Oorlog om olie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4-6

Lesdoelen

Aan het eind van de les weet ik:

• Welke landen behoren tot de olieproducerende landen
• Welke landen behoren tot de grootverbruikers
• Welke gevolgen oliewinning en -verbruik heeft voor handelsstromen
• Het verschil tussen onconvetionele en conventionele olievoorraad.

Olie in de wereld

Europa, Azië, Afrika, Noord-Amerika, Zuid-Amerika

Schrijf uit je hoofd achter elk werelddeel een land dat volgens jou een belangrijke olieproducent is.

• Hoe kun je dit controleren/opzoeken?

Olie in de wereld

Europa: Noorwegen

Azië: Saudi-Arabië

Afrika: Nigeria

Noord-Amerika: V.S.

Zuid-Amerika: Venezuela

• Atlaskaart De wereld - Energie, Aardolie (GB54: 230A)

Oliereserves

• Wat valt op? Wat is het voor soort kaart?
  
• Anamorfosekaart. 

Olieverbruik

Olieverbruik

Wat valt op als je deze kaart vergelijkt met de kaart van aardolieproducerende landen?

• Bijv Saudi-Arabië veel verbruik veel productie
• Maar VS / Australie veel verbruik nauwelijks productie

Olieverbruik

Wat gebeurt er met het olieverbruik? Neemt het toe of af?

In welk type landen zal het verbruik met name toenemen? 

Olieverbruik

Wat gebeurt er met het olieverbruik? Neemt TOE

In welk type landen zal het verbruik met name toenemen?

Landen in ontwikkeling. Die snelle ontwikkeling doormaken. Dus bijv BRICs of Semi-Periferie.

Niet de westerse landen. Ook niet de hele arme landen 

Hoe ontstaat aardolie?

De mens

De koolstof voorraden in de ondergrond worden gebruikt daardoor verdwijnt de ondergrondse voorraad koolstof --> kooldioxidegehalte in de atmosfeer neemt toe

In de Golf van Oman zijn voor de kust van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) vier olietankers "gesaboteerd". 

13 mei 2019

Odfjell moet mogelijk volledige schade betalen van olielekkage Rotterdam (De olietanker Bow Jubail ramde door een stuurfout een steiger in de derde Petroleumhaven. 200 ton stookolie kwam in het water terecht. )

9 november 2018

Als een boring olie oplevert, wordt deze met een pijpleiding naar opslagtanks vervoerd om daarna naar een zeehaven of een raffinaderij te worden gebracht. Pijpleidingen zijn uitermate geschikt om een constante stroom olie te transporteren over grote afstanden.

De aanleg van zo’n leiding is duur. De buizen mogen absoluut niet lekken, er moeten pompstations worden gebouwd en aanlegvergunningen in de wacht gesleept. Soms loopt het tracé door moeilijk begaanbare streken, kwetsbare natuur of regio’s die politiek instabiel zijn. Het komt er dus op aan dit transportmiddel intensief te benutten. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een vrachtauto zijn de vaste kosten van een pijpleidingnet hoog, maar de variabele kosten juist laag. Per ton vervoerde olie ben je namelijk weinig geld kwijt aan personeelskosten, aan slijtage van het materieel en aan brandstof

https:

2015: VS wijst bouwvergunning voor Keystone-pijpleiding af

2017: Trump draait besluit Obama terug

Aan de slag

H3 Start maken: 2C / 3 / 4a / 5

H3 Par 1 maken: 3 / 4 / 6 / 7

Hoe lang hebben we nog olie?

conventionele reserve

niet-conventionele reserve

conventionele reserve

50jaar? 100jaar?

niet-conventionele reserve

veel moeite, geld én energie 

Conventionele olie

• Bij een olieprijs van rond 100 dollar per vat en
  nu bekende voorraden is de olie over circa tachtig jaar op. 
• Olieprijs nu 60 dollar. Lagere prijs betekent vaak meer verbruik. 
• Bij hoge olieprijs verandert ook het gebruik. Dan misschien nog wel 250 jaar voorraad. 

Conventioneel: De voorraad van een fossiele energiebron die aantoonbaar of vermoedelijk kan worden gewonnen met de tot nu toe gebruikelijke methoden en kosten.

Onconventioneel: De voorraad van een fossiele brandstof (teerzand, leisteenolie, gashydraat) die wat betreft vorm, zekerheid en economische en technische winbaarheid sterk afwijkt van de gangbare fossiele energiebronnen. Het kost daardoor buitengewoon veel moeite, geld én energie om deze olie te winnen. Bovendien komt er heel veel koolstofdioxide bij vrij, om het maar niet te hebben over de overige vervuiling en aantasting van natuurlandschappen. 

Zaak is nieuwe olievorraad --> Noordpool (filmpje 5 min)

Oorlog over olie tussen Sudan en Zuid-Sudan

Bekijk online het filmpje over de oorlog over olie tussen Sudan en Zuid-Sudan. 

Zuid-Sudan zou een pijpleiding kunnen aanleggen om zijn olie op de wereldmarkt te brengen. Beschrijf met behulp van de natuurkundige overzichtskaart Afrika een mogelijke afvoerroute.