Weefsels en organen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 3 

Weefsels en organen 

Herhaling hoofdstuk 2 

Wat is geen organel

1. mitochondriën
2. lysosomen
3. centrosomen
4. chromosomen

Organellen bevinden zich in het cytoplasma en heeft een specifieke taak

1. Juist
2. Onjuist

welk organel zorgt voor energie aanmaak in de cellen

1. chromosomen
2. mitochondriën
3. lysosomen
4. centrosomen

Welk organel zorgt voor het afbreken en opruimen van stoffen

1. centrosomen
2. lysosomen
3. mitochondriën
4. chromosomen

Waar ligt de erfelijke informatie in opgeslagen

1. DNA
2. Chromosomen
3. Centrosomen
4. Eiwit

Hier zie je een
voorbeeld van:

1. Osmose
2. Diffusie

Hier zie je

1. Osmose
2. Diffusie

hier is
sprake van

1. Celdeling
2. Reductiedeling

3.1 Inleiding 

Weefsels: groepen cellen met een gemeenschappelijke taak 

Weefsels: dekweefsel

                      bindweefsel 

                       steunweefsel

                     spierweefsel

3.2 Weefsels 

Celdifferentiatie : cellen gaan zich specialiseren op de taak waarvoor ze bestemd zijn. 

3.3 Dekweefsel 

* groep weefsel die de oppervlakten van het lichaam bedekken

Epitheelweefsel is een andere naam voor dekweefsel

1. bedekkend epitheel

2. klierepitheel 

Bedekkend epitheel:

 buiten (huid) - en binnenbekleding (lichaamsholten) van het lichaam

Voorbeeld: slijmvlies van neusholte 

Functie: beschermen van onderliggende weefsels 

Klierepitheel

Waar: in verschillende klieren die het lichaam heeft 

-Functie: maken en afscheiden van stoffen 

voorbeeld: speekselklieren 

Endotheel: binnenbekleding van bloedvaten 

Kenmerken epitheelweefsel

* geen tussencelstof (weefsel is sterker)

* voeding uit de bloedvaten van onderliggend weefsel 

basale membraan: laagje dat het dekweefsel aan onderliggende weefsel bevestigt 

Taken epitheelweefsel 

1. Beschermen

2. Uitwisselen

3. Afscheiden 

4. Waarnemen 

Beschermen 

beschermt onderliggend weefsel tegen beschadiging, binnendringen van vuil of chemische stoffen en ziekteverwekkende kiemen 

Beschermt tegen uitdroging van het lichaam (zonnestralen tegenhouden)

Uitwisselen 

uitwisselen van stoffen:

- opnemen (resorptie) en afgeven van stoffen 

bijvoorbeeld: in de longen wordt zuurstof en koolzuur uitgewisseld 

Afscheiden (secretie)

epitheelcellen kunnen zelf stoffen aanmaken zoals slijm, verteringssappen en hormonen

klieren zijn gevormd door instulpingen van het epitheelweefsel in dieper gelegen  weefsellagen

Waarnemen 

gewaarwording van pijn, warmte, koude of een streling 

(prikkels worden doorgegeven aan zintuigcellen 

Epitheelweefsel kan je in twee hoofdgroepen onderscheiden: bedekkend epitheel en klierepitheel

1. Juist
2. Onjuist

Endotheel zie je bij de binnenbekleding van bloedvaten

1. Juist
2. Onjuist

Klieren zijn gevormd door instulpingen van het epitheelweefsel

1. Juist
2. Onjuist

3.3.3  Bouw 

Eenlagig epitheel: uit 1 laag opgebouwd

1. Plaveiselepitheel: in longblaasjes en filters nieren

2. Kubisch epitheel: wanden van de eierstokken en klierbuizen (zweetklieren)

3. Cilindrisch epitheel : in de luchtpijp (trilhaarcellen)

Meerlagig epitheel 

bestaat uit meerdere lagen cellen

vind je op plaatsen waar kans op beschadiging van onderliggend weefsel het grootst is: huid, mond- en keelholte en slokdarm

Verhoornd epitheel en niet-verhoornend epitheel

Verhoornd epitheel 

- droge oppervlakten zoals huid, nagels en haren

Niet verhoornd epitheel

- vochtige oppervlakten (risico op slijtage) bekleding van de mond, keel, slokdarm of vagina 

3.4 Bindweefsel 

groep weefsels die er voor zorgt dat het lichaam stevig is en in vorm blijft. 

Bindweefsel is het meest aanwezig in het lichaam 

3 hoofdsoorten: 1. bindweefsel 2. bindweefsel met speciale taak 3. steunweefsel 

Kenmerken

Bestanddelen: cellen, celtussenstof, vezels 

cellen liggen los van elkaar 

om cellen ligt tussencelstof 

doorvlochten met bloedvaten 

Taken 

1. Steunen

2. Beschermen

3. Verzorgen 

Steunen 

andere cellen blijven op hun plaats

Biedt steun 

2. Beschermen

schadelijke stoffen onschadelijk maken ( witte bloedcellen inzetten)

weefsel herstellen 

3. Verzorgen 

Verzorgt het bovenliggende weefsel

Cellen in het bindweefsel 

1. Fibroblasten (bindweefselcellen)

2. Adipocyten (vetcellen)

3. Mastocyten (mestcellen)

Tijdelijke:

Vreetcellen (macrofagen) en plasmocyten (plasmacellen)

Vezels 

In bindweefsel 3 soorten vezels

1. collagene vezels: sterk, weinig elastisch en trekvast

2. Elastische vezels: kunnen uittrekken 

3. Korte dunne vezels 

Bindweefsel

Losmazig bindweefsel: bindweefsel met weinig vezels

Straf bindweefsel: bindweefsel met veel vezels 

Vezelig bindweefsel

- in banden die organen op hun plaats houden 

- in banden die gewrichten verbinden 

- in omhulsels van spieren die voorbij de spier doorlopen als pees

- buitenste beschermlaag van botten en bepaalde organen

Bindweefsel met speciale taken 

Vetweefsel : bevat meer vezels en minder cellen dan bindweefsel

* in onderhuids bindweefsel 

Functie: opslaan van energie

Steun geven aan organen

Bindweefsel met speciale taken 

* Bloed en bloedvormend weefsel

Celtussenstof is vloeibaar

bloedvormend weefsel (lymfe en beenmerg) behoort tot bindweefsel 

Morgen 

3.4.3 Steunweefsel & Botweefsel 

Maken 

Thema 2 

2.3 Weefsel en organen

maak vraag 1 -14

Wat vond je van de les