Les 4 Instrumenten Topograaf

• CL
• Beroepsopleiding

Topograaf

De oudste is de schijf van Placido.

Dit instrument berekent de vorm van de cornea aan de hand van de op het cornea oppervlak gereflecteerde cirkels. (digitaal fototoestel)
Een goede topograaf kan in de meest ideale omstandigheden informatie geven over een cornea oppervlak van 8 millimeter.

met een kleine placido schijf

met een grote placido schijf

Corneatopografie

•    Meet een groter gebied dan een keratometer
•    Meet centraal niet omdat daar het lichtpuntje (fixatiepunt) zit
•    Heeft geen beeldverdubbeling nodig

Waarvoor kun je de corneatopograaf gebruiken?

Kan je gebruiken voor

- AR, refracties
- contactlensaanpassing K waardes en e-waarde
- vaststellen van cornea afwijkingen
- het beoordelen van vormveranderingen van de cornea
- meet op 2000 punten de kromming

Aflezen

- de krommingen worden aangegeven in kleuren
- warme kleuren sterkere krommingen (rood)
- koelere kleuren minder stekte krommingen (blauw)
- in mm of in dpt

Wat zijn de extra voordelen van een corneatopograaf t.o.v keratometer?

Extra voordelen

- meet in een keer centraal en perifeer
- geeft aan waar de apex ligt
- verloop periferie (e-waarde)
- verschillende mappen ( tangentieel, sagittaal)
- onmisbaar bij het aanpassen nachtlenzen
- hoe verloopt het astigmatisme
- lens op maat laten maken

Meten

ingeven patiëntgegevens

instructie aan de klanten 

De patiënt moet zo rechtop mogelijk zitten met de kin in de kinsteun en het voorhoofd tegen de voorhoofdsteun. Dit voorkomt onnodige beweging  en vereenvoudigt scherpstellen. Onderuit zitten zorgt voor een grotere schaduw van het bovenooglid en de wimpers. De stoel moet dus zo worden ingesteld dat iemand nog net met zijn voorhoofd bij de steun kan. Vraag de ogen wijd open te doen maar zeg dat er geknipperd mag/moet worden (niet te lang om openbreken van de traanlaag te voorkomen) Laat het hoofd wegdraaien om de schaduw van de neus te verkleinen.

Beoordelen corneatopografie

    bruikbaarheid en betrouwbaarheid topografie

    begrip instellingen

    beoordeling

bruikbaarheid topografie 

•     voldoende oppervlak
•     relevantie oppervlak
•     centrering beeld
•     kwaliteit traanlaag

Systematische doorloop

  beoordeling foto

Waar kijkt je naar ?????/

•    is de foto scherp
•    vallen niet te grote stukken weg
•    zie je bijzonderheden
o    vervormde ringen
o    sterke decentratie
o    groot of klein beeld
o    enz.

Wat doe je als de foto niet goed is?

Als de foto niet goed is maak je een nieuwe topo. Laat het oog goed open houden
(wijd open maar niet te lang om openbreken van de traanlaag te voorkomen en hoofd wegdraaien om de schaduw van de neus te verkleinen). Je kunt eventueel traansupplementen gebruiken.

Begrip instellingen

Ken je de verschillen tussen:

•    absoluut /relatief
•     tangentiaal /saggitaal
•     werkelijk/berekend

Kijk of de instelling goed staan!

Instellingen

- absoluut (alle krommingen die er mogelijk zijn)= om metingen te kunnen vergelijken. Deze schaal is erg uitgebreid en wordt voornamelijk bij onderzoeken gebruikt.
- relatief (alle krommingen die er op de cornea zijn) om meer details te zien. Waardes die niet gemeten zijn worden ook niet aangegeven.

• SimK= simuleerde keratometrie 
• let met name op verschil tussen de beelden
• Je moet een topo beeld kunnen lezen
• Sagittale map om de cilinder te zien

Metingen aflezen

Sagitale map  (axiale map) ( power map)

Tangentiale map

Sagitale map 

- simpele map, minder nauwkeurig
- meer informatie over de sterkte van de cornea
Een curve die symmetrisch van vorm is kan worden aangegeven door de sagittahoogte; een sagittale kromming. Deze curve geeft de meeste informatie over de sterkte te plekke van de curve.

Tangentiale map

- is nauwkeuriger
- meer informatie over het verloop van de cornea
Een curve die van kromming verloopt, kan niet worden aangegeven door de sagitta hoogte. Deze krommingen worden aangegeven door de raaklijn ofwel tangent aan die kromming; een tangentiale kromming. Deze curve geeft de meeste informatie over het vormverloop van de curve.

Aflezen

Afhankelijk van de situatie is het raadzaam om te beschikken over een schaal in millimeters of in dioptrieën. In een medische situatie werkt men meestal met dioptrieën. Gebruiken we de topograaf om verandering van sterkte te bepalen bij ortho-k lenzen, dan is het raadzaam de topograaf op dioptrieën te zetten. Bij contactlenzen gebruiken we millimeters in plaats van dioptrieën.
Ook hier kan natuurlijk gekozen worden tussen tangentiaal, sagittaal, absoluut en relatief.

- Staat het gebied op de topgrafie waar het je om gaat?

- lijkt het plaatje betrouwbaar?

- vergelijking topografieën
- Als je twee dezelfde hebt weet je dat het goed is.

Beoordelen op afwijkingen

Waar let je op bij de eerste globale beoordeling van een topobeeld:
   - symmetrie in het beeld
  -  symmetrie tussen de ogen onderling
  -  relatie topografie en refractiesterkte:                                                                                                                                 -   hoog min
                                                          -  hoog plus
                                                          -   cilinder
                                                         -    keratoconus

 noteren waarden

De meeste topografen geven de volgende parameters van de cornea:
•    centrale waarden in mm of dioptrieën
•    cornea-astigmatisme
•    asrichting
•    gemiddelde excentriciteit
•    zichtbare corneadiameter

De  e-waarde

e= excentriciteit van de cornea= de mate van afvlakking van de cornea vanaf het centrum nar de periferie ook verschillend over de meridianen  
 ε=0    cirkel  
0<ε<1  ellips voor cornea 
ε=1    parabool  
ε>1    hyperbool

cornea profil

cilinder volgens de regel en van limbus tot limbus

cilinder volgens de regel en centraal

cilinder tegen de regel en van limbus tot limbus

Soorten astigmatisme Let op!  hier kijk je waar de cornea steiler is a.d.h.v. de topografie (meer rood)  

Schuin astigmatisme 

Litteken cornea 

Na laseren R oog axiaal 

Na laseren L oog axiaal

extra info niet nodig voor examen

- de axiale map is centraal betrouwbaarder dan perifeer

- de tangentiale map beter voor de periferie

- de elevatiemap geeft een hoogte verschil aan (rood=hoog, blauw=laag) Hiermee kun je de fluu beeld beter herkennen

-IS index = Inferior Superior vergelijking ( >-0,4 onregelmatige cornea, >-0,8 keratoconus

-IS in "- "= superior steiler

-IS in "+"= inferior steiler

extra info niet nodig voor examen

- SAI= Service Asymetrie Index, gemeten op 2 diagonalen

-SRI= gemeten over een diameter van 4,5 mm

- SRI>0,56 visus klachten 

• SI factor om kijken of je op de optische as meet
• PI factor indicatie of de klant goed gefixeerd heeft
• extrapolatie= wat de computer zelf invult, is niet echt gemeten (niet gebruiken)