Thema 5 Regeling

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Leerdoelen

Na deze les kan je vertellen:
Wat de onderdelen zijn van het zenuwstelsel​
Wat de functies zijn van het zenuwstelsel

Wat weet je nog van het zenuwstelsel?

Thema 5 Regeling

Thema 5 Regeling

Zenuw-> Meerdere zenuwcellen die impulsen door je lichaam sturen

Zenuwstelsel-> Alle zenuwen in je lichaam

Centrale zenuwstelsel-> Hersenen en ruggenmerg

Prikkel-> Invloed uit omgeving van organisme

Impuls-> Elektrische signalen die door het zenuwstelsel gaan

Zenuwcellen

Zenuwstelsel bestaat uit miljarden zenuwcellen.

Ze hebben altijd deze 2 onderdelen

Cellichaam-> Bevat de celkern (regelcentrum)

Uitloper-> Verbindt zenuwcellen met elkaar,
van zintuigen tot ruggenmerg en andersom.

Je hebt lange en korte uitlopers!

Zenuw is een soort elektrische kabel!
- Dikke kabel met zenuwcellen er in.

Zet in volgorde van groot naar klein.

Sleep het goede antwoord op de woorden groot, kleiner, kleinst.

Grootst

Kleiner

Kleinst

Zenuw

Zenuwstelsel

Zenuwcel

Verschillende zenuwcellen

Gevoelszenuwcellen

-> Van zintuig naar centrale zenuwstelsel

-> Uitlopers aan beide kanten

-> Cellichaam in het midden

-> Lange uitloper

Bewegingszenuwcellen

-> Van centrale zenuwstelsel naar spieren of klieren

-> 1 lange uitloper

-> Cellichaam in centrale zenuwstelsel

Schakelcel

-> Liggen in het geheel in centrale zenuwstelsel

-> Uitlopers zijn kort

-> Verbinden gevoelscellen en bewegingscellen

Welke zenuwcel is nu welke?

Bewegins-

zenuwcel

Schakelcel

Gevoels-

zenuwcel

Ruggenmerg

-> Ligt in de wervelkolom

-> Bestaat uit grijze en witte stof

Grijze stof-> Cellichamen van zenuwcellen

Witte stof-> Uitlopers van zenuwcellen

Zenuwknoop

-> Cellichamen gevoelszenuwcellen

-> Aan de de rugzijde!

-> Kan oorzaak zijn van 'last van je rug'

Met welk nummer is de grijze stof in het ruggenmerg weergegeven?

1. 6
2. 7
3. 8
4. 9

Rughernia

Kraakbeen uit tussenwervelschijven drukt tegen zenuw aan

-> Heel veel pijn!

Uitzaaiingen-> 'Verstoorde' impulsen door ruggenmerg, je lichaam denkt dat er veel pijn is

Eerst fysiotherapie, daarna operatie

Dit is een ...

1. Bewegingszenuwcel
2. Gevoelszenuwcel
3. Schakelcel
4. Zenuw

Je bent aan het schrijven en ziet dat je ben lekt. Je pakt een nieuwe pen uit je etui. Zet de onderdelen van het zenuwstelsel die bij deze handeling betrokken zijn in de juiste volgorde:
Schakelcel 1 - Grote hersenen - gevoelszenuw - bewegingszenuw - schakelcel 2

Grote hersenen

- Verschillende hersenfuncties

- Zintuigen hebben verschillende plekken

- Verwerken van zintuigen

- Emoties en karakter

Kleine hersenen

- Regelt coördinatie van 

verschillende hersenfuncties

- Bijvoorbeeld zien en bewegen tegelijk

Hersenstam

- Bovenste stuk ruggenmerg

- Impulsen uit gezicht (ogen, oren bijvoorbeeld) komen hier binnen

- Regelen alle functies waar je geen controle over hebt.

- Ademen, verteringsstelsel, hartslag

Hoe heet onderdeel 1?

1. Grote hersenen
2. Kleine hersenen
3. Hersenstam

Welk deel van de hersenen zorgt voor het coördineren van bewegingen?

1. Kleine hersenen
2. Grote hersenen
3. hersenstam
4. hypofyse

Reflex

- Onbewuste reactie

- Snel

Bewuste reactie

- Gaat via hersenen

Reflexboog

- Weg die impulsen 

afleggen voor een reflex

Je krijgt stof in je oog en begint te knipperen met je oogleden

1. Reflex
2. Bewuste reactie

Iemand roept je naam op het schoolplein en je roept vervolgens zijn naam.

