Niet aangeboren hersenletsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Zorgvragers met aandoeningen aan de hersenen

Leerdoelen

Aan het einde van deze twee lessen kun je...

•  ...uitleggen wat de term NAH betekent, heb je inzicht in het verschil tussen traumatisch en niet traumatisch hersenletsel en kun je voorbeelden noemen. 
• ...beredeneren wat de gevolgen van NAH zijn in de directe omgeving en voor de naasten en kun je hierbij verpleegkundige diagnoses en interventies benoemen.

Inhoud van deze les

• Wat is NAH
• Filmpje
• Oorzaken: traumatisch en niet traumatisch hersenletsel
• Gevolgen: zichtbare en onzichtbare gevolgen 

Niet aangeboren hersenletsel

Definitie NAH:

Een beschadiging van het hersenweefsel door een hersenaandoening die op enig moment vanaf de geboorte is ontstaan (Zorg voor Beter, 2018)

Epidemiologie

• Jaarlijks krijgen in Nederland naar schatting 130.000 tot 140.000 mensen te maken met een vorm van hersenletsel, hiervan zijn er 19.000 kinderen en jongeren.
• Jaarlijks houden ongeveer 40.000 mensen blijvende beperkingen over aan NAH.

Traumatisch hersenletsel

Niet traumatisch hersenletsel

Zuurstof tekort na reanimatie

Auto ongeluk

Covid-19

Val van de trap

Vergiftiging door alcohol of drugs

Niet traumatisch hersenletsel

• CVA
  
• Ontsteking hersenen/hersenvlies (encefalitis/ meningitis)
  
• Tumor
  
• Overmatig alcohol- en drugsgebruik
  
• Epilepsie
• Als gevolg van neurologische aandoeningen zoals Parkinson en Multiple Sclerose.
• Na reanimatie
  
• Bijna verdrinking
• COVID-19

Traumatisch hersenletsel

Zonder schedelletsel:

Harde klap/knal tegen het hoofd, bijv. bij (verkeers)ongeluk

Shaken baby-syndroom

Met schedelletsel:

Binnendringen van botgedeeltes als gevolg van schedelbreuk.

Binnendringen van een voorwerp, zoals een kogel, steekwapen of ijzeren voorwerp.

NAH

1. Is een medische diagnose
2. Kan ontstaan tijdens de geboorte
3. Verzamelnaam van allerlei diagnoses in het brein
4. Is te genezen

feitjes over NAH

• NAH ontstaat na de geboorte.
• Het kan ontstaan door verschillende oorzaken.
• Er ontstaat een breuk in de levenslijn. Door deze breuk is er sprake van een veranderd leven. Er is een tijd van vóór en een tijd na het hersenletsel. 
• Hersenletsel verandert mensen, bijna niemand wordt weer zoals hij of zij was.
  
• NAH is geen diagnose maar een verzamelnaam van allerlei aandoeningen in het brein.
  

 

(onzichtbare) gevolgen van NAH

Onzichtbare gevolgen vallen vaak pas na verloop van tijd op

1. Waar
2. Niet waar

Zichtbare gevolgen

Onzichtbare gevolgen

halfzijdige verlamming

Incontinentie

epilepsie

Verwaarlozing lichaamshelft

concentratiestoornis

prikkelbaar

initiatief-loos

Zichtbare (lichamelijk) gevolgen

• Hemiplegie
• Hemiparese
• Hemianopsie
• Apraxie
• Incontinentie
• Epilepsie

Onzichtbare gevolgen

• Cognitief: aandacht- en concentratievermogen, vermoeidheid, geheugenstoornis (agnosie)
• Communicatief: taal en spraakstoornissen (afasie, dysartrie)
• Gedragsmatig: geen/verminderd ziekte inzicht, rusteloos, agressief, teruggetrokken
• Emotioneel: karakterverandering, decorumverlies, verminderd zelfvertrouwen, onzekerheid, depressie

Behandeling?

(Neuro)revalidatie 

met o.a. neuroloog, neuroverpleegkundige, psycholoog, fysiotherapeut, ergotherapeut, logopedist, gedragskundige, spelactiviteitentherapeut etc.

Zeer weinig mensen herstellen volledig na hersenletsel.

Morgen...

Wat kun je als verpleegkundige betekenen voor mensen met NAH en hun naasten?

Evaluatie

• Vertel in eigen woorden wat NAH is
  
• Wat weet je nog over traumatisch letsel?
  
• En wat over niet traumatisch letsel?
  
• Welke (onzichtbare) gevolgen waren nieuw voor je? 

Verpleegkundige taken

• Begeleiden bij afasie
  
• Huidverzorging verlamde lichaamshelft
  
• Begeleiden bij verminderd zicht
  
• Mondverzorging
  
• Begeleiden bij geheugenverlies
• Begeleiden van apraxie
• Begeleiden bij emotioneel gedrag
• Voorkomen van bedcomplicaties
• Psychosociale zorg

Opdracht in Teams

Kijk de filmpjes en maak daarna de vragen met je groepje.