HerhalingH3en4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Toetsstof

Arm en Rijk Herhaling H3 en H4 

Wereldsysteem

Centrum - periferie model.

Centrum

Semi-periferie

Periferie. 

Wat is het wereldsysteem?

Centrum

Semi-

periferie

Periferie

Afzetmarkt

Afzetmarkt

BNP/inw hoog

R&D afdeling

Grondstoffen

Mijnbouw

secundaire sector groot

Urbanisatietempo laag

Brazilië

Eenzijdige eco

primaire sector groot

Mondiale drugshandel

Gebruik bron 1.

Stelling: de productie van en de handel in drugs past in het

centrum-periferiemodel.

• Geef twee argumenten vóór deze stelling.
• Geef twee argumenten tégen de stelling. 

de productie van en de handel in drugs past in het
centrum-periferiemodel. Geef twee argumenten vóór deze stelling.

Voorbeelden van juiste argumenten zijn:

− De consumptie vindt vooral plaats in centrumgebieden.

− De verbouw van de grondstoffen voor drugs vindt vooral plaats in perifere gebieden.

− De meeste handelsstromen zijn gericht op centrumgebieden.

de productie van en de handel in drugs past in het
centrum-periferiemodel. Geef twee argumenten tégen de stelling.

Voorbeelden van juiste argumenten zijn:

− Er zijn belangrijke financiële centra in perifere gebieden.

− In een periferieland als Colombia vindt zowel de teelt als de productie

plaats (het winnen van grondstoffen én de verwerking ervan gebeurt in de periferie).

− Er zijn handelsstromen tussen perifere gebieden (Colombia en WestAfrika).

Beredeneer of de handel van
soja verloopt volgens het
centrum-periferie model (3 punten)

- De export verloopt niet volgens het centrum-periferiemodel, 

- Je ziet dat soja(producten) zowel naar centrumlanden als semi-perifere landen geëxporteerd wordt.

- Terwijl volgens het centrum-periferie model arme/perifere landen hun grondstoffen exporteren naar centrumlanden.

Beredeneer of de handel van
soja verloopt volgens het
centrum-periferie model (3 punten)

Wat is het verschil tussen vestigingskolonie en exploitatiekolonie? Brazilië? India?

a. Welk schaalniveau is afgebeeld?

b. Verklaar de spreiding van de steden.

De eerste industriestad

• In Manchester begon industriële revolutie -> textielfabrieken

• Textielfabrieken stonden aan kanaal vlak bij een steenkolenmijn, omdat:                                   - nodig is voor de stoommachines                     - lastig en duur is om te vervoeren

• Vindtplaats steenkool en transportkosten waren belangrijke locatiefactoren voor een textielfabriek

Opgave 2 op p.87

Textielsteden in Nederland

Enschede

Helmond

Tilburg

Transportnetwerk toont aan dat Nigeria niet echt onafhankelijk is. Waarom?

Transportnetwerk toont aan dat Nigeria niet echt onafhankelijk is. Waarom?

2.6

Migranten uit India hebben meer kans op succes in landen als de VS, Canada en het VK dan migranten uit China of Vietnam.

Welke factor draagt bij aan die grotere kans op succes van hooggeschoolde Indiërs?

Noteer het nummer en de titel van de atlaskaart die je antwoord ondersteunt

GB:

Veel Indiërs spreken Engels / hebben onderwijs in het Engels gehad, in tegenstelling tot Chinezen en Vietnamezen.

GB 263B, De wereld - Cultuur, Officiële landstalen

De volgende kaarten mogen ook goed gerekend worden:

GB 145A, Azië - Staatkundig, Azië in 1877

GB 145B, Azië - Staatkundig, Azië in 1937 en GB 266D, De wereld - Politiek, Koloniën in 1937

2.7

Veel van de Indiërs die hun land verlaten, zijn hoogopgeleid.

Noteer twee redenen waarom juist hoogopgeleiden uit India zijn vertrokken.

In India is geen / te weinig werk op hun niveau.

Zij ontvangen in India (voor hetzelfde werk) lagere lonen dan in meer welvarende landen of landen met een hoger ontwikkelingspeil.

Ontwikkelde landen hebben vaak een tekort aan hoogopgeleid personeel.

2.8

Beredeneer waarom de financiële bijdrage van arbeidsmigranten ook gunstig is voor de informele sector.

