Herhaling klas 1 woordsoorten H1 t/m H5 havo 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Grammatica woordsoorten

Lidwoord (lw)

Lidwoord (lw)

• drie lidwoorden; de, het, een
• hoort altijd voor een zelfstandig naamwoord

bepaald lidwoord (blw) - de, het

onbepaald lidwoord (olw) - een

Zelfstandig naamwoord (zn)

Zelfstandig naamwoord

(zn)

Een zelfstandig naamwoord is een woord voor een mens, dier, plant of ding.

Zelfstandig naamwoord

• Je kunt een zelfstandig naamwoord meestal in het meervoud zetten.
  
• Je kunt er ook vaak een verkleinwoord van maken.
  
• Je kunt er meestal een lidwoord voorzetten.
  
• Ook namen zijn zelfstandige naamwoorden. (zn-e)

Wat is 'Macbook' als woordsoort?

1. lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. persoonlijk voornaamwoord
4. bijvoeglijk naamwoord

Wat is 'lopen' als woordsoort?

1. werkwoord
2. concreet zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

De slimme leerling snapt het niet.
Welk woord in deze zin is het zelfstandig naamwoord?

1. slimme
2. leerling
3. snapt
4. de

Bijvoeglijk naamwoord (bn)

Bijvoeglijke naamwoord (bn)

zegt iets over een zelfstandig naamwoord (zn)

Bijvoeglijk naamwoord (bn)

• een bn zegt iets over een zn
• een stoffelijk bn geeft het materiaal aan en eindigt vaak op      - en (de houten stoel, de koperen plaat)

--> een bn staat er soms voor (De waardevolle schilderijen.)

--> soms achter (De schilderijen zijn waardevol.)

--> soms nog verder weg (De schilderijen die ik gisteren kocht zijn erg waardevol.)

Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een ...

1. bijwoord
2. werkwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. lidwoord

De brand heeft het oude boerderijtje verwoest.

_______

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. voorzetsel

Welke woordsoort is onderstreept?
Deze les doen we een herhaling van de woordsoorten.

_____________

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. lidwoord

Mijn nieuwe fiets zet ik altijd goed op slot.

________

1. Lidwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Bijvoeglijk naamwoord

Werkwoorden

Werkwoorden

Werkwoorden in een zin geven aan wat het onderwerp is of doet. Een werkwoord geeft ook aan welke toestand of handeling centraal staat in de zin. 

Er kunnen meer werkwoorden in één zin staan. 

Zelfstandig werkwoord (zww)

• Een zww geeft een handeling aan ('iets doen').
• Als er één werkwoord in de zin staat dat een handeling aangeeft, dan is dat het zelfstandige werkwoord.
• Als er meer werkwoorden zijn, staat het zww achter in de zin.
• Er staat altijd maar 1 zww in de zin.
• Het zww is onmisbaar voor de zin. 

Hulpwerkwoord (hww)

• Als je in de zin het zww hebt gevonden en er staan nog meer werkwoorden in deze zin, dan zijn dat hulpwerkwoorden.
• Hulpwerkwoorden "helpen" het zww.
• Een hww staat nooit alleen in een zin.

Het hulpwerkwoord (hww)

Trucjes:

Het hulpwerkwoord kun je weglaten uit de zin.

Als er meer werkwoorden in de zin staan, dan is de persoonsvorm (pv) altijd het hulpwerkwoord.

Ik word bekeken
word = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik heb gegeten
heb = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik zwem graag baantjes.
Zwem = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

De banaan heeft bruine plekken.
heeft = .....

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord

We hebben met elkaar gewandeld.
gewandeld = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Aanwijzend voornaamwoord (aanw.vnw)

Aanwijzend voornaamwoord

(aanw.vnw)

• wijst iets aan -> Die mountainbike
• kan voor een zn staan -> Dat meisje
• kan alleen staan -> Deze vulpen is mooier dan die.

Let op! Geen aanw.vnw -> woorden die plaats of richting aangeven (daar, daarheen, daarover, daarlangs.)

Aanwijzend voornaamwoord

(aanw.vnw)

Meest voorkomende:

• deze, die, dat, dit

Ook nog:

• zulk(e), zo'n, dergelijk(e), zelf, dezelfde, hetzelfde

Wat is het aanw.vnw?
Ik weet niet of ik dit boek leuk vind.

1. of
2. vind
3. dit
4. niet

Wat is het aanw.vnw?
Lees je nou alweer hetzelfde boek?

1. nou
2. boek
3. alweer
4. hetzelfde

Vragend voornaamwoord (vr.vnw)

Vragend voornaamwoord

(vr.vnw)

• Meestal aan begin van een vraag.

-> Naar welke film ben je geweest?

• Of aan begin van een zin die gemaakt is van een vraag.

-> Monica vroeg met wie ik gisteren naar de film ben geweest.

Let op! Geen vr.vnw -> waar, wanneer, hoe.

Vragend voornaamwoord

(vr.vnw)

Meest voorkomende:

• wie, wat, welk(e), wat voor (een)

Wat is het vr. vnw.?
Weet je al welk boek je gaat lezen?

1. weet
2. gaat
3. welk
4. lezen

Wat is het vr. vnw.?
Wat voor dier is dat?

1. voor
2. dat
3. wat voor
4. is

Voorzetsel (vz)

Voorzetsel (vz)

Een voorzetsel geeft tijd, plaats of reden/oorzaak aan.

Plaats: op de tafel, naast de stoel, bij de school

Tijd: tijdens de vakantie, na school

Reden/oorzaak: vanwege corona, door jou

Let op; delen van een werkwoord (bijv. aankijken) zijn geen voorzetsel, maar bijwoorden.

voorzetsel (vz)

Een voorzetsel herken je:

• staat meestal voor een vnw of znw; in de schuur
• als een vz achter een znw staat, geeft het vaak een richting aan; de lanen uit

Welke is/zijn een voorzetsel?

1. Op
2. Gisteren
3. Ik
4. In

Wat is GEEN voorzetsel?

1. hier
2. in
3. tussen
4. wegens

Als een voorzetsel bij een splitsbaar werkwoord hoort, noem je het geen voorzetsel.

1. juist
2. niet juist

Vul het correcte vnw in.
Er kwam ..... Jansen aan de deur.

1. die
2. ene
3. deze
4. welke

Benoem het vnw.

WAT vind jij eigenlijk van de opmerking van Jan?

____

1. aanw.vnw
2. vr.vnw

Wat is het voorzetsel in de zin?

'Hij heeft haar tijdens haar feestje geweldige cadeaus gegeven.' 

1. haar
2. tijdens
3. Er staat geen voorzetsel in de zin.
4. cadeaus