les 3 week 46 begrijpend lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, t
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen?

- Uitleg over onbekende woorden.

- Zelfstandig een oefentoets maken.

- Oefentoets nakijken.

- Kahoot!

Leesvaardigheid

Vandaag gaan we aandacht besteden aan onbekende woorden.

Doel van de les: 

De betekenis van onbekende woorden in een tekst ontdekken door woordstrategieën te gebruiken.

Je begrijpt een tekst beter wanneer je de betekenis van een woord weet. 

Strategie 1

Een synoniem zoeken. 

Uitleg strategie 1

Sommige woorden hebben ongeveer dezelfde betekenis. Deze woorden noem je synoniemen. Zo is trottoir een synoniem van stoep.

Zo zoek je een synoniem

Kijk of in dezelfde zin een synoniem staat. Zo niet, lees dan ook de zin voor het moeilijke woord en de zin erna. Bij een synoniem gaat het om één woord dat dezelfde betekenis heeft als het onbekende woord.

- Amin transpireert in de zon. Hij rent over het voetbalveld en zweet enorm.

Strategie 2

Een omschrijving zoeken.

Uitleg strategie 2

In een tekst kan ook een omschrijving van een moeilijk woord staan. Een omschrijving is een uitleg van een onbekend woord. Let op: bij een omschrijving worden meer woorden gebruikt en bij een synoniem wordt maar één woord gebruikt.

 

- Lotte houdt de waarheid hardnekkig vol, ze houdt vast aan wat ze gezegd heeft.

Zo zoek je een omschrijving.

Omschrijvingen staan vaak tussen haakjes of tussen komma’s in dezelfde zin of in de zin ervoor of erna:

- Hidde werkt in de akkerbouw, een vorm van landbouw, waar hij mais en suikerbieten kweekt.

Strategie 3

Een voorbeeld zoeken. 

Uitleg strategie 3

Soms kun je moeilijke woorden begrijpen door de voorbeelden die genoemd worden:

 

- Yoesra verzamelt haar tekengerei (potloden, wasco en stiften) om verder te werken aan haar kunstwerk.

Zo zoek je een voorbeeld.

• Er komt vaak een voorbeeld na de volgende woorden: zoals, bijvoorbeeld, een voorbeeld van.

- In het ziekenhuis werken veel specialisten, bijvoorbeeld een oogarts en een chirurg.

• Voorbeelden staan vaak na een dubbele punt, tussen haakjes of tussen komma’s.

- Tijdens biologie hadden we het over het gebruik van onze zintuigen: zien, horen, proeven, voelen en ruiken.

Alle drie de strategieën op een rij: 

1. Een synoniem zoeken:  stoep - trottoir.

2. Een omschrijving zoeken: hardnekkig -  ze houdt vast aan wat ze gezegd heeft.

3. Een voorbeeld zoeken: tekengerei - potloden, wasco en stiften. 

Wat als het niet lukt? 

Lukt het niet om de betekenis van een moeilijk woord te vinden in de tekst? Gebruik dan een (online) woordenboek.

Hebben jullie nog vragen?

Zelfstandig aan de slag!

* Maak de oefentoets.

* Klaar? Maak de woordzoeker.

* Vragen nakijken.

Antwoord 1

 B In dezelfde zin, een zin ervoor of een zin erna staat een woord met ongeveer dezelfde betekenis

Antwoord 2

 C kunnen schaterlachen om iets

Antwoord 3

B veel

Antwoord 4

 wetenschappers

Antwoord 5

4 (hijgend grinniken, lip-smakken of zelfs grommend of krijsend lachen)

Antwoord 6

zoogdieren 

Antwoord 7

A Om te laten zien dat het speeltijd is.

B Om te laten zien dat ze het goed bedoelen.

Antwoord 8

Amerikaanse onderzoekers kunnen wel 65 diersoorten opnoemen die hun eigen lachgeluiden maken. 

Dieren lachen op verschillende manieren. 

Antwoord 9

a B grote

b A bekende mensen

Had je vijf vragen goed, dan zou je een voldoende hebben gehaald. 

Kahoot!