9/1: beeldspraak les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Pak alvast: leesboek, Nieuw Nederlands, laptop

Laptops blijven dicht

Deze les

Lezen

Opfrissen afspraken + planning

Uitleg + oefenen beeldspraak

Bespreken so grammatica

Lesdoelen

Aan het eind van de les

... weet je wat vergelijkingen, metaforen en personificaties zijn;

... kan je vergelijkingen, metaforen en personificaties herkennen en begrijpen.

Opfrissen afspraken

De komende tijd letten we goed op 'startklaar zijn voor de les':

• Jas (en pet) hangt aan de kapstok of zit in de kluis;
• Je boeken, schrift en etui liggen op tafel;
• Je chromebook is opgeladen;
• Je hebt het huiswerk gemaakt. 

Planning

• Komende lessen: beeldspraak en werkwoordspelling
• Volgende so: laatste week januari
• Daarna: interviewproject en grammatica woordsoorten
• Toets toetsweek 3: grammatica zinsdelen en woordsoorten
• Boekopdracht 2: eind februari

Beeldspraak

Wat is het en waarom gebruiken we het?

• Figuurlijk taalgebruik 
• Maakt taal levendiger en krachtiger
• Er wordt een beeld gebruikt voor iets wat letterlijk wordt bedoeld (object).
• Beeld = figuurlijke taal, object = letterlijke betekenis!

Voorbeelden

• Letterlijk: Hij is erg groot.
• Figuurlijk: Hij is een beer van een vent. 

• Letterlijk: Jouw kamer is niet erg netjes.
• Figuurlijk: Wat een zwijnenstal is het hier.

1A. Vergelijking

• Iets (object) wordt vergeleken met iets wat erop lijkt (beeld):
• Hij ging er als een haas vandoor.
• Beeld én object staan in de zin, samen met een verbindingswoord: (zo ...) als, lijkt wel, is net, een ... van een ...

• De verkoop van de nieuwe Iphone loopt als een trein.
• Beeld? Object? Verbindingswoord?

1b. Asyndetische vergelijking

• Iets (object) wordt vergeleken met iets wat erop lijkt (beeld)
• Beeld én object staan in de zin, maar dan zonder een verbindingswoord
• Je kamer, die zwijnenstal, moet nodig opgeruimd worden.

2. Metafoor

• Het object wordt vervangen door het beeld 
• Je moet zelf de betekenis vaststellen
• Niemand wil vrienden zijn met zo'n heks. 

3. Personificatie

• Iets wat niet menselijk is, krijgt een menselijke eigenschap
• Het schip danste op de golven.
• Een schip kan niet dansen
• Mijn kamer smeekt om een opruimbeurt.
• Een kamer kan niet smeken 

Sleepoefening

• Pak jullie laptops en ga naar LessonUp.app
• Koppel het juiste woord aan het zinnetje en maak de vergelijking af 

kwartel

aal

kerkrat

ezel

tor

hond

hoentje

pauw

Zo arm als een

Zo doof als een

Zo dronken als een

Zo fris als een

Zo glad als een

Zo koppig als een 

Zo moe als een

Zo trots als een 

De wind huilt om het huis.

1. Metafoor
2. Vergelijking
3. Personificatie

Wat een schat van een kind hebben jullie toch!

1. Metafoor
2. Vergelijking
3. Personificatie

We staan op de drempel van een nieuwe tijd.

1. Metafoor
2. Vergelijking
3. Personificatie

Hij is de wandelende encyclopedie van de klas.

1. Metafoor
2. Vergelijking
3. Personificatie

Bespreken so grammatica

• Alles van tafel
• So terug = 2 minuten om punten te tellen
• Tussendoor geen vragen, mag na de klassikale bespreking 
• Let op: 'zinsdelen' komt terug in de toetsweek, bewaar je so dus en leer goed van je fouten!!

Vooruitblik

Volgende les: lezen en verder met beeldspraak