Blok 5.5 C Lezen alle tekstdoelen en overige onderdelen van Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, mavo
• Leerjaar 1,2

Welkom!

1. Pak je laptop en login bij Lessonup
2. Zorg ervoor dat je telefoon niet te zien en te horen is. 

Blok 5 Lezen

5.5 C  Alle tekstdoelen
             herhaling lezen

Kernzinnen

• Een alinea bestaat uit een aantal zinnen.
• In de eerste of in de laatste zin van een alinea staat vaak de belangrijkste informatie.
• Die zin noemen we de kernzin.
• De andere zinnen geven meestal uitleg bij de kernzin.

Wat zijn kernzinnen?

Wat is de belangrijkste zin van deze alinea?

1. Het slotevenement van Dance4Life was afgelopen zaterdag in Ahoy, Rotterdam.
2. Als beloning voor hun inzet mochten tienduizend leerlingen naar dit evenement komen.
3. Hier dansten zij met jongeren uit 26 landen tegelijk tegen aids en hiv.
4. De jongeren werden per satelliet met elkaar verbonden.

Lezen Blok 1 t/m 5

• Je kan de tekstdoelen aanwijzen en voorbeelden geven.
  
• Je kan voorbeelden geven van tekstvormen.
• Je kan de kernzinnen aanwijzen. Je weet de hoofd- en bijzaken.
• Je kent het verschil tussen een onderwerp en een deelonderwerp.
• Je kent de begrippen zoekend lezen, verkennend lezen en grondig lezen.
• Je kan feiten en meningen onderscheiden.

Waarom lees je een tekst verkennend?

Welke tekstdoelen ken je?

Je hebt tot nu toe vier tekstdoelen geleerd: informeren, amuseren, overhalen en uitleg geven.

Er komt een vijfde tekstdoel bij

Tekstdoel overtuigen

• Als de schrijver van een tekst zijn mening geeft en vertelt waarom hij dit vindt, is dat het tekstdoel: overtuigen.
  
  
• Voorbeeld 1
  Wanneer je je mening geeft over een boek of een film.
  Dit zijn voorbeelden van een overtuigende tekst. (de tekstsoort)

Tekstdoel overtuigen

• Voorbeeld 2
  Wanneer je een brief schrijft aan de directeur met daarin je mening over de kwaliteit van het eten in de kantine. 
  Dit is een voorbeeld van een overtuigende tekst. (de tekstsoort)

Tekstdoel overtuigen

• Bij het tekstdoel overtuigen geeft de schrijver zijn mening. Hij schrijft/vertelt waarom hij het ergens wel of niet mee eens is.
• De lezer kan bedenken wat zijn eigen mening hierover is. 
• De lezer kan iets doen met die mening, maar dat hoeft niet.
  
  
• Bij een overhalende tekst is het juist het doel van de schrijver dat de lezer iets gaat doen. 
   

tekstdoel	tekstsoort	tekstvorm
informeren : de lezer iets nieuws vertellen	informerende tekst	nieuwsbericht, webbericht, tijdschriftartikel
amuseren : de lezer vermaken door iets grappigs of boeiends te vertellen	amuserende tekst	stripverhaal, gedicht, songtekst, leesboek
overhalen : de lezer aansporen iets te gaan doen	aansporende/overhalende tekst	reclametekst, folder
uitleg geven : de lezer uitleggen hoe iets in elkaar zit of werkt	uiteenzettende tekst	schoolboek, recept, handleiding
overtuigen : de lezer redenen geven waarom de mening van de schrijver juist is	overtuigende tekst	ingezonden brief, review

De 5 tekstdoelen

Herhalen Lezen

Het onderwerp van een tekst noteer je in:

1. In één woord
2. In twee of meer zinnen.
3. Een paar woorden.
4. Een hele zin.

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over school?

1. Dieren in het nieuws
2. De geschiedenis van voetbal
3. Pauzes in de aula
4. Hoeveel zakgeld wil je

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over politiek?

1. Gezelschapsspellen
2. Verkiezingen
3. Vakantiereizen
4. De woestijn

Wat is een deelonderwerp?

