Slaap(gedrag)

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Persoonlijke verzorging & ADL

Observeren en signaleren van...

Lesdoelen

Na deze les kan je:

• De functie en kenmerken van slaap benoemen.
• De factoren die de slaap beïnvloeden benoemen.
• Het slaap- waakritme observeren en beredeneren. 
• De werking van slaapmiddelen kunnen toelichten. 
• Hulp bieden bij slaapproblemen waarbij je rekening houdt met de mogelijkheden, wensen en gewoonten van de zorgvrager. 

Slaap(gedrag)

Weetje:
1 op de 10 kinderen slaapwandelt

1. Waar
2. Niet waar

Weetje:
In de meeste gevallen gaan nachtmerries over...

1. Hulpeloosheid
2. Achtervolgt worden
3. Vallen
4. Controle verliezen

Weetje:
Mensen slapen 1/3 van hun leven

1. Waar
2. Niet waar

Wat zijn de functies van slapen?

Ieder mens heeft een eigen slaap-waakritme, ook wel biologische klok genoemd. Hoeveel uur slaap jij gemiddeld, per 24 uur?

Functies van slapen

1. Ontspanning van het lichaam.
2. Ontspanning van de geest. 
3. Dromen. 

Hoeveel slaapstadia heb je?

1. 4
2. 5
3. 3
4. 6

Slaapstadium

Stadium 0: Ontspanning

Stadium 1: Vertraging van de lichaamsfuncties (sluimerfase)

Stadium 2: Totale ontspanning (lichte slaap)

Stadium 3: Moeilijk te wekken (diepe slaap)

Stadium 4: Lichamelijk herstel (diepe slaap)

Stadium 5: Remslaap (droomfase)

In gesprek met de zorgvrager

Wat zijn de wensen en gewoonten van de zorgvrager, als je kijkt naar slaaptijden, beddengoed, slaaprituelen?

Is de zorgvrager gewoonlijk na het ontwaken goed uitgerust en klaar voor de dag?

Heeft hij problemen met inslapen?

Maakt hij gebruik van hulpmiddelen?

Heeft hij last van dromen?

Heeft hij last van angst in donkere ruimtes?’

Is hij (te) vroeg wakker?

Hanteert de zorgvrager regelmatige perioden voor rust en ontspanning?

Gebruikt de zorgvrager slaapmedicatie?

Wat is het dag-en-nachtritme van de zorgvrager?

Heb jij een slaapritueel?

Ieder mens heeft een eigen dag-en-nachtritme

1. Waar
2. Niet waar

Er slaapwandelen meer vrouwen dan mannen

1. Waar
2. Niet waar

Overmatig slapen zorgt voor...

1. Nachtmerries
2. Hart- en vaatziekten
3. Depressie
4. Allergie

Wat voor klachten zouden de slaap kunnen verstoren?

Een verstoord slaap-waakritme

• Dag en nacht ritme omdraaien 
  
• Vreemde omgeving
  
• Slapeloosheid
• Overmatig slapen--> depressie 
• Slaapwandelen>meer mannen dan vrouwen
• Nachtmerries>niet goed verwerkte situaties 
• Bedplassen> angst om bed nat te maken en dan maar wakker blijven   

Veel voorkomende klachten

Pijn

Honger en dorst

Gedwongen houding

Psychische klachten

Gevolgen van slaap tekort

Een tekort aan slaap heeft op iedereen, gezond of ziek, een groot effect. Te weinig slaap geeft onder andere de volgende verschijnselen:

Afwijkend gedrag: Nervositeit, geïrriteerdheid of zich angstig of apathisch (onverschillig) voelen

Concentratieverlies: Kan leiden tot ongelukken

Gestoorde gedachtegang en vaak abnormale reactie op prikkels: Zorgvragers die van een mug een olifant maken

Niet meer goed lichamelijk functioneren: Minder werkzaamheden en activiteiten kunnen doen

Gestoorde gedachtegang en vaak abnormale reactie op prikkels:

1. Nervositeit, geïrriteerdheid of zich angstig of apathisch (onverschillig) voelen
2. Minder werkzaamheden en activiteiten kunnen doen
3. Zorgvragers die van een mug een olifant maken
4. Kan leiden tot ongelukken

Wat kun jij als zorgverlener doen als je zorgvrager al de gehele dag op bed ligt, hoe zorg jij dat die zorgvrager lekker kan slapen?

Slaapmiddelen zijn verslavend

1. Waar
2. Niet waar

Waarom kunnen we niet in slaap komen als we het mobieltje aan hebben?

1. Door het licht.
2. Door de (5G)straling.
3. Door het geluid.
4. Omdat je nieuwsgierig bent naar je berichten.

Slaapmiddelen ontspannen de...

1. Spieren
2. Zenuwen

Wat kan je observeren wanneer de zorgvrager slaapt?

WAAR

NIET WAAR

Ademhaling

Transpireren

Slaapritme

Onrust

Psychische klachten