H6 §6.3 afronden en 6.4 (les 5.a)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

 Hoofdstuk 6 Nederland: klimaat en duurzaamheid

Klimaat en bescherming van de kust

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen waarom Nederland kwetsbaar is voor klimaatverandering

- Je kunt uitleggen waardoor de zeespiegel stijgt

Koude tijd: lage zeespiegel

Warme tijd: hoge zeespiegel

Lesdoel

Waarom moet Nederland zich beter beschermen tegen de zee, en hoe gebeurt dat?

Veen 

Sponsachtige grondsoort

- (Onder) water

- Plantenresten

Tot nu toe 2 redenen voor problemen aan de kust

1. Klimaatverandering

2. Bodemdaling

Maar is ook nog een derde probleem!

3 Smelten van het ijs in Scandinavië

3 Wip wap effect

Laatste ijstijd (ongeveer 10.000 jaar geleden)

Nederland ligt hoog in de ijstijd

Scandinavië ligt laag in de ijstijd door de druk van landijs.

De dikke laag landijs is gesmolten en Scandinavië gaat langzaam weer omhoog

Nederland zakt langzaam naar beneden omdat Scandinavië weer omhoog gaat

Er zijn ook nog andere menselijke redenen

1. Wegpompen van grondwater
2. Winning van delfstoffen (gas in Groningen)

Bodemdaling door wegpompen grondwater

Grondwater komt voortdurend omhoog in Laag-Nederland.

Wegpompen zorgt voor bodemdaling. Zeker in veengebieden.

Klimaatadaptie

Wat kan je doen?

Zandsuppletie

3 Klimaat en bescherming van de kust

werkboek blz. 115, maak opgave: 6, 7, 8 en 9

6.4 Klimaat en inrichting

Voorkennis

Wat weet je nog van rivieren en overstromingen?

Het stroomgebied is

1. De hoofdrivier en alle zijrivieren
2. hetzelfde als het stroomstelsel
3. Het hele gebied dat afwatert op een rivier en de zijrivieren

'Het stroomgebied van de Maas is groter dan het stroomgebied van de Rijn.'

1. juist
2. onjuist

Sleep de onderdelen op de juiste plek

Delta

Meander

Benedenloop

Bovenloop

Middenloop

Regiem & debiet

Totale hoeveelheid water die op een bepaald moment langs een bepaald punt stroomt = debiet

Schommelingen daarin, dus schommelingen in hoeveelheid water gedurende een jaar = regiem

Lesdoelen §6.4

Aan het eind van de les kan je:

1. Uitleggen waarom het rivierengebied zich moet aanpassen aan het veranderde klimaat (klimaatadaptatie)

2. Welke maatregelen staan in het plan Ruimte voor de Rivier

3. Uitleggen waarom je in de delta van Zeeland en Zuid-Holland tijdelijk water moet kunnen opslaan.

4. Uitleggen wat de gevolgen van droogte zijn

Dwarsprofiel van een rivier

meer ruimte voor de rivier als dit in nodig is.

Dwarsprofiel bedijkte rivier

▪️ winterdijk —> ligt op de verder van de rivier af, hoog

▪️ zomerdijk —> ligt dichtbij de rivier, lager

▪️ Uiterwaarde —> stroomt onder bij hoog water.

Binnendijks / Buitendijks gebied

Binnendijks = gebied ligt binnen de bescherming van de dijk.

Buitendijks = gebied ligt buiten de bescherming en mag en kan overstromen.

buitendijks

binnendijks

Zomerdijk

Winterdijk

Uiterwaarde

Zomerbed

Kribben

Binnendijks

Waterafvoer

Oude inrichting rivierengebied al ingesteld op schommelingen:
 - zomer: weinig water (zomerdijken),  uiterwaarden zijn beschikbaar voor landbouw

 - winter: veel water (winterdijken)  + uiterwaarden lopen onder water

Klimaatadaptatie

Nieuwe inrichting kan ook omgaan met grotere schommelingen door klimaatverandering.

Project Ruimte voor de Rivier = alle maatregelen om het rivierengebied veiliger en landschappelijk mooier te maken. Deze 4 moet je kennen:

Nevengeul

Overstroom jij?

Ga naar de website en check hoe hoog het water bij jou in de buurt kan komen...

https://overstroomik.nl/