1.4: De Nederlandse Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

1.4 De Nederlandse Opstand

staatsvorming 

streven van vorsten naar een aaneengesloten grondgebied met een goed functionerend bestuur

centralisatie  

Streven van vorsten om hun grondgebied vanuit een hoofdstad te regeren.

Wat zijn punten waar
Luther Kritiek op had?

Wat lieten geestelijken mensen kopen zodat zij minder goede daden hoefde te doen?

1. Boetes
2. Aflaten
3. Kruisjes
4. Bijbel

Wie was woedend over de brief die Luther schreef?

1. Fillips II
2. Paus
3. Karel V
4. Frederik van Saksen

Door welke uitvinding kon de Duitse bijbel snel worden verspreid?

Welke protestantse stroming was er vooral in Nederland?

1. Calvinisme
2. Protestantisme
3. Lutherisme
4. Katholicisme

In deze paragraaf leer je:

1. Waarom Nederlanders ontevreden werden over de politiek van hun vorsten
2. Wat de ‘Nederlandse opstand’ is 
3. En hoe er een onafhankelijke Nederlandse staat ontstond in de 17e eeuw.

De Nederlandse Opstand

• Karel V keizer Duitse rijk (ook NL)
• 
  
• Kon in NL niet alles zelf beslissen
• 
  
• NL had 7 gewesten, elke eigen bestuur (= Staten)
• 
  
• Elk gewest had vertegenwoordig van Karel (=stadhouder)

De Nederlandse Opstand

• 1555 nieuwe keizer: Filips II
• --> Benoemde Willem van Oranje tot Stadhouder

• Filips wilde:
• - Staatsvorming (eenheid in bestuur)
• - Centralisatie (1 centraal bestuur)
• - Geen godsdienstvrijheid

• Nederlandse 'regenten' wilden dit niet! --> boos
• 
  
• Kwamen in opstand = 80 jarige oorlog
• 1568 - 1648
  
• Leider: Willem van Oranje

Opstand tegen de koning

• Veel van de vorsten waren protestants, de keizer was katholiek
• De protestanten mochten geen kerken hebben in Nederland 
• Ze hielden bijeenkomsten in de buitenlucht --> Hagenpreken

Opstand tegen de koning

• In 1566 loopt een hagenpreek uit de hand.... 
  
  
• Na afloop gaan de mensen naar een klooster, slaan alle beelden kapot en slopen het klooster --> beeldenstorm

Reactie van Filips II

• Filips II is woest op de beeldenstorm. 
• Filips II stuurt de hertog van Alva (de ijzeren hertog) naar de Nederlanden. 

taken van de hertog van Alva:

1. orde herstellen
2. de daders van de beeldenstorm straffen

De Nederlandse Opstand

• Willem van Oranje organiseert een leger en valt de Hertog van Alva aan 
• Willem van Oranje verliest in het begin alles
• Den Briel is de eerste overwinning voor de opstand

1.4 De Nederlandse Opstand

Deel 2

Leerdoel

Na deze les kan je herkennen hoe de Nederlandse Opstand verliep ten einde kwam!

Opstand tegen de koning

• In 1566 loopt een hagenpreek uit de hand.... 
  
  
• Na afloop gaan de mensen naar een klooster, slaan alle beelden kapot en slopen het klooster --> beeldenstorm

Reactie van Filips II

• Filips II is woest op de beeldenstorm. 
• Filips II stuurt de hertog van Alva (de ijzeren hertog) naar de Nederlanden. 

taken van de hertog van Alva:

1. orde herstellen
2. de daders van de beeldenstorm straffen

Averechts!

Protestanten werden hard vervolgd en de opstandelingen zwaar gestraft

Maar door Filips' terreur werkte averechts, waarom?

• 1581: Noordelijke Nederlanden erkennen Filips II niet meer als vorst
• 1584: moord op Willem van Oranje
• 1588: Republiek der Zeven Verenigden Nederlanden 

Vrede van Munster (1648)

Wanneer begon de Nederlandse Opstand?

1. 1568
2. 1648
3. 1576
4. 1579

Wat is een andere naam voor de Nederlandse Opstand?

1. De Nederlandse oorlog
2. De 80 jarige oorlog
3. De grote oorlog
4. De Spaans-Nederlandse oorlog

Wat is geen oorzaak van de Nederlandse opstand?

1. Nederlandse burgers willen stemrecht
2. Er is honger in de Nederlanden
3. De adel heeft minder macht
4. Geloofsvervolgingen

Hoe heette de leider van de Nederlandse opstand?

1. Willem van Oranje
2. Fillips II
3. Christoffel Columbus
4. Willem-Alexander

Wanneer eindigde de Nederlandse Opstand?

1. 1568
2. 1648
3. 1576
4. 1579

Nu

Je mag zelf kiezen:

- LessonUp - D-Toets 1.4 (Boek mag je gebruiken)

- Begrippen opdracht maken (Boek mag je gebruiken)