moet dan zelf de informatie eruit halen die je nodig hebt voor je berekening én je moet duidelijk laten zien hoe je je antwoord berekent.

Leer daarom stap voor stap te werken met een stappenplan.

Oefenopgave 

Op een industrieterrein vindt de politie een aantal onaangebroken vaten. Het etiket is helaas onleesbaar. In de vaten zit een kleurloze vloeistof. De politie wil graag weten welke vloeistof het is.

Een vat heeft een volume van 0,2 m3. De massa van de vloeistof in een vat is 160 kg. Gebruik ook de tabel op blz 179.

Noteer de uitwerking op deze manier in je schrift:

gegevens:

gevraagd:

uitwerking:

Noteer de uitwerking op deze manier in je schrift:

gegevens:  m = 160 kg en V = 0,20 m3

gevraagd:                en welke stof ?

uitwerking:

                               opzoeken op blz 179  de stof is Lood!

ρ=​V​​m​​

ρ

ρ=​0,2​​160​​=800​m​3​​​​kg​​

Macro-niveau

Micro-niveau

NOTEER

Moleculen in een stof

Ken je de faseovergangen nog?

verdampen

condenseren

stollen

smelten

rijpen

vervluchtigen

/ sublimeren

Met het deeltjesmodel kun je de faseovergangen verklaren.

Wat is het belangrijkste verschil tussen de moleculen in een vloeistof en in een gas?

1. In een vloeistof hebben de moleculen een vaste plaats.
2. In een vloeistof zitten de moleculen dichter op elkaar
3. In een vloeistof zijn de moleculen groter.
4. In een vloeistof zijn de moleculen kleiner.

Smeltpunt

Bij een smeltdiagram  zie je 

verschillende fasen-en overgangen

 als je warmte toevoegt.

Het smeltdiagram van stearinezuur.

Verklaring met deeltjesmodel

moleculen gaan steeds harder trillen

Verklaring met deeltjesmodel

energie wordt gebruikt voor verbreken bindingen

moleculen gaan steeds harder trillen

Verklaring met deeltjesmodel

energie wordt gebruikt voor verbreken bindingen tussen moleculen

moleculen gaan steeds harder trillen

moleculen gaan steeds harder trillen

gegeven: de stof is bij A gasvormig

1. Welke fase heeft de stof in C?

2. Hoe heet de temperatuur bij B en hoe groot is deze?

Sleep de woorden naar de juiste plek.

kookpunt

smeltpunt

smelten

condenseren

verdampen

stollen

koppelen nova

pak je laptop 

Ga naar Nova   mijn profiel   het onderdeel   klas 

Hier kun je de code (staat op bord) invoeren.