cultuur van het moderne

• Art
• Secondary Education

Expressie

- jonge Europese kunstenaars verkennen

- van zichtbare werkelijkheid naar expressie van het innerlijk

- 1900 Siegmund Freud - mensen hebben naast verstand driften; seksueel en agressief.

- Bron van inspiratie (opvoeding en cultuur ontkennen)

- 'regels' in de kunst staan expressie in de weg
- kloof tussen avant-garde kunstenaars en publiek

Nachtmerrie

- Erwartung is een expressieve, korte opera over een nachtmerrie; Schönberg (1874 -1951)

- verwarde vrouw dwaalt door een bos op zoek naar haar geliefde, bang in het donker hallucineert ze.

- Uieindelijk vindt ze haar geliefde vermoord

- stuk bevat geen antwoorden, is verwarrend en ook de muziek schiet alle kanten op

- voorheen stukken in een toonsoort, harmonie

Traumdeutung

- libretto geschreven door Marie Pappenheim

- gebaseerd op aanvallen die haar oudtante had (patiënt Freud)

- Onderdrukte herrinneringen en emoties - droomduiding

- als de controle weg valt

Eigentijdse interpretatie

- destijds was erwartung te vernieuwend en schokkend

- tegenwoordig meesterwerk met nieuwe opvoeringen en bewerkingen

Hoekig

- Impressionisme: vastleggen wat je ziet en hoort
- Expressionisme: vastleggen wat je niet kunt zien: individueel en persoonlijk

Impressionisme

Expressionisme

Expressionisme

- 1905 Ernst Ludwig Kirchner (1880-1938) 'Die Brücke'

- Manifest: brug naar moderne tijd

- expressionisme gaat om drijfveren - ondeerbewuste

- negeren regels, persoonlijk en chaotisch, vaak niet de smaak van publiek

Stampende voeten

- Le sacre du printemps van les ballets Russes breekt met klassieke dans

- Vaslav Nijinski (1889 - 1950) sterdanser, muziek door Igor Stavinsky (1882 - 1971)

- inspiratie door russische volksmuziek

- vrijwel geen verhaal, niet sierlijk, hoekig, stampen

- schandaal bij premiere in Parijs: vechtpartijen

Heksendans

- Expressionisme - duistere kant van het bestaan

- Hexentanz Mary Wigman (1886 - 1973)
- uitdrukking verdriet en woede

- breekt met klassieke balletregels

- muziek ondergeschikt - slagwerk

- eigen dansschool - ausdrucktanz

Schots en scheef

- Das Cabinett des dr. Caligari (1920) van regisseur Robert Wiene (1873 - 1938)
- expressionistische film/ eerste horrorfilm

- chaotisch, dramatisch, geschilderde scheve decors
- licht-donker contrasten en overdreven spel

Niet- westerse kunst als inspiratiebron

- Kunstenaars laten zich inspireren door volkskunst uit verre landen

- kunstenaars reizen

- musea openen waar kunst uit kolonies getoond wordt

- wordt 'primitieve kunst' genoemd

Maskers

- expressionistische kunstenaars zoeken oorspronkelijkheid, geinspireerd door 'primitieve' volkeren

- verzamelen voorwerpen: Kirchner en Pablo Picasso (1881-1973)
- Afrikaanse maskers demoiselles d'Avignon (1907)
- voorloper kubisme

Schepping

- Tijdens WOI stijgt populariteit Afro-Amerikaanse culturen.
- blanke orkesten imiteren Jazz (gekleurd)
- 1917 Amerikanen staan Frankrijk bij, Jazzbands komen mee - muziek verspreid
- La création du monde (1923) les ballets Suédois (Parijs) - de wereld is in de oerwouden in Afrika ontstaan

Revue Negre

-  Rolf de Maré leider les ballets Suédois

- dansers, kunstenaars en componisten komen samen.
Vervolgens haalt hij Revue Nègre naar Parijs: Joséphine Baker (1906-1975)
- Charleston populair; Baker - beeld van Afrikaanse vrouw

Jazz

- 1900 Jazzmuziek ontstaat in New Orleans: improvisatie; populair bij jeugd in VS> en kunstenaars in Europa.

- Ontstaat uit smeltkroes culturen: worksong slavernij, spirituals uit kerk, blues van platteland, ragtime uit cafés
- Trompet, trombone, klarinet, saxofoon, banjo, tuba en drums.

-rassenscheiding; jazz niet voor blanken
- Witte jazz: Dixieland jazz

Chicago

- Louis Armstrong (1901-1971) overdag werk, s'nachts muzikant in New Orleans
- Vertrekt in 1917 naar Chicago - sloop Storyville

- Banjo en Tuba vervangen door gitaar en contrabas
-Armstrong speelt trompet en scat

Swing

- Jazzbands groeien: bigbands (20 artiesten) - swingstijl ontstaat: dansbaar

- Duke Ellington (1899-1974) componeert, nieuwe schema's
-Cotton club in Harlem, New York
- Nog altijd segregatie

Surrealisme

- 1925 Surrealisme belangrijkste stroming: Freud als inspiratiebron
- surrealiteit boven werkelijkheid

- André Breton (1896-1966) woordvoerder
- was verpleger in psychiatrische inrichtingen WOI - analyse dromen

- Surrealistisch manifest in 1924

Cadavre excuis

- logica en verstand beperken

- Marcel Duchamp (1987 - 1968) toeval en vrije associaties

- readymade: fountain (1917) - sleutelwerk moderne kunst
- Na WOII wordt concept belangrijker

Eigentijdse interpretatie

- Bekendste surrealist Salvador Dalí (1904-1989)

- Opera de neus - Dmitri Sjostakovitsj (1906-1975) surrealistisch verhaal

Hoe was deze les voor jou?

😒🙁😐🙂😃