Hoofdstuk 5 (1 okt en 7 okt 2024)

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Assisteren in de gezondheidszorg 

Hoofdstuk 5: gegevens verzamelen over de gezondheid 

Hoofdstuk 5

Aan het eind van dit hoofdstuk weet je:

• Waarom het belangrijk is om volgens een protocol te werken
• Hoe je volgens protocollen lengte, gewicht en buikomvang meet
• Hoe je volgens protocol BMI berekent
• Hoe je volgens protocol temperatuur opneemt, bloeddruk meet en bloedsuikercontrole afleest.
  

Werken volgens protocol

Een protocol is een document waarin vastligt:

- op welke manier bepaalde handelingen worden uitgevoerd.

- wat moet je doen als je een bepaalde 

   handeling uitvoert.

- welke volgorde je de 

   activiteiten uitvoert.

BMI : Body Mass Index 

Te hoog BMI?

Afvallen: minder calorieën eten, veel bewegen en gezonder                              eten.

Een hulp middel om gezond en 

gevarieerd te eten is de Schijf van Vijf.

Overgewicht

Vanaf welk BMI?

Vanaf welke buikomvang?
Wat te doen tegen overgewicht?

Op welke ziektes heb je een verhoogd risico als je veel buikvet hebt?

Meer risico op:

• Diabetes
• Hart en vaatziekten
• Kanker 

Ondergewicht:

Vanaf welk BMI?

Vanaf welke buikomvang?

Wat te doen tegen ondergewicht?

Te laag BMI?

• Vijf tot zeven keer per dag een kleine maaltijd.
  
• Voldoende eiwit (vlees, vis, ei, zuivel, vleesvervangers, sojaproducten, peulvruchten en noten).
  
• Eetstoornis moet altijd behandeld worden.

Schijf van Vijf 

1. Eet gevarieerd.
   
2. Eet niet te veel.
   
3. Eet minder verzadigd vet.
   
4. Eet veel groente, fruit en brood.
   
5. Eet veilig.
   

Handelingen info verkrijgen  

Algemene informatie verkrijgen over de gezondheid van een patiënt: 

Lengte, gewicht en temperatuur opmeten. 

wat weten jullie al van het Hart en de hartslag/bloeddruk?

Controle van het hart

Doktersassistent	hartslag meten bloeddruk meten
Huisarts	ECG maken
Cardioloog	Echo van het hart MRI scan

Hartslag meten 

• ga ongeveer 10 minuten rustig zitten
  
• leg 2 vingers op de binnenkant van je pols
  
• tel 15 seconden je hartslag
  
• vermenigvuldig dit getal met 4 
• om je hartslag per minuut te weten.

Goedemorgen

Vandaag:

1e uur verder met theorie H5, hoofdstuk afmaken

2e uur afmaken H5 + onderdelen uitvoeren in de praktijk

pauze

3e uur praktijk afronden + starten H6

Vervolg H5

vorige week: lengte en gewicht + uitleg BMI

• 60 kg en 1,75 lang
  
• BMI = 60 : (1.75x1.75) =
  1.75 x 1.75 = 3.06
  60 : 3.06 = 19,6

Bloeddruk 

Bij iedere hartslag wordt bloed vanuit het hart door het lichaam gepompt. De bloeddruk is de druk die het bloed hierbij op de vaten uitoefent.

Bovendruk: deze wordt gemeten als het hart samenknijpt.

Onderdruk: deze wordt gemeten als het hart zich ontspant.

Gezonde bloeddruk rond de 140/90 mm Hg voor volwassenen. 

Te hoge bloeddruk?

• Meer kans op een hartinfarct/hersenbloeding, minder zout eten en zorgen voor voldoende beweging.
• Klachten: hoofdpijn, vermoeidheid, misselijkheid, braken,

       kortademigheid, rusteloosheid en wazig zien.

• Gevolgen: CVA is een hersenbloeding: een deel van de hersenen krijgt tijdelijk geen zuurstof en raakt beschadigd.
  

      Hart- en vaatziekten is een verzamelnaam voor alle aandoeningen aan              hart en/of bloedvaten.

•  Risicofactoren: stress, hoge bloeddruk, overgewicht, te hoog cholesterolgehalte, roken en te weinig bewegen.
  

Samen maken 5.17 blz 195

Welk advies wordt er gegeven?

Waar houd de cliënt de arm?

Wat zegt de arts over een
normale hoogte bloeddruk?

Wat weten jullie al over bloedsuiker en Diabetes?

Diabetes

Bij diabetes zit er te veel glucose (suiker) in het bloed. Het lichaam kan het bloedsuiker niet op peil houden. Hier zijn verschillende oorzaken voor.

Diabetes is een chronische ziekte.

Type 1 en type 2

Symptomen:

• extreme dorst en een droge mond
  
• veel plassen
  
• vermoeidheid
  
• last van de ogen, zoals rode en branderige ogen, wazig zien, dubbel zien of slecht zien
  
• slecht genezende wondjes
  
• kortademigheid
  
• pijn in de benen bij het lopen
  
• infecties die vaak terugkomen, zoals blaasontsteking

Oorzaken: 

• Type 1: 

Erfelijk
Virussen

• Type 2:

Erfelijkheid 
(Ernstig) overgewicht
Te weinig bewegen
Roken
Ongezonde voeding (vet en suiker)

Samen maken 5.19 blz 199

Wat is Diabetes?

Wat doet insuline?

Welke schade kan er ontstaan?

Oorzaken van diabetes type 2?

Symptomen diabetes?

Type en behandeling:

Bloedsuiker meten 

Met een bloedglucosemeter. 

Met een prikpen prik je in je vinger om een druppel bloed te krijgen. 

Plaats het bloed op een teststrip die je 

in de glucosemeter steekt. 

Binnen enkele seconden geeft de glucosemeter

je glucosewaarde weer op het scherm. 

Zelfstandig aan de slag

Afmaken H5 (vanaf 5.08)

Praktijk bij Hoofdstuk 5 

In tweetallen, meten van je eigen: 

1. BMI berekenen (wegen/lengte meten)

2. Bloeddruk

3. Hartslag  (Rust en na activiteit)

4. Bloedsuiker meten (voor en na het drinken van groot glas limonade of nemen van druivensuiker/dextro)

BMI : Body Mass Index 

Bloeddruk meten 

1. Ontspan voor de meting en zit rechtop op een stoel 

2. Plaats de bloeddrukband op de bovenarm

3. Leg de arm ontspannen op tafel

4. Start de meting op het apparaat 

5. Check je bloeddruk 

Hartslag meten 

• ga ongeveer 10 minuten rustig zitten
  
• leg 2 vingers op de binnenkant van je pols
  
• tel 15 seconden je hartslag
  
• vermenigvuldig dit getal met 4 
• om je hartslag per minuut te weten.

Bloedsuiker meten 

Met een bloedglucosemeter. 

Met een prikpen prik je in je vinger om een druppel bloed te krijgen. 

Plaats het bloed op een teststrip die je 

in de glucosemeter steekt. 

Binnen enkele seconden geeft de glucosemeter

je glucosewaarde weer op het scherm. 

Bloeddruk meten 

1. Ontspan voor de meting en zit rechtop op een stoel 

2. Plaats de bloeddrukband op de bovenarm

3. Leg de arm ontspannen op tafel

4. Start de meting op het apparaat 

5. Check je bloeddruk