5.4 Transcriptie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Thema 5 basisstof 4

Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel.

Je kunt benoemen dat de genetische variatie toeneemt door spontane mutaties.

Je kunt omschrijven wat kanker is.

DNA

• Bevat informatie voor hoe je eruitziet en voor het functioneren van je organen en cellen. 
• Voor elke eigenschap en elk proces zijn een of meer genen nodig.

DNA-sequentie

• Volgorde van de basenparen
• DNA-sequentie bevat informatie over vormen van een eiwit (bijv. melanine -> pigment in huid en ogen) 

Wat is een goed woord voor DNA-sequentie ?

1. DNA-streng
2. genexpressie
3. genoom
4. basenvolgorde

Het stukje van een DNA molecuul heeft de volgende sequentie: TGCAAA

Wat is sequentie van de tegenoverliggende nucleotiden? 

1. ACGTTT
2. TTTGCA
3. TGCAAA
4. AAACGT

genexpressie

Genen bevatten informatie voor maken van eiwitten en regelen processen.

• Eiwitten bepalen kleur, werking, vorm van je lichaam
  
• DNA-volgorde (sequentie) van een gen bevat het recept voor het maken van een eiwit

Transcriptie

• Wanneer een gen in een cel tot uiting komt (genexpressie) wordt de DNA-sequentie (recept) van dat eiwit afgelezen en verwerkt -> Eiwitsynthese (samenstellen).         
• het aflezen heet Transcriptie

Ribosomen

• De afgelezen kopie heet RNA
  
• Het RNA wordt in het ribosoom (eiwitfabriekje in de cel) vertaald naar het juiste eiwit.

Spontane mutatie

• Bij elke celdeling worden chromosomen gekopieerd
• Fouten in kopie zorgen voor verandering basenvolgorde
• Mutatie in geslachtscel of tijdens ontwikkeling embryo zorgt ervoor dat dit in alle lichaamscellen terecht komt
• Genetische variatie 

Kanker

Bij kanker gaat een cel zich ongeremd delen.

1. juist
2. onjuist

Welk bewering over kanker en mutaties is juist?

1. Kanker veroorzaakt mutaties zodat de regeling van de celdeling niet goed verloopt
2. Er is geen verband tussen mutaties en kanker want kanker wordt veroorzaakt door carcinogene stoffen.
3. Door kanker neemt het aantal mutaties toe zodat er een grotere kans is op een tumor.
4. Door mutaties kan kanker ontstaan

Als er een mutatie optreed in 1 chromosoom van een zygote (hele vroege embryo). Hoeveel geslachtcellen hebben dan deze mutatie?

1. allemaal
2. de helft
3. een kwart
4. geen

Hoe kan genetische variatie gunstig zijn voor de overlevingskans van een populatie?
Kun je een voorbeeld noemen?

wat	Aan de slag met Thema 5, Basisstof 4
Hoe	lees de tekst van basisstof 4 door
Hulp	1) boek 2) klasgenoot 3) docent
Tijd	-
Klaar	-