Fakenieuws

• Mediawijsheid
• MBO
• Studiejaar 1

Nep nieuws

Planning

Tijdens de les ga je bezig met jezelf verdiepen in nepnieuws. Hierin staan de vragen wat is nepnieuws, hoe kun je dit herkennen en onderscheiden van echt nieuws en de gevolgen hiervan centraal. 

Tijdens de les stel ik vragen, gaan we video's kijken en daarna ga je bezig met het maken van een opdracht.

Leerdoelen

• Aan het eind van de les kun je nepnieuws beter herkennen. Je kunt bij het lezen van een artikel aangeven waarom deze echt of nep is. 
• Je kunt uitleggen wat het gevaar is van nepnieuws en waarom het dus belangrijk is dat je kunt herkennen of iets echt is of niet.

Nepnieuws

Wat is nepnieuws?

Waarom wordt nepnieuws verspreid

Nepnieuws is een nieuw fenomeen

1. Ja
2. Nee

Heb jij weleens te maken gehad met nepnieuws?

Ja

Nee

Nepnieuws de game

• Wat: in een game kruip je in de huid van iemand die nepnieuws verspreidt. Het doel is het behalen van zoveel mogelijk volgers. Wie van jullie krijgt de meeste?
• Hoe: open de website op de volgende dia en speel de game.
• Tijd: 15 minuten

Wat vond je van deze game?
Was het makkelijk om nepnieuws te verspreiden en volgers te werven?

www.slechtnieuws.nl

Hoe herken je nepnieuws?

In de volgende slides gaan we verschillende tips doornemen, waardoor je kunt herkennen of iets nepnieuws is of niet.

1: controleer de afzender

Wie heeft het bericht geschreven?

> google de persoon eens.

2: wat is het doel

Een bericht heeft altijd een doel.

> bijvoorbeeld informeren, overtuigen of  opiniëren.

> een schrijver heeft ook een doel.

3: controleer of dit nieuws vaker terugkomt

Meestal schrijven kranten en webistes wel over dezelfde belangrijke dingen. Is dat bij het nieuws dat jij hebt gevonden ook het geval?

Wat is echt en wat is nep?

Wat: je krijgt verschillende artikelen te zien met de vraag welke echt en welke nep is. Kom jij op het goede antwoord?

Hoe: via de volkskrant echt of nepnieuwsgame

Doel: het leren herkennen van nepnieuws

www.volkskrant.nl

Bespreken

Wat: bespreek de volgende vragen met degene die naast je zit.

1. Was het makkelijk om echt en nep van elkaar te scheiden?
2. Wat maakte het makkelijk of moeilijk?
3. Heb je de tips gebruikt die net zijn besproken?
4. Schrok je van het aantal fout dat je had of was de uitslag juist erg positief? 
5. Had je verwacht dat dit soort dingen daadwerkelijk de wereld in zijn geslingerd en niet slechts een voorbeeld waren?

4: waar halen ze de informatie vandaan?

Ook journalisten (en nepnieuwsschrijvers) halen ergens hun informatie vandaan. Controleer waar het nieuws vandaan komt.

Wat zijn betrouwbare bronnen waar journalisten gebruik van maken?

5: wat zijn de feiten?

- Verschil tussen feiten en meningen.

- Soms is slechts een deel waar van een artikel.

6: welke techniek is gebruikt?

Hoe is de tekst geschreven: zitten er drogredenen in (foutieve argumentatie gebruiken), wordt er gebruik gemaakt van een autoriteit (en is deze autoriteit betrouwbaar).

 

7: nieuws is nooit helemaal objectief

Ondanks dat mensen nog wel eens willen zeggen dat hun stuk 100% objectief is, kan dat nooit zo zijn.

> Doordat erover geschreven wordt, wordt al gesteld dat wij het belangrijk/interessant/leuk vinden.

Afbeeldingen

Afbeeldingen en video's kunnen misleidend zijn. 

> een afbeelding hoort niet altijd bij een artikel.

> een afbeelding wordt op de verkeerde manier gebruikt.

Deepfake

Tegenwoordig kan men ook heel goed mensen namaken op video's en ze laten zeggen wat ze willen. Let daarom bij filmpjes altijd goed op of het allemaal wel echt is.

Eindopdracht

Wat: je kunt kiezen uit twee opdrachten.

1. Het zelf schrijven van een nepnieuws bericht, half a4 met afbeelding en denk aan de gegeven tips. Beschrijf ook de kenmerken waaraan je kunt zien dat het nep is.

2. Voorbeelden van nepnieuws opzoeken en aan de hand van de gegeven tips beschrijven waarom het nep is.

Bespreken

• Wie heeft welke opdracht gemaakt.
• De studenten die ervoor hebben gekozen om nepnieuws  op te gaan zoeken gaan bij elkaar zitten en bespreken wat er niet pluis is aan hun gevonden artikel.
• De studenten die zelf artikelen hebben geschreven, geven deze aan elkaar en geven elkaar feedback door te kijken naar welke van de in de les benoemde tips voorkomen in het artikel

Wat vond je van de les? Ga je deze tips ook toepassen of was je je al erg bewust van nepnieuws?

Afsluiting