persoonlijke verzorging les 7 periode 2

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Basiszorg

Slapen en waken

Lesdoelen

• Functies en kenmerken van slaap benoemen.
• Factoren die de slaap beinvloed benoemen.
• Slaap- waakritme observeren en beredeneren. 
• Acties benoemen om het slaap- waakritme te bevorderen.
• Werking van slaapmiddelen kunnen toelichten. 
• Hulp bieden bij slaapproblemen.
• Bij het bevorderen van slaap actief rekening houden met de mogelijkheden, wensen en gewoonten van de zorgvrager. 
• De naastbetrokkenen op een overtuigende manier motiveren tot een haalbaar activiteit.
• Tijdens de nachtdienst de zorgvrager ondersteunen.

Mensen slapen 1/3 van hun leven

1. Waar
2. Niet waar

In de meeste gevallen gaan nachtmerries over...

1. Hulpeloosheid
2. Achtervolgt worden
3. Vallen
4. Controle verliezen

Wat zijn de functies van slapen?

Functies van slapen

1. Ontspanning van het lichaam
2. Ontspanning van de geest
3. Herstel van processen in het lichaam
4. Dromen

Voldoende slaap

minder kans op hart en vaataandoeningen

minder kans op diabetes

sneller herstel (gewrichten/ spieren/ celdeling)

minder kans op overgewicht

versterking immuunsysteem

positief effect op geheugen

Ieder mens heeft een eigen slaap-waakritme, ook wel biologische klok genoemd. Hoeveel uur slaap jij gemiddeld, per 24 uur?

Slaapstadium

Stadium 0: Ontspanning

Stadium 1: Vertraging van de lichaamsfuncties

Stadium 2: Totale ontspanning

Stadium 3: Moeilijk te wekken

Stadium 4: Lichamelijk herstel

Stadium 5: Remslaap

Methodisch werken bij slaap en waak

Vragen die je kunt stellen:

Wat zijn de wensen en gewoonten van de zorgvrager (slaaptijden, beddengoed, slaaprituelen)

Is de zorgvrager na het ontwaken goed uitgerust en klaar voor de dag?

Heeft de zorgvrager problemen met inslapen?

Maakt de zorgvrager gebruik van hulpmiddelen?

Heeft de zorgvrager last van dromen of last van angst in donkere ruimten?

Hanteert de zorgvrager regelmatige perioden voor rust en ontspanning?

Gebruikt de zorgvrager slaapmedicatie?

Wat is het dag-en-nachtritme van de zorgvrager?

Heeft de zorgvrager een gezond dag-en-nachtritme?

Wat voor klachten zouden de slaap kunnen verstoren?

Klachten die de slaap verstoren

Pijn

Honger en dorst

Gedwongen houding

Psychische klachten

Een verstoord slaap-waakritme

• Dag en nacht ritme omdraaien 
  
• Vreemde omgeving
  
• Slapeloosheid
• Overmatig slapen--> depressie 
• Slaapwandelen> meer mannen dan vrouwen
• Nachtmerries> niet goed verwerkte situaties 
• Nachtelijke incontinentie angst om bed nat te maken en wakker blijven   

Gevolgen van slaap te kort

Een tekort aan slaap heeft op iedereen, gezond of ziek, een groot effect. Te weinig slaap geeft onder andere de volgende verschijnselen:

Afwijkend gedrag: Nervositeit, geïrriteerdheid of zich angstig of apathisch (onverschillig) voelen

Concentratieverlies en geringere opmerkzaamheid: Kan leiden tot ongelukken

Gestoorde gedachtegang en vaak abnormale reactie op prikkels: Zorgvragers die van een mug een olifant maken

Niet meer goed lichamelijk functioneren: Minder werkzaamheden en activiteiten kunnen doen

Slaapmiddelen zijn verslavend

1. Waar
2. Niet waar

Slaapmiddelen ontspannen de...

1. Spieren
2. Zenuwen

Slaapmiddelen kalmeren en nemen angst weg

Er zijn inslaap en doorslaapmiddelen

Slaapmiddelen remmen epileptische aanval

Je hebt geen recept nodig voor slaapmiddelen. 

Wat kan je met de nachtdienst controleren als de zorgvrager slaapt?

WAAR

NIET WAAR

Ademhaling

Transpireren

Nucturie 

Onrust

Psychische klachten