Economie H7 par. 4 de overheid ruilt over tijd HSX bezig

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H7 par. 4 

De overheid ruilt over de tijd

lesdoelen

- Je kunt uitleggen wat de rijksbegroting en de miljoenennota zijn;

- Je kunt voorbeelden geven van uitgaven voor de collectieve sector;

- Je kunt vertellen hoe  de overheid aan haar geld komt;

- Je kunt vertellen wat  een begrotingstekort of overschot is;

- Je kunt uitleggen dat de overheid ruilt over de tijd voor een begrotingstekort of -overschot.

Rijksbegroting en miljoenennota

Net als gezinshuishoudens en bedrijven, heeft ook de overheid inkomsten en uitgaven.

De overheid maakt hiervan jaarlijks de Rijksbegroting.

Jaarlijks, tijdens Prinsjesdag, informeert de overheid haar burgers hierover met behulp van de Miljoenennota.

Sociale zekerheid

We kunnen de sociale zekerheid in twee groepen verdelen: sociale verzekeringen en sociale voorzieningen. 

De sociale verzekeringen worden gefinancierd uit premies die de werkgevers inhouden en afdragen. 

De sociale voorzieningen worden betaald uit belastinggelden, ook wel algemene middelen genoemd.

Rijksbegroting & Miljoenennota

Inkomsten voor het Rijk

• Directe belastingen
• Indirecte belastingen
• Sociale premies
• Niet-belasting ontvangsten (aardgas, boetes)

Directe en indirecte belasting

Sociale verzekeringen

Werknemersverzekeringen:

Deze zijn alleen voor mensen die in loondienst werken of hebben gewerkt.
  

De belangrijkste: WW voor werklozen en WIA voor arbeidsongeschikten

Volksverzekeringen:

Hier hebben alle inwoners van Nederland recht op.

De belangrijkste: AOW voor ouderen en ANW voor de achterblijvende partner na overlijden.

Begrotingstekort & -overschot

• Begrotingstekort =    uitgaven > inkomsten
   
• Geld lenen
• Bezuinigen
• Belastingen verhogen

• Begrotingsoverschot =    uitgaven < inkomsten
   
• Schuld aflossen
  
• Meer uitgeven
  

De miljoenennota is een:

1. uitkering
2. toelichting op de financiële begroting
3. toelichting op de rijksbegroting
4. een briefje van 1 miljoen

Wat doet de overheid niet om een begrotingstekort op te vangen?

1. Bezuinigen
2. Belastingen verhogen
3. Lenen
4. Staatsschuld aflossen

Juist of onjuist?
De miljoenennota is een toelichting op de rijksbegroting.

1. Juist
2. Onjuist

Een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven voor het komende jaar.

1. Rijksbegroting
2. Miljoenennota

Bereken directe belasting inkomsten als percentage van totale inkomsten van het rijk.

1. 61,2%
2. 30,6%
3. 30,5%
4. 30,7%

Bij welke sociale verzekering hoort de WW (werkloosheidswet) ?

1. volksverzekering
2. sociale voorzieningen
3. werknemersverzekering
4. AOW

Wat is het verschil tussen sociale verzekeringen en sociale voorzieningen?

1. Sociale verzekeringen worden betaald uit premies en sociale voorzieningen worden betaald uit belastingontvangsten
2. Sociale verzekeringen zijn voor alle inwoners en sociale voorzieningen alleen voor mensen in loondienst
3. Sociale verzekeringen bestaan uit werknemersverzekeringen en sociale voorzieningen uit volksverzekeringen
4. Sociale verzekeringen gaan uit van het solidariteitsbeginsel en sociale voorzieningen niet

Hoe worden de sociale verzekeringen betaald

1. premies die inghouden worden op het bruto loon
2. Deze worden betaald met de belastingen

Waaruit bestaat de sociale verzekeringen?

1. zorgverzekering
2. Werknemersverzekeringen en volksverzekeringen
3. Sociale voorzieningen en sociale verzekeringen
4. Verzorgingsstaat

Er zijn twee soorten sociale verzekeringen: werknemersverzekeringen en volksverzekeringen. Dit is:

1. Juist
2. Onjuist

SOCIALE VERZEKERINGEN WORDEN BETAALD MET

1. BELASTINGEN
2. UITKERINGEN
3. BOETES
4. PREMIES