Eén redenering gevraagd, bijvoorbeeld:

Extra geld uit het buitenland leidt tot meer koopkracht in India, waardoor er meer bestedingen in de informele sector komen.

Door investeringen (in de formele sector) ontstaat er meer werkgelegenheid / koopkracht, waardoor er meer wordt gekocht in de informele sector / er meer financiële ruimte is voor huishoudelijke hulp / liefdadigheid enzovoort (er vindt een ‘doordruppeleffect’ plaats naar de informele sector plaats).

2.9

Geef een mogelijk voordeel van deze remigratie voor India.

Eén mogelijk voordeel gevraagd, bijvoorbeeld:

Remigranten nemen veel kennis en ervaring mee terug.

Remigranten investeren in het lokale bedrijfsleven.

Remigranten hebben internationale contacten.

Demografie

1. Op welke manieren groeit een bevolking?
   

• Natuurlijk en sociaal

1. Welke algemene regel verklaart het dalende geboortecijfer?
   

• Hoe meer de welvaart stijgt, hoe lager het geboortecijfer. 

Demografie

1. Wat is gezinsplanning?
   

• Aantal kinderen en moment van geboorte plannen. 
  

1. Welke twee demografische ontwikkeling zijn zichtbaar in 2020?
   

• Vergrijzing en ontgroening. 
  

Demografisch transitiemodel

Leg uit wat er met het woord "transitie" in het demografisch transitiemodel wordt bedoeld

sociale ongelijkheid binnen steden

gated community vs slum

Wat waren de twee belangrijkste redenen voor Groot-Brittannië om India te koloniseren?

1. 1. slaven 2. vestigingsgebied voor Britten
2. 1. afzetmarkt 2.grondstofbehoefte
3. 1. grondstofbehoefte 2. slaven
4. 1. vestigingsgebied voor Britten 2.afzetmarkt

Callcenters in India is een voorbeeld van...

1. uitschuiven
2. outsourcing
3. de-instrialisering
4. verstedelijking

In India is de urbanisatiegraad laag en het urbanisatietempo hoog.

1. juist
2. onjuist

Leg uit hoe een hogere mate van alfabetisme kan bijdragen aan culturele diffusie

Geef een argument waarom het percentage inwoners dat minder dan
$ 1,25 per dag te besteden heeft een betere indicator is voor de armoede in een land dan het bnp per inwoner.

China 1993 vóór SEZ

7 miljoen inwoners

China 2019 na SEZ

12 miljoen inwoners

Door de ontwikkeling van speciale economische zones in het kustgebied heeft de

binnenlandse migratie vooral plaatsgevonden naar de kustzone (oorzaak), waardoor de

bevolkingsspreiding in China ongelijkmatiger is geworden dan in India (gevolg).

Geef een argument waarom het percentage inwoners dat minder dan
$ 1,25 per dag te besteden heeft een betere indicator is voor de armoede in een land dan het bnp per inwoner.

Mumbai is een primate city

1. juist
2. onjuist

Hoe wordt een sloppenwijk in Brazilië genoemd?

1. Slum
2. Bidonville
3. Shanty Town
4. Favela

Favela (Sao Paulo)

gated community

Noem de verschillen tussen een oude en nieuwe favela

■ Verschillen tussen       oude favela               en           jonge favela’s 

Inkomen

Basisbehoeften

Voorzieningen

Bouwmateriaal

huizen

• steeds minder laag
  
• vaak aanwezig
• 
  
• 
  
• steeds meer 
  
• steen

• erg laag
  
• vaak geen schoon water en geen riool
  

• nauwelijks
  
• golfplaten en   bouwafval 

Regionale ongelijkheid

Waar ligt het economische hart van Brazilië?

1. Gebied A
2. Gebied B
3. Gebied C
4. Gebied D

Het economische hart van Brazilië

• De regio Sao Paulo is het belangrijkste industriële centrum van het land. We noemen Sao Paulo met zijn universiteiten en onderzoeksinstituten ook wel een technopool. 

Lorenzcurve

1. Wat kan je in de Lorenzcurve aflezen?

• Hoe de welvaart in een land over de bevolking verdeeld is. 

1. Wat kan je zeggen over Brazilië?

• Inkomensverschillen zijn kleiner geworden, maar nog niet gelijk. 

Sociale ongelijkheid

In stad en op platteland.

Sociaal culturele ongelijkheid:

• Etniciteit speelt een grote rol bij sociale ongelijkheid.
• Grootgrondbezitters
• Mestiezen 
• Mulatten