ZTK 2 Taak 3

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

Taak 3 

Aandoeningen in het bewegingsstelsel. 

Reumatoïde artritis 

Atroses deformans 

Osteoporose 

amputatie 

Collumfractuur 

aandoeningen aan het bewegingsapparaat

welke aandoeningen aan het bewegingsapparaat ken je al?

Fractuur van de hals van het dijbeen 

het afzetten van een deel van het menselijk lichaam

systemische skeletziekte gekenmerkt door verminderde botmassa, veranderde architectuur van het bot.

= chronisch steriel ontstekingsproces van de gewrichten op basis van een auto-immuun proces

slijtage van het kraakbeen in de gewrichten

ReumaToïde artritis

Artrosis deformans

Osteoporose

amputatie 

Collumfractuur 

kun je enkele kenmerken van reuma noemen?

antwoord

antwoord volgende slide

reuma

pijnlijke en stijve gewrichten

moeilijk te bewegen

wisselend en onvoorspelbaar verloop

ongeveer 2 miljoen Nederlanders

vraag

2 miljoen Nederlanders dat is ongeveer 1 op de 8

In welke catagorie denk je dat dit het meeste voorkomt?

medicatie 

Methotrexaat 

salazopyrine 

NSAID

Prednison

Biologicals 

Biologicals 

 Biologicals zijn geneesmiddelen bestaande uit natuurlijke eiwitten zoals antilichamen en cytokines, of fragmenten van eiwitten of synthetische peptides. In Nederland wordt de term vooral beperkt tot kunstmatige peptides die heel specifieke signaaleiwitten (zoals receptoren of cytokines) uitschakelen en zo ziekteprocessen (zoals reumatoïde artritis, psoriasis, inflammatoire darmziekten, kanker, maculadegeneratie) beïnvloeden.

therapie

Vervolg conservatieve therapie:

-Fysiotherapie

-Ergotherapie

Chirurgische therapie:

-grote gewrichten;kunstgewrichten

-synovectomie;slijmvliesbekleding weghalen

-osteotomie;door stukken bot weg te nemen kan men een standverandering teweegbrengen, waardoor een ander deel van het gewrichtsoppervlak belast wordt. Zo kan de pijn verminderen.

-artrodese;vastzetten van een gewricht! Gewricht wordt pijnvrij.

Verpleegkundige Zorg:

 aandacht voor onderstaande specifieke aspecten:

-mobiliteit:in actieve fase, rust en in de inactieve periode, gedoseerd belasten. Volgen van een individueel oefenprogramma

-ADL:bespreek met  de zorgvrager: wat ligt wel binnen zijn mogelijkheden en wat niet?

-decubitus preventie

-voeding en gewicht:aandacht voor eiwitten en energierijke voeding. Want een auto-immuunproces is een katabole situatie!

-medicatie: denk aan de bijwerkingen!

-Het reumadorp: is een virtueel dorp op internet….Bewoners kunnen elkaar ontmoeten zonder de deur uit te hoeven. Zie www.reumadorp.nl

-seksualiteit:Chronische vermoeidheid, pijn hebben negatieve rol….

artrose is:

1. spontane ontstekingen
2. pijn in gewrichtskapsel, banden, pezen, slijmbeurs
3. slijtage van het kraakbeen in de gewrichten

Artrose 

In geval van een natuurlijk degeneratieproces spreken we ook wel van een primaire artrosis. Een secundaire artrosis kan ontstaan –meestal vervroegd- op basis van een min of meer bekende oorzaak : een trauma met afwijkende stand van de gewrichtsvlakken, na jicht, overbelasting: denk hierbij aan bepaalde beroepen! En overgewicht.

symptomen

-startpijn

-kraken=crepiteren

-functieverlies van het gewricht

-reactieve ontsteking

Diagnose 

-symptomen+röntgendiagnostiek met karakteristieke afwijkingen zoals: de gewrichtsspleet wordt smaller, vorming van botuitsteeksels=osteofyten -reactief- aan de randen. Deformeren betekent letterlijk “van vorm veranderen”, hetgeen dus op de röntgenopnamen is te zien. 

therapie 

Conservatief:

-gewicht “normaliseren”

-pijnstilling/ontstekingremmer

-oefentherapie (FT)