Bij zoekend lezen, lees je de tekst:

1. Helemaal
2. Voor de helft
3. Een klein beetje
4. Alleen dat deel van de tekst dat je nodig hebt.

Bij grondig lezen, lees je de tekst:

1. Helemaal
2. Voor de helft
3. Nog niet
4. alleen de titels en tussenkoppen

Welkom!

1. Pak je laptop en log in bij Lessonup
2. Zorg ervoor dat je telefoon niet te zien en te horen is. 

Blok 5 Lezen

5.5 C  Alle tekstdoelen
             herhaling lezen

Kernzinnen

• Een alinea bestaat uit een aantal zinnen.
• In de eerste of in de laatste zin van een alinea staat vaak de belangrijkste informatie.
• Die zin noemen we de kernzin.
• De andere zinnen geven meestal uitleg bij de kernzin.

Wat zijn kernzinnen?

Je hebt tot nu toe vier tekstdoelen geleerd: informeren, amuseren, overhalen en uitleg geven.

Er komt een vijfde tekstdoel bij

Tekstdoel overtuigen

• Als de schrijver van een tekst zijn mening geeft en vertelt waarom hij dit vindt, is dat het tekstdoel: overtuigen.
  
  
• Voorbeeld 1
  Wanneer je je mening geeft over een boek of een film.
  Dit zijn voorbeelden van een overtuigende tekst. (de tekstsoort)

Tekstdoel overtuigen

• Voorbeeld 2
  Wanneer je een brief schrijft aan de directeur met daarin je mening over de kwaliteit van het eten in de kantine. 
  Dit is een voorbeeld van een overtuigende tekst. (de tekstsoort)

Tekstdoel overtuigen

• Bij het tekstdoel overtuigen geeft de schrijver zijn mening. Hij schrijft/vertelt waarom hij het ergens wel of niet mee eens is.
• De lezer kan bedenken wat zijn eigen mening hierover is. 
• De lezer kan iets doen met die mening, maar dat hoeft niet.
  
  
• Bij een overhalende tekst is het juist het doel van de schrijver dat de lezer iets gaat doen. 
   

tekstdoel	tekstsoort	tekstvorm
informeren : de lezer iets nieuws vertellen	informerende tekst	nieuwsbericht, webbericht, tijdschriftartikel
amuseren : de lezer vermaken door iets grappigs of boeiends te vertellen	amuserende tekst	stripverhaal, gedicht, songtekst, leesboek
overhalen : de lezer aansporen iets te gaan doen	aansporende/overhalende tekst	reclametekst, folder
uitleg geven : de lezer uitleggen hoe iets in elkaar zit of werkt	uiteenzettende tekst	schoolboek, recept, handleiding
overtuigen : de lezer redenen geven waarom de mening van de schrijver juist is	overtuigende tekst	ingezonden brief, review

De 5 tekstdoelen

Een kenmerk van zoekend lezen is:

1. Je kijkt naar een bepaalde vraag.
2. Je leest de kernzinnen.
3. Je leest de tekst .
4. Je leest alleen de inleiding en het slot

Wat is het doel van een krantenartikel?

1. Informeren
2. Overhalen/activeren
3. Instrueren/uitleggen
4. Overtuigen

Wat is het doel van deze poster?

1. Informeren
2. Overhalen/activeren
3. Amuseren
4. Instrueren/uitleggen

De schrijver wil dat je iets wel of niet gaat doen.
Wat is zijn tekstdoel?

1. overhalen/activeren
2. amuseren
3. instrueren/uitleggen
4. overtuigen

Wat is het doel van dit recept?

1. Informeren
2. Overhalen/activeren
3. Amuseren
4. Instrueren/uitleg geven

De schrijver wil zijn mening geven.

Wat is zijn tekstdoel?

1. instrueren/uitleggen
2. overtuigen
3. informeren
4. overhalen/activeren

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

In welke drie onderdelen is een tekst verdeeld?

Staat hier een feit, mening of argument?

Ik vind 'The Cell' een spannende film.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Huiswerk/zelfstandig werken

Maak in Learnbeat 5.5 A & C