4.2: De Romeinse samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4.2: De Romeinse samenleving

Deze les:

• Afronden 4.1
• leerdoelen 4.2 bekijken
• uitleg 4.2
• aan de slag

Aan het einde van deze les:

... heb je geleerd hoe en waardoor de Romeinse economie bloeide.

... Kun je uitleggen welke sociale verschillen er waren in het Romeinse rijk

... kun je uitleggen in wat voor soort samenleving de Romeinen leefden.

... kun je uitleggen welke middelen van bestaan de Romeinen hadden.

... Kun je uitleggen in welke 5 lagen de Romeinse samenleving was opgedeeld.

... Kun je uitleggen wat de begrippen: proletariaat, plebejer en patriciër zijn. 

Herhaling en Afsluiting 4.1

4.1: Van stad tot wereldrijk

Dit heb je geleerd:

• hoe Rome eerst werd bestuurd.
  
• hoe Rome gebieden ging veroveren.
• hoe burgeroorlogen leidden tot het ontstaan van het keizerrijk.
  
• hoe keizers zorgden voor bescherming en vrede in het rijk.

een republiek (SPQR)

Monarchie

een Keizerrijk

Hoe kon Rome zoveel gebied veroveren?
(tip: sterk hulpmiddel...)

Hoe leidden burgeroorlogen tot het ontstaan van het keizerrijk?

Hoe zorgden keizers voor bescherming en vrede in het rijk?

4.2 De Romeinse samenleving

In deze paragraaf leer je :

• hoe en waardoor de Romeinse economie bloeide.
  
•  de verschillen tussen arm en rijk in het Romeinse rijk.
  
•  welke plaats slaven hadden in de Romeinse samenleving.

We beginnen met 4.2

In de landbouwstedelijke samenleving van het Romeinse rijk bestonden grote verschillen tussen arm en rijk... 

landbouwstedelijke samenleving

Landbouwstedelijke samenleving=

Een samenleving waarin de meeste mensen leven van de landbouw, terwijl er een minderheid leeft in de stad en leeft onder ambacht en handel

De economie van het rijk:

• landbouwstedelijke samenleving
• meer dan duizend steden en stadjes in het rijk
•  veel productie in landbouw en nijverheid (ambachten)
• levendige handel binnen het rijk maar ook met gebieden daarbuiten.

Welke middelen van bestaan waren er in het Romeinse rijk?

De economie in het rijk:

• De economie profiteerde van de Pax Romana, de wegen en het Romeinse geld.
• meeste mensen wonen op het platteland, boeren moesten de steden van voedsel voorzien. 

Leerdoel 1: Hoe en waardoor bloeide de Romeinse economie?

Rijkdom en armoede:

• grote sociale verschillen
• armoede het duidelijkst te zien in Rome (vanaf 1e eeuw v.Chr. 1 miljoen inwoners.
• veel arm geworden boeren waren naar de stad getrokken en afgezakt tot het proletariaat
• proletariaat: bevolkingsgroep van bezitloze armen. 

Proletariaat:

• bezaten alleen hun kinderen
• minstens een kwart van de inwoners kon niet in zijn eigen levensonderhoud voorzien.
• geen of weinig werk
• armste inwoners wonen in lemen hutjes
• mensen die het iets beter hadden in een flatgebouw 

Rijke Romeinen: patriciërs

• grondbezit belangrijkste bron van welvaart.
• rijke families lieten hun landbouwgronden bewerken door boeren, die een deel van de oogst moesten afstaan.
• andere rijke families hadden grote landbouwbedrijven waarop slaven werkten. (vila=centrum)
• Plebs: gewone Romeinse volk

Kijkopdracht:

Noteer in je schrift of in Notities de verschillende lagen uit de romeinse samenleving. Maak in je schrift een piramide met 5 lagen.

1

2

3

4

5

Slaven

gewone Romeinen

aanzienlijke families

proletariaat

Rijke handelaren

• Lees van paragraaf 4.2 het kopje: brood en spelen
• Schrijf het begrip brood en spelen en Gladiatoren op in je schrift, geef er een betekenis aan 

Brood en spelen zorgt deels ook voor Pax Romana.

ja ik vind dat wel

nee ik vind dat niet

Zouden de machthebbers dit (brood en spelen) meer voor het volk doen of voor zichzelf?

Meer voor zichzelf en hun populariteit vergroten

Meer voor het volk, omdat ze graag willen helpen

om te voorkomen dat er een opstand uitbreekt