Operatief:

-prothese

-artrodese

-osteotomie

Qua verpleegkundige zorg: Ook weer bijzondere specifieke aandacht voor de mobiliteit, voeding en gewicht, ADL, en medicatie. Vooral aandacht voor de pijn. Probeer er achter te komen in welke situatie de pijn erger wordt. Houd hiervoor een pijndagboek bij. Pas een pijnanamnese toe en gebruik zo nodig pijnscorelijsten. Ontspanning- en afleidingstechnieken kunnen werken.

artrose

1.1.miljoen Nederlanders

verdwijnen van gewrichtskraakbeen

hierdoor scheurtjes en holtes in botten (cysten)

bot probeert net als bij breuk te herstellen: knobbels bot

welke risicofactoren zijn er voor artrose?

antwoord

antwoord op volgende slide

risicofactoren

overgewicht (zwaardere belasting gewrichten)

overbelasting door sport, werk of hobby

vrouwen meer last van artrose

hogere leeftijd

aanleg

symptomen van Artrose:

1. pijn, stijfheid bloedingen, zwelling vervorming
2. pijn, stijfheid, zwelling bewegingsbeperking, vervorming
3. vervorming bloeding, infecties, stijfheid
4. infecties, bloedingen, bewegingsbeperking

artrose is in het beginstadium

1. aantoonbaar in het bloed
2. aantoonbaar op röntgenfoto's
3. aantoonbaar door anamnese en lichamelijk onderzoek

artrose kun je behandelen met:

1. pijnstillers en chirurgie
2. pijnstillers en hormoonbehandeling
3. hormoonbehandeling en chirurgie

osteoporose

systemische skeletziekte gekenmerkt door verminderde botmassa, veranderde architectuur van het bot en grote(snelle) kans op fractuur bij zeer gering trauma=spontaan fractuur.

Normaal bestaat een mooi evenwicht tussen botopbouw en botafbraak. Maar bij osteoporose overheerst de botafbraak/botontkalking!.

botontkalking

osteoporose

leeftijd 

menopauze (stoppen productie oestrogeen)

vitamine d tekort

calcium tekort

alcoholgebruik

roken

weinig lichaamsbeweging

gebruik medicatie als corticosteroïden

oorzaak 

-inactiviteit (gedwongen bij ingipsen!)

-weinig bewegen (bij parese/paralyse)

-menopauze, waarbij de oestrogenen gaan dalen

-onvoldoende voeding: hongeren, anorexia nervosa, vitamine D tekort (weinig zonlicht!), te weinig Calcium in voeding (in zuivel),

-gebruik van prednison

- chronisch nierlijden

diagnose 

-röntgenfoto

-met specifieke apparatuur; meten van de botdichtheid=botdensitometrie

Symptomen:

-kleiner worden;inzakken van wervels

-kromme rug;inhoud borstkas neemt af….sneller kortademig

-spontaan fracturen

-toename huidplooien aan rug

-pijn onder in rug, nek, heupen

collumfractuur 

=fractuur van de hals(=collum) van het dijbeen(=femur).

Oorzaak:

-val/trauma

-spontaan fractuur=pathologische fractuur op basis van een primaire tumor, van een secundaire tumor=uitzaaiing=metastase van een andere primaire tumor of op basis van osteoporose.

symptomen 

-kan niet meer op been staan=gestoorde functie

-getroffen been is korter

-voet ligt naar buiten gedraaid

-pijn in heup en liesstreek

-drukpijn tegen zijkant van de heup

Bovenstaande symptomen zijn klassiek, echter in de geriatrie zien we vaak andere symptomen zoals:

-het komt zelfs voor dat een persoon zijn been nog heeft belast;naar huis rijden in auto en dan ’s avonds ontstaan problemen….

-persoon is verward, delier!!!

 diagnose en therapie 

-röntgenfoto

Therapie:

Operatief:

-kop-halsprothese

-schroef

-pen en plaat

-Enderpennen

Conservatief:

NIET opereren…..alleen bij echte contra-indicatie voor operatie….Want natuurlijk bij immobiliseren …..BEDGEVAREN. Niet zelden is in de geriatrie het ontstaan van een collumfractuur het begin van het einde (de dood!).