1. Reflex
2. Bewuste reactie

Je stoot je grote teen tegen je bed. Je trekt je been naar achter.

1. Reflex
2. Bewuste reactie

In het donker kijk je ineens in de felle koplampen van een auto. Je pupillen worden kleiner.

1. Reflex
2. Bewuste reactie

Je loopt op straat en hoort een harde knal. Je haalt je hoofd tussen je schouders.

1. Reflex
2. Bewuste reactie

Je stoot je teen tegen je bed en begint te vloeken.

1. Reflex
2. Bewuste reactie

Je bent al jaren voetbalkeeper. Tijdens een wedstrijd wordt er een harde bal geschoten en je duikt naar de hoek.

1. Reflex
2. Bewuste reactie

Hormonen

-> Stofjes die bepaalde organen 

aansturen(soort aan/uit knopjes)

Hormoonklieren

-> Geven hormonen af aan het bloed

Gewone klier-> Produceert stoffen 

die niet in het bloed komen

Zweetklieren, speekselklieren, 

maagsapklieren enz.

- Speekselklier

- Maagsapklier

- Zweetklier

En nog veel meer!

- Adrenalineklier

- Testosteronklier

- Oestrogeenklier

En nog veel meer!

Waarom werkt een hormoon alleen op één orgaan terwijl het overal in het bloed is?

1. Alleen bepaalde organen zijn gevoelig voor het hormoon.
2. Omdat hormonen meestal niet ver van de hormoonklier werken.
3. Omdat hormonen niet bij alle organen kunnen komen.

Nr. 2 (bij de keel)
Hormoonklier

1. hypofyse
2. eierstok
3. bijnier
4. schildklier

Welke klier kan een hormoonklier zijn?

1. klier 1
2. klier 2
3. geen van beiden
4. allebei

Hormonen

Hypofyse

-> Kleine knop in je hersenen

-> Stuurt hele hormoonstelsel aan, 

daardoor gaan meerdere hormoonklieren 

hormonen maken

Schildklier

-> Ligt in je hals, op je strottenhoofd

-> Schildklierhormoon

-> Regelt stofwisseling (hoe snel verteer je eten) en groei en ontwikkeling

Wat gebeurt er bij een schildklieraandoening?

Schildklierhormoon zorgt voor de werking van je verteringsstelsel. Wat zou er kunnen gebeuren
wanneer je lichaam te veel
schildklierhormoon maakt?

Bijnieren

-> Produceren adrenaline

-> Vecht of vlucht hormoon

-> 'Superkrachten'

Eilandjes van Langerhans

-> Liggen op de alvleesklier

-> Produceren insuline en glucagon

-> Regelen gluosegehalte in het bloed

Welke hormonen horen bij welke hormoon klier?

Groeihormoon

Schildklierhormoon

Adrenaline

Insuline

Glucagon

Testosteron

Oestrogeen

Op de alvleesklier liggen hormoonklieren

-> Eilandjes van Langerhans

-> Deze produceren hormonen die je 

glucosegehalte regelen

Glucosegehalte = Bloedsuikerspiegel

-> Hoeveelheid suiker in je bloed 

-> Moet altijd in belans zijn!

-> Wordt geregeld door de hormonen 

insuline en glucagon

Dit proces herhaalt zich constant!

Welke invloed heeft insuline op het glucosegehalte van het bloed?

1. door insuline daalt het glucosegehalte in het bloed
2. door insuline stijgt het glucosegehalte in het bloed

Welk hormoon veroorzaakt de verandering van glucosegehalte tussen t1 en t2?

1. Insuline
2. Glucagon
3. Glycogeen
4. Adrenaline

Wanneer je veel sport, vindt er veel verbranding plaats in je lichaam. Je glucosegehalte kan dan te laag worden. Wat produceren de Eilandjes van Langerhans op zo'n moment om het glucosegehalte weer op peil te krijgen?

1. Glucagon
2. Glycogeen
3. Insuline
4. Glucose

Bij mensen met suikerziekte maken de eilandjes van Langerhans ...... insuline

1. te veel
2. te weinig

Welk hormoon kan zijn werk niet goed doen bij iemand met suikerziekte?

1. glycogeen
2. insuline
3. glucagon
4. adrenaline

Insuline

Glucagon