4W1 De zintuigen

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

1

De zintuigen

Na deze les vertel je...

1 welke zintuigen je hebt en op welke prikkels ze reageren

2 de juiste volgorde van prikkel tot het reageren van het lichaam

3 de bouw en functie van de huid

4 de functie van de zintuigorganen in de huid

 

Wat weet je al?

Noteer eerst voor jezelf, vergelijk dan met buurvrouw of - man

• Waarom is kennis over zintuigen belangrijk voor jouw vak? 
• Welke zintuigen ken je allemaal?
• Hoe word je je bewust van een zintuigelijke prikkel?
• Welke huidlagen zijn er?

6.1 Zintuigen

De zintuigen geven informatie van de buitenwereld door aan het brein.

Daardoor kun je reageren op wat er om je heen gebeurt.

6.1 Zintuigen

Zintuigen horen bij het zenuwstelsel

Zenuwcellen hebben als taak een boodschap door te geven:   

• in de cel met een elektrisch stroompje
• tussen cellen met stoffen (neurotransmitters)

6.1 Zintuigen

Verschillen hierin zijn...

• zintuigen brengen de boodschap naar het brein toe (sensorische of gevoelszenuw)
• zenuwen brengen de boodschap van het brein af (motorische of bewegingszenuw)

een sensorische zenuw (of zintuig) geeft een impuls aan het brein

S

een motorische zenuw geeft een boodschap van het brein af

M

6.1 Zintuigen

Zintuigcellen...

• vangen signalen van buiten het lichaam op
• en sturen deze als elektrisch stroompje (impuls) door naar het brein

6.1 Zintuigen

• een prikkel uit de omgeving wordt door zintuigorgaan (receptor) opgevangen
• voor elke prikkel is er een eigen zintuigorgaan
• het zintuigorgaan zet deze prikkel om in een elektrische stroom (impuls)

6.1 Zintuigen

1. zicht (ogen)
2. tast, druk en temperatuur (huid)
3. reuk (neus)
4. gehoor (oren) en balans (evenwichtsorganen)
5. smaak (tong)
6. pijn (alle organen)

Daarnaast zijn er cellen die op prikkels van binnenuit reageren: proprioreceptoren en interoreceptoren

6.1 Zintuigen
het ontstaan van impulsen

Impulsen kunnen alleen ontstaan als de prikkel sterk genoeg is, dat is de drempelwaarde.

Onder deze waarde kan de zintuigcel geen impuls maken.

6.1 Zintuigen
gewenning en concentratie

Wanneer een prikkel aanhoudt, maken zintuigcellen minder impulsen (gewenning).

Bij een sterke focus is de drempel ook laag.

Het brein geeft de impuls betekenis en zal daarop...

• iets doen (activeren)
• iets laten (remmen)

brein geeft betekenis

prikkel

iets doen

iets laten

↑

↑

↑

Maak opdracht 1 en 2 

6.3 De huid

De huid is een orgaan, bestaat uit verschillende weefsels. Omdat de huid grenst met de omgeving, zitten er veel zintuigen in de huid 

De huid heeft twee lagen...

• de opperhuid
• de lederhuid

6.3 De huid
opperhuid

De opperhuid bestaat uit twee lagen:

• de kiemlaag bevat levende cellen, ze schuiven bij elke deling een laag op en maken hoornstof (= waterafstotend)
• de hoornlaag bevat dode cellen en heeft een beschermende functie

6.3 De huid
opperhuid

Haren ontstaan door instulping van de opperhuid.

Het haarzakje (waar de haarwortel zit) ligt in de lederhuid

Elke haar heeft een haarspiertje (1)

Elke haar heeft een talgklier (2), dat talg maakt om huid en haar soepel te houden

1

2

6.3 De huid
de lederhuid

De lederhuid bestaat uit elastische vezels, daartussen liggen...

• bloedvaten
• huidklieren en haren
• zenuwen
• zintuigen

6.3 De huid
de lederhuid

De lederhuid heeft voor verschillende prikkels aparte zintuigorganen...

• druk
• aanraking
• temperatuur
• pijn

6.3 De huid
welke taken zie je?

De lederhuid heeft voor verschillende prikkels aparte zintuigorganen...

• druk
• aanraking
• temperatuur
• pijn

welke huidtaken zie je hier?

Taken van de huid

• Bescherming (stoten, UV-straling, schadelijke stoffen)
• Beschermen tegen ziektekiemen
• Voorkomen van oververhitting 
• Voorkomen van onderkoeling
• Voorkomen van uitdroging
• Signaleren pijn, warmte en kou
• Vitamine D maken

CHECK lesdoelen

Samen nakijken opdracht

1 Vertel je welke zintuigen je hebt en op welke prikkels ze reageren

2 Vertel je de juiste volgorde van prikkel tot reageren in het lichaam

3 Vertel je de bouw en functie van de huid

4 Vertel je de functie van de zintuigorganen in de huid

 

HUISWERK

Bestudeer p. 194 - 197 en deze Lesson Up 

Maak opdracht 1 t/m 6 bij H6