TV 3 + 4 : "Monniken en ridders" en "Steden en Staten""

• Geschiedenis
• MBO
• Studiejaar 2

• Herhalen tijdvak 2
• Tijdvak 3 + 4
• Formatieve toetsing
• Afsluiten

Planning

Wat heb je geleerd uit college 2 over de tijd van grieken en romeinen?

Vraag:
Deze schoolplaat hoort bij de tijd van Grieken en Romeinen. Leg dit uit aan de hand van een bronelement.Vraag:
Deze schoolplaat hoort bij de tijd van Grieken en Romeinen. Leg dit uit aan de hand van een bronelement.

Wat betekenen de volgende begrippen: 1. Romanisering, 2. Monotheïsme, 3. Volksverhuizingen, 4.Limes, 5.Agrarische revolutie

Leerdoelen monniken en ridders (tijdvak 3)

• De student kan het hofstelsel (met horigheid) en leenstelsel in eigen woorden uitleggen.
  
• De student kan een onbedoeld gevolg van het feodalisme (versnippering) kunnen verklaren + de oplossing die vorsten hiervoor hadden (geestelijkheid).
  
• De student herkent de volgende personen en kan uitleggen wat hun functie was: Willibrord en Bonifatius
  
• De student kan in eigen woorden uitleggen hoe de islam en het christendom ontstonden en zich verspreidden.

De Middeleeuwen (500 - 1500)

Dit was de laatste dia uit de les van tijdvak 2!.

Links: romeinse rijk op zijn hoogtepunt, rechts: romeinse rijk verdeeld in oost en west

Volksverhuizingen 5e en 6e eeuw n.Chr: Veer germanen woonden al in het romeinse rijk en germanen slaan op de vlucht voor de hunnen.

Geestelijkheid: de mensen van de kerk

Adel: de mensen die grote stukken grond bezaten, bestuurstaken hadden en/of legers aanvoerden.

Derde stand: de mensen die werkten, boeren, ambachtslieden etc.

Benoemingswaardig: als je bij een heer (machtige boer) aanklopte voor plek gaf je wel al je vrijheden op. Hier wordt nog stil bij gestaan in de komende dia’s. Er waren ook boeren die dit niet deden en zij bleven gewoon vrije boeren. Afhankelijk van de plaats waar je woonden en de mate van veiligheid bepaalde of je deze keuze maakte.

Vraag: Wat zou jij doen? Want je was niet verplicht bij een ander aan te kloppen, maar je raakt wel je vrijheid kwijt.

Het hofstelsel had 2 delen. Een deel voor de heer en een deel voor de horigen. Het gebied van de heer was het huisje/mini kasteel op de heuvel. De rest was in principe van de horigen, maar het was niet zo mooi als dat je zou denken. In de praktijk hadden de horigen het erg zwaar en je maakte lange diensten. Op het plaatje rechts ziet het er ook niet zo gezelligheid. Horigen = de boeren die werken op het land, wordt ook wel horigheid genoemd.

Noem voor- en nadelen van het hofstelsel voor zowel de horigen als de heer.

Horigen: nadeel = vrijheden opgeven, (deel)oogst afstaan, voldoen aan bepaalde plichten (herendiensten)

Voordeel = bescherming krijgen van de heer, deel van de oogst houden, vrij zijn op zondag

Heer: nadeel = verantwoordelijk voor de horigen en hun omstandigheden (moest bescherming geven, deel grond in bruikleen)

voordeel = verdiende aan de horigen (betalen in natura), horigen vechten in oorlogstijd om de heer te beschermen, horigen zijn trouw, horigen verrichten herendiensten.

In de vorige PowerPoint over tv2 is er stilgestaan bij het verval van dat Romeinse rijk. In tv3 hebben we te maken met het Frankische rijk. Het is wel van belang hier dus even bij stil te staan waar dit rijk dan ‘ineens” vandaan komt. Op het plaatje is het Frankische rijk te zien. Duidelijk wordt ook dat dit een groot deel van het vroegere Romeinse Rijk is.

Karel de Grote kroont zichzelf in 800 tot keizer, waarom is dit bijzonder?

Opmerkelijk is dat KdGr zich tot keizer kroont, want dat was juist iets typisch voor de tijd van de Romeinen. Hieruit blijkt dus dat ze een zekere waardering hadden voor die cultuur en dit toch nog ergens in stand willen houden. Hij was overigens ook de eerste keizer sinds de val van het Romeinse Rijk.

Welk probleem ontstaat er door het leenstelsel als iedereen steeds maar land gaat uitlenen?

Probleem: versnippering en dat komt terug op de volgende dia.

Versnipperingsprobleem: leenmannen gaan gebieden ook uitlenen en doorgeven van vader op zoon, dit is natuurlijk niet de bedoeling en zo versnipperd het hele land in allemaal kleine machthebbers.  er werd wel een oplossing op bedacht, namelijk geestelijkheden neerzetten, want die kregen toch geen kinderen. Maar hier ontstaat wel het probleem dat geloof en wereldlijke macht in elkaars vaarwater gaan zitten.

Welke oplossing kan er worden bedacht voor het leenstelsel probleem (geestelijkheid) en hoe kan er anders worden gezorgd voor veiligheid?

Geestelijke houden zich aan het celibaat en mogen dus geen kinderen krijgen, dus zij kunnen niks doorgeven van vader op zoon.

Nu moeten ridders en burchten zorgen voor bescherming.

Mogelijkheid om nog even kort stil te staan bij Willibrord (links) en Bonifatius (rechts) --> waren immers verspreiders van het Christendom in de vroege middeleeuwen. Verhaal van Bonifatius (rechts) is ook wel gaaf. Werd in 754 vermoord bij Dokkum toen hij dacht de Friezen te bekeren op zijn oude dag, maar de Friezen vielen hem en zijn mannen aan en een Bijbel boven je hoofd gaat dat niet helpen. --> Beide waren missionarissen, dit begrip is wel van belang.

Video's over verspreiden christendom en ontstaan Islam.